Lao trẻ em: Những ngộ nhận chết người

Từ trước tới nay, ai cũng nghĩ lao rất ít khi tấn công trẻ nhỏ và các em khi đã được tiêm phòng lao là yên tâm. Nhưng, thực tế không như họ nghĩ…

Từ trước tới nay, ai cũng nghĩ lao rất ít khi tấn công trẻ nhỏ và các em khi đã được tiêm phòng lao là yên tâm. Nhưng, thực tế không như họ nghĩ…

Ảnh minh họa

Tiêm phòng lao chỉ tránh được 60-70% mắc bệnh

    Sau khi được bác sỹ (BS) chuyên khoa cho biết con gái mình bị bệnh lao, chị Lan (Đại Mỗ, Từ Liêm, Hà Nội) vẫn không thể tin vì con chị đã được tiêm phòng bệnh. Thực tế, theo các BS chuyên khoa, việc tiêm phòng lao chỉ tránh được 60-70% mắc bệnh. Và, trẻ em bị mắc lao có xu hướng ngày càng gia tăng bởi số bệnh nhân (BN) mắc lao không được kiểm soát trong cộng đồng là rất lớn.

    BS Hoàng Thanh Vân, Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện (BV) Các bệnh phổi Trung ương cho hay, mỗi ngày BV tiếp nhận thêm 4-5 BN mắc lao mới (phần lớn là lao phổi, lao – HIV, lao màng não và AFB (+)…). Đa số BN đều đến khám và nhập viện trong tình trạng đã quá nặng, do BV tuyến dưới hoặc từ BV Nhi Trung ương chuyển sang. Nguồn lây chủ yếu trong cộng đồng (bố mẹ, ông bà, người thân…) do tiếp xúc gần gũi trong gia đình; trẻ em dưới 1 tuổi càng dễ lây bệnh do miễn dịch kém.

 

Cũng theo BS Vân, do nhận thức và sự hiểu biết về phòng và chữa bệnh của người dân quá kém nên thực tế có nhiều trường hợp: Gia đình có trẻ chẩn đoán bị lao, bố mẹ mới đi khám và phát hiện cũng mắc lao từ lâu rồi; thậm chí có trường hợp từ một bệnh nhi phát hiện tới 4-5 người trong gia đình bị mắc…

Lao trẻ em dễ nhầm lẫn và có nhiều biến chứng nguy hiểm

    Về nguyên tắc, BS Vân cho biết, điều trị (ĐT) lao trẻ em cũng giống như người lớn (thời gian ĐT từ 6-8 tháng). Nhưng, ĐT lao trẻ em phức tạp và khó khăn hơn vì trong quá trình ĐT phải theo dõi rất chặt chẽ các tác dụng phụ của thuốc (gan, thận, dị ứng…). Lao kháng thuốc trẻ em cũng khó xác định hơn người lớn do cơ thể trẻ chưa ổn định và triệu chứng dễ nhầm lẫn với các bệnh khác (viêm phổi, viêm phế quản, cúm…). Mặt khác, một số thể lao (lao kê, lao màng não, lao cột sống) thường không có triệu chứng, những khi xuất hiện triệu chứng thì đã ở giai đoạn muộn rồi.

Không chỉ thế, các di chứng để lại cho BN lao khá nặng nề, như: Hôn mê, hôn mê sâu, liệt vận động, chậm phát triển trí tuệ… Tại thời điểm chúng tôi có mặt tại Phòng Hồi sức tích cực của BV, có 3 BN bị lao kê, lao màng não đang nằm ĐT tại đó. Cả 3 BN này đều đang trong tình trạng rất nguy kịch (hôn mê sâu, suy hô hấp, sốt cao liên tục…).

 

Đáng thương nhất là trường hợp của bệnh nhi Nguyễn Quang Hải, 6 tháng tuổi (Thanh Hóa). Thấy bé Hải bị ho, sốt, gia đình cứ tưởng bị viêm phổi nên đưa bé đến BV huyện và tỉnh khám. ĐT nhiều lần không đỡ, gia đình mới đưa bé lên BV Nhi Trung ương khám thì mới phát hiện bé bị lao nên đã chuyển sang BV Các bệnh phổi Trung ương. Khi biết rõ bệnh của Hải, mẹ em liền đi khám và cũng phát hiện bị lao nên buộc phải cách ly con để chữa bệnh. Mới được nửa năm đã phải rời vú mẹ nên thằng bé cứ ngằn ngặt khóc. Đã thế, thi thoảng những cơn ho xé ruột lại hành hạ bé khiến ai nhìn thấy cũng phải buốt ruột…

 

Không để trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh

Để tránh những biến chứng và các di chứng nặng, BS Vân khuyến cáo: Khi có các triệu chứng như ho kéo dài, ra nhiều mồ hôi trộm, mệt mỏi, chán ăn, sốt về chiều thường xuyên… cần phải đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và ĐT kịp thời. Bên cạnh đó, phải tiêm phòng đầy đủ sau đẻ (càng sớm càng tốt). Khi phát hiện có nguồn lây, chưa cần xuất hiện các triệu chứng, nên đưa trẻ đến các BV chuyên khoa tư vấn và khám bởi lẽ, đối với trẻ nhỏ dù có mắc lao nhưng không bị ngay mà phải 1,2, thậm chí 3 năm sau (khi cơ thể bị suy yếu) mới phát bệnh.

 

Chính vì thế, để chủ động phòng bệnh cho trẻ, tuyệt đối không cho trẻ tiếp xúc gần gũi với người bị bệnh lao; có tiền sử bị lao, thậm chí nghi lao (hay bị ho, sốt…)

 

Đoan Trang

Khi có các triệu chứng như ho kéo dài, ra nhiều mồ hôi trộm, mệt mỏi, chán ăn, sốt về chiều thường xuyên… cần phải đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và ĐT kịp thời"