Điểm thử nghiệm là hệ thống được lắp đặt tại đường ngang km 167+980 tuyến đường sắt Bắc - Nam, thuộc địa phận thị trấn Tào Xuyên (Thanh Hóa).
Tại đường ngang có nhân viên gác chắn sẽ lắp 4 chắn, mỗi bên về 2 phía đường bộ có 2 cần sẽ hạ xuống, khép kín khi sắp có tàu qua. Tại các góc đường ngang sẽ lắp các radar gồm radar phát hiện chướng ngại tĩnh và radar phát hiện chướng ngại động. Hệ thống hoạt động theo quy trình: Radar phát hiện có chướng ngại tại đường ngang khi cần chắn đã đóng hoàn toàn, hệ thống sẽ cảnh báo còi và đèn trên đài thao tác để nhắc nhở nhân viên gác chắn kịp thời xác nhận xử lý và chuẩn bị khẩn cấp, đồng thời 2 cần chắn hai phía đường ngang nâng lên rồi hạ xuống cho chướng ngại vật ra khỏi phạm vi đường ngang.
Trong trường hợp nhân viên gác chắn không ấn nút “xác nhận chướng ngại” để xác nhận xử lý bằng nhân công, thì hệ thống sẽ tự động cho rằng chướng ngại có thể gây nguy hiểm cho sự an toàn của tàu, từ đó lập tức tự động bật tín hiệu ngăn đường ngăn không cho tàu vào đường ngang. Tín hiệu ngăn đường được đặt trên cột tín hiệu cách đường ngang tối thiểu 100m, tầm nhìn xa tối thiểu 800m. Khi tín hiệu ngăn đường được bật với tín hiệu đỏ, lái tàu sẽ quan sát, nhận biết để thao tác hãm, dừng tàu kịp thời.
Theo ông Đặng Sỹ Mạnh, Phó tổng giám đốc phụ trách Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, việc lắp hệ thống radar ngoài mục đích thêm thiết bị hỗ trợ cảnh giới tại đường ngang, phòng ngừa các yếu tố do chủ quan người lao động, còn tăng tính tự động hóa, giảm cường độ lao động cho nhân viên gác chắn. Về lâu dài, khi hệ thống được áp dụng tại nhiều đường ngang sẽ giảm dần được lao động gác chắn.
Việc thử nghiệm chính thức thiết bị từ tháng 3/2019. Hệ thống vẫn đang trong quá trình giám sát, theo dõi, đánh giá để hiệu chỉnh.
Ý tưởng trên xuất phát từ nguy cơ mất an toàn tại các đường ngang do lỗi chủ quan của nhân viên gác chắn như quên, chậm đóng chắn, thao tác không đúng quy trình, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu tàu va phải phương tiện đường bộ tải trọng lớn. Đặc biệt, tại các vị trí đường ngang, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông là rất lớn mà nguyên nhân chủ yếu là do người tham gia giao thông đường bộ ý thức chấp hành pháp luật còn kém, thiếu chú ý quan sát...
Các tính năng hoạt động, xử lý thông tin tự động của hệ thống được xây dựng dựa trên các tình huống điển hình thường xảy ra tại đường ngang như: người tham gia giao thông tự ý nhấc cần chắn khi chắn đã đóng để điều khiển phương tiện đi vào đường ngang; phương tiện đường bộ không tuân thủ tín hiệu dừng như chuông, đèn, cố tình đi vào đường ngang khi cần chắn đang đóng, tàu sắp qua… Ngoài ra, còn các trường hợp trục trặc thiết bị cần chắn hoặc báo động nhầm khi có chướng ngại trên đường ngang nhưng không gây nguy hiểm (vật thể nhỏ, di động, có khả năng thoát nhanh khỏi đường ngang như người đi bộ…)...
