Lấy cớ sổ đỏ sai để từ chối bồi thường

Bị thu hồi gần hết diện tích đất được UBND xã giao năm 1994 nhưng  không được bồi thường nên bà Nguyễn Thị Nhuyền (thị trấn Gia Lộc, huyện Gia Lộc, Hải Dương) đãi khởi kiện Chủ tịch UBND huyện Gia Lộc ra tòa. Thế nhưng vụ kiện hành chính này đang bị bế tắc bởi đến nay, bà Nhuyền vấn chưa có trong tay Quyết định phê duyệt phương án bồi thường do bên bị kiện ban hành cách đây…2 năm.

Hành lang giao thông “lấn” đất ở

Năm 1991, bà Nhuyền có đơn đề nghị được giao diện tích đang ở tại Xí nghiệp quản lý đường bộ Hải Hưng tại xã Gia Tân (huyện Gia Lộc). Sau khi tiến hành thu lệ phí, năm 1994, UBND xã Gia Tân đã lập biên bản giao 91m2 đất ở cho hộ bà Nhuyền. Thửa đất này được xác định nằm ngoài hành lang giao thông, cách tim đường 18m. Từ đó, gia đình bà Nhuyền sử dụng ổn định và đã xây dựng một số công trình trên thửa đất này.

Theo Quyết định thu hồi đất để xây dựng tuyến đường rộng 62m của UBND tỉnh Hải Dương vào năm 2007 thì gần như toàn bộ diện tích đất trên của gia đình bà Nhuyền nằm trong chỉ giới thu hồi. Tuy nhiên, UBND huyện Gia Lộc đã không bồi thường thiệt hại cho số diện tích này (chỉ hỗ trợ công tôn tạo) vì cho rằng, khi xử lý tồn tại trong việc cấp đất sai thẩm quyền, gia đình bà Nhuyền chỉ được hợp thức hóa phần đất không vi phạm hành lang giao thông vào thời điểm xem xét (năm 2002). Lúc này, hành lang giao thông là 32m (rộng hơn năm 1991 là 14m) nên bà Nhuyền chỉ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) 49m2 ngoài hành lang giao thông. Nhà đất trong hành lang giao thông không được hợp thức hóa, không được bồi thường.

Theo xác minh trên, có thể thấy, tại thời điểm sử dụng đất (1990) và thời điểm được UBND xã giao đất (1994), gia đình bà Nhuyền không hề vi phạm hành lang giao thông. 10 năm sau đó, Nhà nước mới có quy định mở rộng hành lang giao thông lên 32m. Vậy, bản chất ở đây phải được hiểu là, hành lang giao thông “lấn” vào đất ở của dân chứ không phải dân lấn đất hành lang giao thông?

Đối chiếu với Nghị định của chính phủ và Quyết định số 40/2009/QĐ-UBND ngày 15/12/2009 của UBND tỉnh Hải Dương (về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất) thì diện tích đất ở trên đây của gia đình bà Nhuyền hoàn toàn đủ điều kiện được bồi thường vì đã sử dụng ổn định trước 15/10/1993; thời điểm sử dụng không vi phạm quy hoạch hoặc hành lang giao thông. Mặc khác, khi nhận đất, bà Nhuyền còn nộp 3,5 triệu đồng (gọi là “lệ phí đất ở”) cho UBND xã Gia Tân. Trước đó, bà Nhuyền còn phải bồi thường cho Xí nghiệp nhà bếp, giếng khơi trên phần đất được giao.

Dựa vào Sổ đỏ sai để từ chối bồi thường

Từ khiếu nại trong vụ việc trên, Phòng Tài nguyên- Môi trường huyện Gia Lộc đã phát hiện ra nhiều sai sót trong Sổ đỏ của bà Nhuyền như: sai vị trí, thiếu phần ghi chú và đặc biệt là “ bà Nhuyền  được UBND huyện cho hợp pháp hóa 49 m2 đất năm 2002… Thửa đất 49m2, có 33,8m2 đất nằm trong hành lang giao thông, hành lang lưới điện nhưng trên GCNQSDĐ  lại thể hiện diện tích này nằm ngoài hành lang giao thông. Đề nghị UBND huyện thu hồi GCN đã cấp cho bà Nhuyền để cấp GCN khác”.

Như vậy, nếu GCN mà cấp đúng theo quan điểm trên thì trong 49m2 đất hợp pháp của bà Nhuyền, có 33,8m2 đất trong hành lang giao thông mà năm 2007 bị Nhà nước thu hồi làm đường. Điều này đồng nghĩa với việc, bà Nhuyền phải được bồi thường 33,8m2 này. Tại sao UBND huyện Gia Lộc lại không tiến hành sửa GCN trước rồi cứ căn cứ vào đó tiến hành bồi thường cho dân? Chưa sửa GCN cấp sai mà đã vội vàng coi 33,8 m2 đất này là “đất lưu không” để từ chối bồi thường cho bà Nhuyền có phải là chuyện “sai nối tiếp sai” ở địa phương này?

Mặc dù đã được UBND huyện Gia Lộc hợp thức hóa 49m2 nhưng gia đình bà Nhuyền cho rằng, đáng lẽ năm 2005, gia đình bà phải được hợp thức hóa và cấp GCN đất cho toàn bộ thửa đất rộng 91m2 đúng như thời điểm được giao vì lúc đó, diện tích này không vi phạm hành lang giao thông (Điều 50 Luật Đất đai; Điều 48 Nghị định 181/2004/NĐ- CP…).

Nay, UBND huyện lấy lý do, đất không cấp GCN mà từ chối bồi thường là điều vô lý. Đại diện gia đình bà Nhuyền cho hay, chúng tôi đã khởi kiện Chủ tịch UBND huyện ra tòa nhưng không được thụ lý vụ kiện vì UBND huyện Gia Lộc chưa giao Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ cho gia đình tôi. Quyết định này đã được ban hành được 2 năm nay nhưng không hiểu sao chúng tôi vẫn chưa nhận được”.                                  

Khoa Lâm