Lào Cai: Hiệu quả từ mô hình chính quyền hai cấp trong thực hiện chính sách người có công

Theo báo cáo của Sở Nội vụ tỉnh Lào Cai, trong năm 2025, toàn tỉnh đã thực hiện chi trả trợ cấp, phụ cấp ưu đãi hằng tháng cho 8.094 lượt người có công, với tổng kinh phí 292,2 tỷ đồng. Cùng với đó, 11.437 hồ sơ đề nghị hưởng chế độ, chính sách đã được thẩm định, giải quyết kịp thời, bảo đảm đúng quy định.

Công tác điều dưỡng, chăm sóc sức khỏe người có công được duy trì thường xuyên, với 3.411 người được cấp kinh phí điều dưỡng và 195 người được trang cấp dụng cụ chỉnh hình đến niên hạn. Đặc biệt, 100% người có công và thân nhân đã được cấp thẻ bảo hiểm y tế, góp phần đảm bảo quyền lợi chăm sóc sức khỏe lâu dài, ổn định.

Bên cạnh chính sách chi trả, các hoạt động tri ân, tôn vinh người có công được tổ chức sâu sắc, ý nghĩa. Nhân dịp các ngày lễ lớn trong năm 2025 như Tết Nguyên đán Ất Tỵ, 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam (30/4/1975 - 30/4/2025), 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025) và 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), toàn tỉnh đã tặng 66.776 suất quà, với tổng kinh phí 25,7 tỷ đồng cho người có công và thân nhân. Những phần quà thể hiện tấm lòng tri ân sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Lào Cai đối với những người đã cống hiến, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Từ ngày 01/7/2025, Lào Cai chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã. Đây là bước ngoặt quan trọng trong cải cách hành chính, đồng thời là cơ hội để đổi mới mạnh mẽ việc thực hiện chính sách người có công - một lĩnh vực liên quan trực tiếp đến an sinh xã hội.

Theo đó, các trình tự, thủ tục hồ sơ giải quyết chế độ ưu đãi thuộc lĩnh vực người có công đã được sửa đổi, bổ sung theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, một số nhiệm vụ quy định thẩm quyền của cấp huyện trước đây, nay đã được phân cấp về cho cấp xã hoặc các cơ quan chuyên môn thuộc cấp tỉnh, do vậy đã góp phần rút ngắn thời gian giải quyết các thủ tục hành chính, giảm thời gian đi lại và chờ đợi của người dân, giúp cho người dân tiếp cận chế độ, chính sách một cách trực tiếp, nhanh chóng và thuận tiện.

Điển hình như trước đây, người dân phải nộp hồ sơ tại xã, chuyển lên huyện rồi mới đến tỉnh thẩm định, mất khá nhiều thời gian. Nay, hồ sơ được tiếp nhận và xử lý trực tiếp tại xã, nơi nắm rõ thực tế đối tượng nhất. Cấp tỉnh chịu trách nhiệm hướng dẫn, thẩm định và chi trả. Quy trình mới giúp tiết kiệm thời gian, công sức, đồng thời nâng cao tính minh bạch, chính xác trong thực hiện chế độ.

Thực tế cho thấy, chỉ trong thời gian ngắn sau khi mô hình hai cấp đi vào hoạt động, thời gian giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực người có công đã rút ngắn đáng kể so với trước. Nhiều xã đã chủ động tiếp nhận, xác minh thông tin ngay tại cơ sở, giúp việc xét duyệt hồ sơ nhanh hơn, hạn chế tình trạng chậm trễ, sai sót.

Hiện nay, Lào Cai đang quản lý hơn 98.000 hồ sơ người có công và thân nhân, trong đó 8.094 người đang hưởng trợ cấp hằng tháng và trên 89.000 người hưởng trợ cấp một lần.

Để bảo đảm chi trả chính xác, không bỏ sót đối tượng, Sở Nội vụ đã ban hành Văn bản số 72/SNV-NCC ngày 09/7/2025, hướng dẫn cụ thể việc cập nhật, theo dõi biến động của người có công tại các xã, phường, thị trấn. Dữ liệu được cập nhật hàng tháng, giúp hệ thống luôn chính xác, kịp thời và đồng bộ.

Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách cũng được tăng cường định kỳ. Các đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những sai sót, đồng thời biểu dương, nhân rộng các mô hình tốt, những địa phương thực hiện rất tốt công tác chi trả, quản lý hồ sơ người có công theo mô hình mới.

Sau khi thực hiện sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã, công tác quản lý hồ sơ người có công cũng phát sinh nhiều khó khăn kỹ thuật. Một số hồ sơ cũ chưa được đồng bộ hoặc cập nhật địa giới hành chính mới, dẫn đến khó khăn trong tra cứu, xác nhận thông tin. Ngoài ra, một số quy định về chế độ trợ cấp khu vực đối với thương binh, bệnh binh sau sáp nhập vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể từ Trung ương, gây lúng túng trong thực hiện.

Để khắc phục, Sở Nội vụ đã chủ động hướng dẫn, đôn đốc các xã, phường tiếp tục thực hiện nhập liệu, cập nhật và đồng bộ dữ liệu hồ sơ người có công trên phần mềm quản lý hồ sơ người có công để đảm bảo tính thống nhất, dễ dàng tra cứu và không làm gián đoạn việc chi trả chế độ.

Đồng thời, tổng hợp các khó khăn, vướng mắc của các xã, phường báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, hướng dẫn; Thường xuyên rà soát các chế độ chính sách còn vướng mắc, chưa phù hợp, kịp thời đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tế, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người có công không bị gián đoạn.

Thời gian tới, Sở Nội vụ tỉnh Lào Cai tiếp tục đặt trọng tâm vào chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực người có công, hướng tới 100% hồ sơ được quản lý điện tử, cập nhật theo thời gian thực.

Song song với đó là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, tạo thuận lợi tối đa cho người dân. Tỉnh cũng sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát và công khai minh bạch thông tin chi trả, nhằm ngăn ngừa sai phạm, tiêu cực; kịp thời khen thưởng tập thể, cá nhân làm tốt công tác tri ân, chăm sóc người có công.

Theo lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh Lào Cai, mục tiêu lớn nhất là đảm bảo mọi chế độ, chính sách ưu đãi đều được thực hiện “đúng, đủ, kịp thời”, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân, thể hiện đạo lý “đền ơn đáp nghĩa” sâu sắc của dân tộc Việt Nam.

Từ chính sách nhất quán đến cách làm cụ thể, Lào Cai đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu “không để người có công nào bị bỏ lại phía sau”. Mô hình chính quyền hai cấp không chỉ giúp bộ máy tinh gọn, phục vụ nhân dân tốt hơn, mà còn mang lại hiệu quả rõ nét trong chính sách an sinh, nơi người có công luôn được quan tâm, chăm lo bằng cả tấm lòng và trách nhiệm. Đó cũng chính là cách Lào Cai tiếp tục viết nên truyền thống “uống nước nhớ nguồn” trên vùng đất biên cương giàu nghĩa tình và lòng tri ân.