Công tác đánh giá, công nhận, xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là một trong những tiêu chí mới được bổ sung vào Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2016-2020 (tiêu chí 18.5) theo Quyết định 1600 và Quyết định 1980 của Thủ tướng Chính phủ.
Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng đối với công tác quản lý nhà nước, nhất là tại cơ sở trong bối cảnh xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp, góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong thực thi công vụ, phát huy dân chủ ở cơ sở.
Năm 2020 là năm thứ tư triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh Lào Cai, công tác chỉ đạo, hướng dẫn, điều hành việc triển khai thực hiện nhiệm vụ đã từng bước đi vào nề nếp. Số lượng đơn vị cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng, năm 2017 đạt 106 đơn vị cấp xã đến năm 2019 đạt 146 đơn vị cấp xã.
 |
| Hội nghị tập huấn xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật tại huyện Văn Bàn (Lào Cai). |
Việc triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đã từng bước cải thiện điều kiện tiếp cận thông tin pháp luật của người dân ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong việc thực hiện phương châm “Dân biết, dân làm, dân bàn, dân kiểm tra” đối với chính quyền cấp xã; đồng thời nâng cao trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền cấp xã trong công tác chỉ đạo, điều hành và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong công tác tham mưu thực thi công vụ.
Để được kết quả trên, thời gian qua, cấp ủy, UBND các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nghiêm túc, bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ, đúng quy định của pháp luật, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xây dựng xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật.
Tính riêng trong năm 2020 Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành 02 văn bản; Sở ban hành 03 văn bản hướng dẫn triển khai; tổ chức kiểm tra, thẩm định hồ sơ và hướng dẫn nghiệp vụ; tổ chức tập huấn được 09 lớp tại cấp huyện cho 2.128 đại biểu của các xã, phường, thị trấn; trực tiếp đi kiểm tra hướng dẫn 12 xã, thẩm định 9 hồ sơ chuẩn tiếp cận pháp luật cấp xã; cấp phát hàng ngàn cuốn tài liệu, ấn phẩm hướng dẫn đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật cho công chức thực hiện nhiệm vụ chuẩn tiếp cận pháp luật cấp huyện, cấp xã.
UBND các cấp đã bám sát chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở Tư pháp để ban hành văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp đồng thời tăng cường phối hợp với Sở Tư pháp trong việc tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật tại địa phương.
Phòng Tư pháp cấp huyện đã tham mưu cho UBND cùng cấp thành lập, rà soát, củng cố, kiện toàn Hội đồng đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của huyện; thực hiện thẩm định hồ sơ đề nghị công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trước khi xin ý kiến của Chủ tịch UBND cấp huyện tổ chức phiên họp của Hội đồng đồng thời cử cán bộ, công chức của Phòng trực tiếp xuống các đơn vị cấp xã để hướng dẫn triển khai thực hiện, trực tiếp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc ngay từ cơ sở.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc như việc thực hiện nhiệm vụ này với công tác tham mưu xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và tập hợp tài liệu kiểm chứng đối với các chỉ tiêu, tiêu chí nhiều xã còn thiếu hoặc không phù hợp; báo cáo kết quả đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của một số xã chưa đảm bảo đầy đủ các mục theo hướng dẫn của Sở Tư pháp....
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trong thời gian tới cần tiếp tục đề cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của UBND cấp huyện đối với nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thông qua các chương trình, kế hoạch và văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ hàng năm theo chỉ đạo của UBND tỉnh.
Chủ động quán triệt triển khai nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật tới các phòng, ban, đoàn thể cấp huyện có liên quan và các xã, phường, thị trấn. Phân công cụ thể nhiệm vụ cho các thành viên của Hội đồng đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của huyện; đồng thời, đề cao vai trò, trách nhiệm của các thành viên của Hội đồng trong việc phụ trách các tiêu chí, chỉ tiêu; của phòng Tư pháp cấp huyện trong việc thẩm tra hồ sơ đề nghị công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, đảm bảo tài liệu kiểm chứng đối với các tiêu chí, chỉ tiêu thành phần theo quy định của Thông tư số 07/2017/TT-BTP.
Đối với các đơn vị cấp xã sau khi tổ chức họp, điểm chấm của các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật không đảm bảo các điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Quyết định số 619/QĐ-TTg cần có báo cáo giải trình nêu rõ các giải pháp khắc phục để hoàn thành nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trong năm sau.
