Tuần này, thế giới đã kinh ngạc chứng kiến màn nhảy trở lại trái đất của vận động viên mạo hiểm người Áo Felix Baumgartner từ độ cao 39km. Và khi những hoan hỉ đã lắng xuống, người ta bắt đầu đặt câu hỏi rằng Felix ghi kỷ lục chỉ để gây sốc, hay anh muốn phục vụ cho các nghiên cứu khoa học.
Nghi vấn gây sốc để quảng cáo
Nhìn từ nhiều góc độ, cú nhảy của Felix Baumgartner rất đáng khâm phục. Sau khi rời khỏi module kín khí giúp đưa bản thân lên độ cao 39km, Felix đã rơi với tốc độ 1.342km/h. Anh đã rơi tự do trong 4 phút 20 giây và bung dù hạ cánh thành công, bất chấp việc chiếc mũ ở trong một quần áo tăng áp bảo vệ bị hỏng. Cũng cần nói thêm rằng chỉ cần bộ quần áo này có một chỗ hở nhỏ, máu trong người Felix sẽ dễ dàng sôi lên ở độ cao cực lớn kể trên và anh có nguy cơ mất mạng rất lớn.
 |
| Thời khắc Felix Baumgartner nhảy xuống từ độ cao 39km để thực hiện kỷ lục khiến cả thế giới ngả mũ nể phục |
Hôm 16/10, Tổ chức kỷ lục Guinness đã công nhận việc anh phá liền 5 kỷ lục, gồm "người đầu tiên phá rào âm thanh nhờ rơi tự do", "tốc độ rơi thẳng đứng lớn nhất", "cú rơi tự do và nhảy dù từ độ cao lớn nhất", "khoảng cách rơi tự do lớn nhất". Ngoài ra, Felix còn phá kỷ lục thu hút số người xem truyền hình trực tiếp lớn nhất trên mạng YouTube, với 8 triệu lượt người theo dõi.
Thế nhưng ngoài việc biểu diễn hoành tráng và gây sốc, liệu Felix còn làm được điều gì khác? Trong một bài bình luận ngay sau sự kiện, tờ Time nổi tiếng đã bác bỏ khả năng phục vụ nghiên cứu khoa học, như chế hệ thống thoát hiểm giúp cứu mạng cho các phi hành gia hay du khách vũ trụ, từ nhiệm vụ của Felix.
Tờ báo chỉ ra rằng kể từ khi người giữ kỷ lục trước đó là đại tá Không lực Mỹ Joe Kittinger thực hiện một cú nhảy tương tự từ độ cao lớn trong những năm 1960, Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã tìm cách chế ra các hệ thống cứu mạng cho các phi hành gia nhưng không thành công. Tờ báo cũng thẳng thắn chất vấn rằng liệu tất cả những gì Felix và công ty mẹ Red Bull thực hiện có phải chỉ là một màn quảng cáo gây sốc hay không.
NASA lên tiếng bênh vực
Hôm 18/10, giới chuyên gia Mỹ đã lần đầu lên tiếng bác bỏ những nghi ngờ kiểu này. Dustin Gohmert, người lãnh đạo Phòng kỹ thuật hỗ trợ sống sót của phi hành đoàn tại Trung tâm Vũ trụ Johnson của NASA nói rằng nhiệm vụ của Felix đã cung cấp cho cơ quan này "một nền tảng rất tốt để cải thiện cơ hội sống sót của các phi hành gia, du khách vũ trụ và các phi công hoạt động ở độ cao lớn, một khi tai nạn xảy ra". "Điều tôi hy vọng là thành tích của Felix chỉ là bước đầu tiên trong số rất nhiều tiến bộ sắp diễn ra trong lĩnh vực thoát hiểm ở độ cao lớn" - ông nói.
NASA không có vai trò gì trong sứ mạng của Felix và Red Bull. Nhưng tiến sĩ Jonathan Clark, một cựu bác sĩ phẫu thuật của NASA và đã mất vợ là phi hành gia Laurel Clark trong vụ nổ tàu con thoi Colombia, lại góp mặt trong đội ngũ Red Bull. Ông cho biết các thông tin thu được hết sức giá trị.
Ông chỉ ra rằng nhờ việc bay vượt tường âm thanh, Felix đã cung cấp nhiều thông tin giá trị hơn mong đợi. Ví dụ như khi mặc quần áo tăng áp và đội mũ bảo hiểm chắc chắn, anh đã có thể bay siêu âm nhanh hơn và lâu hơn dự kiến. "Tốc độ Felix đạt được nhanh gấp 1,24 lần âm thanh, một con số rất lớn. Ý tôi là nó lớn hơn nhiều mức chúng tôi sự kiến, nên chúng tôi đã thu được các thông số khá quan trọng" - ông nói.
Clark cho biết cả đội hiện vẫn đang phân tích dữ liệu y tế thu được từ các cảm biến đặt trên người Felix, như nhịp tim, huyết áp... Ông nói rằng trong quá trình rơi từ tầng bình lưu, Felix đã bị xoáy mất kiểm soát khoảng 40 giây và anh đã chịu một lực tác động khoảng 2,5G, tức lớn hơn 2,5 lần trọng lực, trước khi có thể ngừng xoáy và hạ cánh từ từ.
Theo Clark, kỹ thuật của Felix chống lại việc xoáy tròn trong không khí sẽ rất hữu ích cho các công ty như Virgin Galactic trong việc đưa du khách lên vũ trụ và trở lại Trái đất. Các công ty này chắc chắn sẽ cần tới những kế hoạch cứu nạn khẩn cấp, cũng như việc đào tạo cho du khách kỹ năng tự cứu ở độ cao lớn.
Còn theo Gohmert, tàu vũ trụ thế hệ mới của NASA là Orion, được tạo ra để khám phá sâu vào vũ trụ, sẽ hạ cánh theo lối cũ giống như các tàu Mercury, Gemini và Apollo trước đây, tức là dùng dù hãm, thay vì đáp xuống giống máy bay. Kinh nghiệm thu được từ nỗ lực ghi kỷ lục ủa Felix có thể sẽ không áp dụng vào thiết kế của tàu Orion, do các phi hành gia sẽ không cần tới một hệ thống cứu nạn, bởi họ an toàn hơn khi họ ngồi trong con tàu.
Nhưng ông chỉ ra rằng bộ quần áo của Felix tốt hơn nhiều so với trang phục mà các phi công hoạt động ở độ cao lớn, như những người điều khiển máy bay do thám U2 đang mặc. Bộ quần áo truyền thống khiến các phi công U2 chỉ có thể ngồi yên một chỗ, trong khi bộ quần áo của Felix được thiết kế để hoạt động bình thường, dù người mặc nó đang ngồi, đứng hay rơi tự do. Ngoài ra, bộ quần áo mới cũng có nhiều tính năng ưu việt hơn so với bộ quần áo của phi công U2.
"Tôi nghĩ rằng tất cả chúng tôi, những người từng làm việc với quần áo dành cho các phi hành gia, đều đã nhìn vào bộ quần áo này với sự phấn khích thấy rõ và thực sự đề cao những gì nhóm Felix đã làm được. Và tính hiệu quả mà bộ quần áo họ làm ra đã trở thành hình mẫu rất tốt để chúng tôi học tập" - Gohmert thổ lộ trong cuộc phỏng vấn với hãng tin AP.
Tường Linh
