Lão ngư kỳ lạ bỏ hàng trăm triệu đóng thuyền chỉ để... “ngắm cho vui”

Lão ngư Lương Thửng bên những chiếc tàu, thuyền mi ni do ông tự đóng (ảnh: Phan Thế Hữu Toàn)
Lão ngư Lương Thửng bên những chiếc tàu, thuyền mi ni do ông tự đóng (ảnh: Phan Thế Hữu Toàn)
(PLO) - Bao thăng trầm vất vả của cuộc đời ông đều gắn với biển cả. Nghề đi biển, sửa chữa và đóng mới tàu thuyền đã theo ông hơn 60 năm qua. Ở tuổi xế chiều, vẫn còn “vấn vương” với “mẹ biển”, ông bỏ ra cả trăm triệu đồng đóng những chiếc thuyền buồm truyền thống mi ni chỉ để... ngắm nhìn.

Ông là Lương Thửng (ngụ làng Đông Tác, khu phố 6, phường Phú Đông, TP.Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên).

Đóng tàu không cần bản vẽ

Năm 25 tuổi, chàng trai làng biển Lương Thửng bắt đầu cuộc đời mưu sinh bằng việc đi làm thuê cho các xưởng đóng tàu thuyền nổi tiếng miền Nam khi đó như Long Hương, Xóm Động (Phan Thiết), Cà Ná (Bình Thuận), Nha Trang (Khánh Hòa)... 

Sau 10 năm “tích cóp” tiền bạc, học hỏi kinh nghiệm, rèn rũa tay nghề, năm 35 tuổi, Lương Thửng trở về làng biển Đông Tác quê hương, tự mở xưởng để đóng tàu, thuyền theo các đơn đặt hàng của ngư dân trong vùng. 

Về đặc điểm của ghe bầu, ông Thửng cho biết: “So với thuyền buồm Đài Loan cùng thời, thuyền bầu của ta chạy nhanh hơn hẳn, lại có lợi thế chạy được với nhiều luồng gió khác nhau vì các lá buồm có thể xoay trở được theo nhiều hướng”.

Quá nhuần nhuyễn với nghề gắn bó hơn 60 năm cuộc đời mình, ông Thửng thuộc nằm lòng mọi chi tiết, cấu kiện trên những chiếc thuyền truyền thống của làng mình, từ loại gỗ nào đóng be, gỗ nào đóng đà, diềm, cột buồm cho đến những sợi dây lèo, lái… 

“Ngư dân muốn có một chiếc thuyền phải tốn rất nhiều tiền để đặt hàng. Chính vì vậy, mình phải làm sao cho thật chất lượng; làm nghề đóng ghe thuyền phải có cái tâm chứ không chỉ giỏi là được”, lão ngư Lương Thửng nói chắc nịch.

Nói rồi, ông bộc bạch: “Tôi không giỏi vẽ nên không có bản vẽ như những người thợ ngày nay, nhưng chỉ cần cầm đục, cầm chàng lên là tự khắc đóng được tàu thuyền. Tất cả mọi chi tiết nó nằm sẵn ở trong đầu tôi mà. Một số người gọi tôi là kỹ sư không bằng”.

Lão ngư Lương Thửng không nhớ mình đã đóng, đã sửa bao nhiêu chiếc ghe bầu, bao nhiêu chiếc tàu câu cá ngừ đại dương. Bằng chứng rõ nhất là việc, cả bốn người con trai của ông đều nối nghiệp cha một cách thành thạo. Nhớ nghề, ông không “về hưu” nghỉ dưỡng mà vẫn có mặt ở xưởng như một vị tổng lái, hướng dẫn con cháu hợp sức đưa ghe thuyền lên sửa chữa, rồi hạ thủy, ra khơi…

Có một câu chuyện mà ông nhớ mãi trong lòng suốt 50 năm qua. Đó là việc ông sửa tàu vận chuyển lương thực, vũ khí mà địch không hề hay biế, trong hải trình của những con tàu không số huyền thoại trên đường cập vào bến Vũng Rô. Ngày đó, giữa lòng địch, ông giữ kín được chuyện sửa chữa tàu cho cách mạng quả là một điều không dễ.

Làm tàu, thuyền để… ngắm

Sống một mình trong căn nhà trống trải, cũng chẳng phải là người giàu có, nhưng tích cóp được đồng nào là ông Thửng lại “thắt lưng buộc bụng” cho ra đời những “đứa con tinh thần”. Từ 2009 đến nay, ông bỏ hàng trăm triệu đồng để mua gỗ, nguyên vật liệu về đóng những chiếc thuyền mô hình. Tất cả những mô hình đều được ông Thửng trưng bày để cùng những người hàng xóm... ngắm chơi.

Trước hiên và bên trong căn nhà mái ngói vách xây có 9 chiếc tàu thuyền mi ni bằng gỗ với các kiểu dáng khác nhau, từ ghe bầu, thuyền buồm đến tàu đánh bắt cá ngừ đại dương có chiều dài 1 đến 3m. Tất cả đều do ông Thửng tự đóng rất công phu với tổng chi phí vật tư, nhân công ước tính hơn 100 triệu đồng. 

Mỗi chiếc tàu được ông Thửng đục đẽo, chạm khắc, sơn phết, lắp đặt đầy đủ các chi tiết từ buồng lái, cửa kiếng, dây neo, mũi neo đến cột cờ, cột buồm, lá buồm, dây lèo để điều khiển... Tất cả đều giống như tàu thật.

Trong số đó, những chiếc tàu dài 1m được ông Thửng thiết kế từ một súc gỗ nguyên vẹn, không lắp ghép. “Số hiệu đăng kiểm” ghi trên tàu là năm sản xuất, bốn ký tự phía trước và sau là tên địa phương và tên gọi năm âm lịch. Ví như chiếc tàu gỗ mi ni mang “số hiệu” PY- 2009 KS có nghĩa là Phú Yên 2009 Kỷ Sửu.

Hai chiếc thuyền bầu nổi tiếng một thời được ông Thửng đóng lại theo nguyên gốc, dài 2,9m, rộng 1m, cao 90cm hiện sẵn trong trí nhớ của mình. Ông cho biết, cả hai chiếc đều là thuyền bầu, nhưng chiếc lái ống xà bát chạy nhanh hơn chiếc lái đeo. 

Không chỉ đóng tàu thuyền bầu truyền thống Việt Nam, ông Thửng còn đóng chiếc thuyền buồm của Đài Loan từng chở hàng đến buôn bán ở vùng biển Nam Trung bộ Việt Nam. 

Chưa hết, ông còn cả đống mô hình một chiếc thuyền cano, loại hiện nay nhiều ngư dân Phú Yên đang sử dụng cho hoạt động đánh bắt cá ngừ đại dương. Điều thú vị là phía dưới mỗi chiếc thuyền mô hình, ông Thửng đều lắp ráp bộ bánh lái nên khá tiện cho việc di chuyển chúng. 

Ông Thửng nói với vẻ tự hào: “Tuy mang tiếng là ghe mô hình, nhưng đã có lần tôi mang chiếc thuyền bầu lái đeo thả xuống biển, gắn thêm động cơ và chạy được với 2 người điều khiển. Với hai chiếc thuyền bầu lái đeo và lái ống xà bát, hiện nay dù nhiều người có tiền cũng không chắc gì đã đóng được”. 

Khi được hỏi điều gì đã thôi thúc ông đóng những chiếc thuyền mi ni này, ông trải lòng: “Hơn 60 năm qua, tàu thuyền, biển cả đã thấm đẫm trong máu thịt và luôn hiện hữu trong từng giấc ngủ của tôi. Chính nỗi nhớ đó đã đánh thức nhiều kỷ niệm đẹp về những năm tháng hành nghề đóng mới, sữa chữa tàu thuyền và thôi thúc tôi đi mua gỗ về tự tay mình cưa xẻ, đóng mới những ghe bầu, thuyền buồm, tàu đánh bắt cá ngừ đại dương mi ni để... ngắm cho vui. Vợ tôi đã về với tổ tiên mấy chục năm rồi, trong căn nhà này chỉ còn mình tôi với mấy chiếc tàu thuyền mi ni này là người bạn thân thiết”. 

“Tôi rất mừng là bây giờ có nhiều tàu đánh cá vỏ gỗ, vỏ thép công suất lớn đến năm, bảy trăm mã lực với các loại ngư cụ và thiết bị hiện đại để bà con ngư dân năng động vươn khơi bám biển. Từ đó, người dân sẽ làm giàu từ kinh tế biển và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc”, ông Thửng tâm sự.

Ông Lương Luận, lạch trưởng lạch Đông Tác, cho biết: “Không chỉ đóng ghe thuyền chất lượng phục vụ ngư dân đánh bắt hải sản mà các mô hình thuyền buồm, ông Lương Thửng làm cũng độc đáo. Ông ấy có óc quan sát kỹ và trí nhớ rất tốt. Có lẽ vậy mà nhìn thấy thuyền buồm Đài Loan từ thời chống Pháp ông đã nhớ đến từng chi tiết để làm lại ghe mô hình trông rất đẹp mắt”.

Chiếc ghe bầu mi ni do ông Lương Thửng đóng (ảnh: Phan Thế Hữu Toàn)
Chiếc ghe bầu mi ni do ông Lương Thửng đóng (ảnh: Phan Thế Hữu Toàn)

Ước nguyện cuối đời

Cuộc đời ông Thửng không mấy suôn sẻ. 37 năm trước, khi đứa con trai út mới 4 tháng tuổi thì vợ mất. Ông lặn lội với nghề nuôi 7 người con. Ông cười vui: “Một mình gà trống nuôi con, nhưng các con tôi giờ đều trưởng thành, có công ăn việc làm, nhà cửa ổn định. Tôi đã có cháu cố, còn các cháu nội, ngoại của giờ đã học xong đại học, cao đẳng và hầu hết làm việc tại TP.HCM”.

Bao nhiêu năm làm nghề, bây giờ ông Thửng đã đến tuổi nghỉ ngơi, mọi công việc nhà đều đã có con cháu lo toan, nhưng ông vẫn không thể quên được cái nghề truyền thống mà bao nhiêu năm mình gắn bó. Mỗi khi chiều xuống, ông lại ra khu xưởng đóng tàu ngoài bờ biển để theo dõi những đám thợ trẻ đang mải mê đóng những chiếc ghe cano.

Bây giờ, ông muốn truyền nghề lại cho con cháu trong nhà và lớp trẻ trong làng nhưng ngặt nỗi, hiện nay ghe bầu không còn tồn tại và cũng chẳng ai muốn học cái nghề mà biết chắc sẽ không được sử dụng sau khi học.

“Ngày nay ghe bầu và các loại ghe buồm không còn sử dụng nữa, tất cả đều dùng máy móc, hơn nữa bọn trẻ hiện nay cũng không ai quan tâm đến chúng nữa. Đó, mấy đứa con trai của tôi chỉ biết đóng ghe cano thôi chứ nói chi đến ghe buồm trước đây”, ông Thửng bộc bạch.

Cũng có lẽ vậy nên ông đem nỗi buồn đó gửi gắm vào những tác phẩm do chính mình tạo ra. Nhưng rồi khi ông mất, không biết còn ai trong làng nhắc đến những chiếc ghe Bầu nổi tiếng, góp phần vào sự hưng thịnh của nền kinh tế Việt Nam thời bấy giờ.

Trước khi chúng tôi ra về, ông Thửng bảo, nếu có bảo tàng nào cần mô hình để trưng bày, giới thiệu cho mọi người biết, ông sẵn sàng chuyển nhượng lại với giá hữu nghị. Có lẽ, điều quan trọng đối với ông là mong muốn hình ảnh một thời quá khứ được lưu giữ lại cho muôn đời.

Chia tay lão ngư Lương Thửng, chúng tôi cảm nhận trong ánh mắt của ông lấp lánh niềm vui khi ông mải mê ngắm nhìn những chiếc tàu thuyền mi ni do chính mình tạo tác và mong muốn con cháu lưu giữ mãi mãi trong căn nhà khi ông đi xa. Tình yêu biển cả và quê hương đất nước của lão ngư Lương Thửng thật đáng trân quý.

Đóng tàu vỏ thép kém chất lượng than hết tiền sửa tàu

Liên quan đến việc tàu vỏ thép đóng theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP không đảm bảo chất lượng, chiều 7/8, Sở NN-PTNT tỉnh Bình Định đã làm việc với Cty TNHH Đại Nguyên Dương (Nam Định) và 5 ngư dân có tàu vỏ thép đóng tại công ty này để bàn phương án sửa chữa tàu.

Tại cuộc họp, ngư dân yêu cầu Cty Đại Nguyên Dương tháo toàn bộ thép trên tàu ra thay lại thép mới đúng như hợp đồng. Tuy nhiên, đại diện công ty năn nỉ ngư dân cho sơn, sửa lại tàu vì nếu tháo ra thay lại thép mới sẽ mất từ 8 - 10 tháng, rất khó khăn và công ty không có tiền.

Trong khi đó, trao đổi với báo chí, sáng 10/8, ông Trần Châu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, cho biết địa phương không thể chấp nhận Cty bồi thường chênh lệch giá thép mà từ chối thay "vật liệu rởm" cho tàu thép ngư dân.

"Doanh nghiệp nhận tiền đầy đủ đóng tàu thì giờ không thể lấy lý do khó khăn tài chính để trốn tránh trách nhiệm. Nếu họ chây ỳ kéo dài không chịu thay vật liệu đúng chuẩn cho tàu thép thì chúng tôi sẽ yêu cầu công an xử lý hình sự”, ông Châu quả quyết.

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Ký ức vàng son về chương trình hài kịch đình đám một thời

Ký ức vàng son về chương trình hài kịch đình đám một thời
(PLVN) - Những ai thuộc thế hệ 9X trở về trước chắc hẳn vẫn còn nhớ khoảng thời gian cả gia đình quây quần bên chiếc tivi, cùng nhau đón xem chương trình Gặp nhau cuối tuần, cùng nhau cười đùa và bàn luận rôm rả. Đến nay, dù thời gian trôi qua và thói quen giải trí đã đổi thay nhưng mỗi khi nhắc lại, nhiều người vẫn không khỏi tương tư về một trong những chương trình hài kịch gắn liền với ký ức của biết bao thế hệ.

Tôn vinh tín ngưỡng thờ Mẫu và bản sắc văn hóa Tuyên Quang

“Tôn vinh tín ngưỡng thờ Mẫu và bản sắc văn hóa Tuyên Quang” (Ảnh: Cục DLQG).
(PLVN) - Với chủ đề “Tôn vinh tín ngưỡng thờ Mẫu và bản sắc văn hóa Tuyên Quang”, Lễ hội đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La 2025 là sự kiện văn hóa - tâm linh lớn của tỉnh, giúp công chúng khám phá chiều sâu đạo Mẫu, đặc biệt là tục thờ Mẫu Thoải tại vùng đất thành Tuyên linh thiêng.

Kể chuyện tình 'Công nữ Anio' bằng âm nhạc

Vở kịch giúp khán giả hiểu hơn về văn hóa, lịch sử của Việt Nam và Nhật Bản, cũng như mối quan hệ truyền thống tốt đẹp của hai đất nước. (Ảnh BTC)
(PLVN) - Vở Opera “Công nữ Anio” vừa diễn ra tại Đà Nẵng thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả yêu nghệ thuật. Một lần nữa, câu chuyện tình yêu của nàng công chúa xứ Đàng Trong ở thế kỷ 17 và chàng thương nhân Nhật Bản được các nghệ sĩ nổi tiếng truyền tải, giúp khán giả hiểu hơn về văn hóa, lịch sử của Việt Nam và Nhật Bản, cũng như mối quan hệ truyền thống tốt đẹp của hai đất nước.

Nhạc kịch Việt Nam với nhiều tiềm năng mới

Một cảnh trong vở nhạc kịch Lửa từ đất. (Ảnh trong bài: Thùy Dương)
(PLVN) - Sau nhiều năm vắng bóng tại Việt Nam, hàng loạt chương trình nhạc kịch đặc sắc được đầu tư công phu với những tâm huyết của các nghệ sĩ nhằm thu hút khán giả yêu nghệ thuật. Đặc biệt, vở nhạc kịch đặc biệt “Lửa từ đất” đang thu hút sự quan tâm của công chúng.

Chuyên gia UNESCO 'hiến kế' để Đà Lạt thực hiện cam kết thành phố sáng tạo âm nhạc

Chuyên gia UNESCO 'hiến kế' để Đà Lạt thực hiện cam kết thành phố sáng tạo âm nhạc
(PLVN) - Cùng với việc hệ thống hoá, chọn lọc báo cáo, chuyên gia UNESCO Việt Nam cho rằng TP Đà Lạt cần tăng cường kết nối với mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO; nâng cấp trang web hiện tại để trở thành trạm thông tin đa dạng, đa ngôn ngữ, giúp du khách chủ động tiếp cận thông tin, lên lịch cho lịch trình trải nghiệm.

Sức sống mới cho xiếc Việt ở đề tài chính luận

Một tiết mục trong chương trình “Đi cùng năm tháng” của Liên đoàn Xiếc Việt Nam. (Ảnh: LĐXVN)
(PLVN) - “Những tiết mục xiếc kết hợp với các giai điệu cách mạng, khán giả đã hưởng ứng nhiệt thành, khiến các nghệ sĩ rất xúc động. Đây là động lực để chúng tôi kiên định tiến thêm một bước nữa làm các chương trình nghệ thuật mang tính giải trí nhưng trong đó có tính chính luận, giáo dục và nhân văn sâu sắc” - NSND Tống Toàn Thắng - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam chia sẻ.

Ca sĩ Tuấn Hưng Nam tiến với 'Tâm hồn mới'

Ca sĩ Tuấn Hưng Nam tiến với 'Tâm hồn mới'
(PLVN) - Trong bữa tiệc Tân niên mang tên “Tâm Hồn Mới” tại TP HCM, nam ca sĩ Tuấn Hưng đã có nhiều chia sẻ mới về những kế hoạch trong năm 2025 đầy hứa hẹn với những dự án âm nhạc đột phá, cũng như những bước tiến mới trong sự nghiệp của mình.

Nhóm nhạc Thanh Âm Xanh phá cách với MV đầu tay mang tên Mộng Thượng Ngàn

Nhóm nhạc Thanh Âm Xanh phá cách với MV đầu tay mang tên Mộng Thượng Ngàn
(PLVN) -  Bằng việc lấy ý tưởng đạo Mẫu, MV Mộng Thượng Ngàn được giới chuyên môn đánh giá cao khi tạo nên sợi dây kết nối vô hình giữa âm nhạc đương đại và tín ngưỡng bản địa lâu đời. Đây cũng là bước đột phá của Thanh Âm Xanh khi lan tỏa âm thanh, nghệ thuật với những yếu tố mộng ảo tới đại chúng.

Phim hoạt hình 'vắng bóng' trên thị trường điện ảnh Việt Nam

Để phim hoạt hình Việt Nam có những bước phát triển mới cần sự đầu tư mạnh về cả công nghệ, kỹ thuật, nhân lực và kinh phí. (Nguồn: Viện Phim Việt Nam)
(PLVN) - Hoạt hình vốn là một thể loại phim hấp dẫn, phù hợp với mọi lứa tuổi. Hiện nay, phim hoạt hình đang đem lại nguồn doanh thu lớn và được nhiều hãng phim nổi tiếng thế giới đầu tư. Tuy nhiên, tại Việt Nam, đây là một dòng phim khá kén người làm.

“Nụ hôn bạc tỷ” thu 200 tỷ đồng

“Nụ hôn bạc tỷ” thu 200 tỷ đồng
(PLVN) - Sau 21 ngày công chiếu, bộ phim “Nụ hôn bạc tỷ” của Thu Trang đã cán mốc doanh thu 200 tỷ. Sau “Bộ tứ báo thủ”, đây là phim Việt thứ 2 đạt thành tích này trong năm 2025.

Kết cục buồn của Kim Sae Ron và loạt sao Hàn

Kết cục buồn của Kim Sae Ron và loạt sao Hàn
(PLVN) - Thông tin Kim Sae Ron qua đời khi mới 25 tuổi đang gây bàng hoàng trong và ngoài Hàn Quốc. Trước nữ diễn viên, sự ra đi của Sulli, Goo Hara, Moonbin cũng khiến nhiều đồng nghiệp và khán giả thương tiếc.

Giải Cống hiến hy vọng 'tiến ra châu Á'

Theo Ban Tổ chức Giải, Giải Cống hiến hy vọng sẽ “tiến ra châu Á”. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Trong suốt 20 năm qua, Giải Cống hiến đã động viên và cổ vũ để nghệ sĩ nhiệt thành dấn thân vào con đường sáng tạo. Những cái tên được đề cử trải rộng từ những gương mặt gạo cội tới những nghệ sĩ trẻ mới xuất hiện trong thời gian gần đây. Giải Cống hiến hy vọng sẽ “tiến ra châu Á” với sự hợp tác chiến lược với Giải thưởng Âm nhạc Nhật Bản - một giải thưởng đẳng cấp, có tầm châu lục.