Lào Cai: Chính quyền thu hồi đất của dân cho doanh nghiệp chia lô bán nền

Năm 2005, UBND tỉnh Lào Cai ra Quyết định số 1485/QĐ-UBND phê duyệt “Dự án xây dựng hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa - Bến xe khách thị trấn Sa Pa”. 

Theo phản ánh của người dân, số diện tích đất bị thu hồi phục vụ vào dự án là 193.052m2, nhưng huyện Sa Pa lại “mượn cớ” thu thêm 106.588m2 để giao cho nhà đầu tư ngấm ngầm chia lô thành đất dịch vụ, đất biệt thự, nhà vườn để bán hưởng lợi. Việc làm này khiến người dân khởi kiện chính quyền huyện Sa Pa ra Tòa.

Sa Pa cũng… “nóng”? 

Theo nội dung đơn khởi kiện của bà Phạm Thị Hảo (trú tại tổ 2B, thị trấn Sa Pa, huyện Sa Pa), gia đình bà quản lý sử dụng lâu dài khoảng 11.000m2đất tại tổ 2B, thị trấn Sa Pa (khai hoang từ năm 1980), không có tranh chấp và bà luôn hoàn thành nghĩa vụ với Nhà nước. 

Ngày 11/10/2012, UBND huyện Sa Pa ra Quyết định số 2178/QĐ-UBND, thu hồi 10.914,0m2. Hơn một tháng rưỡi sau, huyện ban hành tiếp Quyết định số 2461 điều chỉnh diện tích thu hồi tại Quyết định trên để thực hiện Dự án hạ tầng và san tạo mặt bằng Chợ văn hóa - Bến xe khách thị trấn Sa Pa. 

Thế nhưng, điều trớ trêu là diện tích đất bị thu hồi của bà Hảo không nằm trong khu vực Dự án (vì quy hoạch chi tiết và bản đồ quy hoạch sử dụng đất đã công khai). Sau đó, diện tích này được UBND huyện giao cho doanh nghiệp tư nhân là Công ty Cổ phần VIDIFI Lào Cai để chia lô bán nền, chia biệt thự bán cho khách, mỗi mảnh trị giá hàng tỉ đồng. Chính vì vậy bà Hảo khởi kiện UBND huyện Sa Pa yêu cầu Tòa hủy các quyết định hành chính trên. 

Tương tự, bà Bùi Thị Huyền (trú cùng địa phương) cũng bất bình khởi kiện UBND huyện Sa Pa khi ban hành Quyết định số 2176/QĐ-UBND, thu hồi gần 8.000m2 đất của gia đình bà để thực hiện cho Dự án trên. Cũng như trường hợp của bà Hảo, UBND huyện không thu hồi đất sử dụng cho mục đích công cộng mà vào mục đích thương mại - cụ thể vẫn giao cho Công ty VIDIFI Lào Cai chia lô, bán nền, với trị giá 1 tỷ đồng/lô đất khoảng 100m2, trong  khi đó gần 8.000m2đất bị thu hồi của bà Huyền chỉ được bồi thường, hỗ trợ… bèo bọt!

Sau khi thụ lý đơn, ngày 24 và 25/4/2014, TAND huyện Sa Pa đã đưa vụ “khiếu kiện quyết định hành chính” của bà Hảo và bà Huyền ra xét xử. Đối với trình tự thủ tục thu hồi, người khởi kiện đã chỉ rõ những vi phạm của UBND huyện Sa Pa như số liệu  trong các biên bản kiểm kê số lượng đất, tài sản trên đất là không đúng với thực tế; thiếu chữ ký của những người tham gia và không có chữ ký của chủ hộ bị thu hồi đất. 

Tại phiên sơ thẩm, người đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện đã “bóc mẽ” việc thu hồi đất giao cho nhà đầu tư đã vượt gấp nhiều lần trị giá tiền mà nhà đầu tư bỏ vốn xây dựng công trình (với 6.248m2, thu khoảng 60 tỷ đồng). Hoàn vốn và dư dật như thế, hà cớ gì huyện Sa Pa còn thu hồi thêm đất của dân? 

Điều đáng nói, tại phiên xét xử, ông Lê Hải An - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sa Pa đã không đưa ra được căn cứ nào để khẳng định việc thu hồi đất là có cơ sở. Ông Hải diễn giải thu hồi đất để phục vụ công trình công cộng, khẳng định thuộc trường hợp được Nhà nước thu hồi nhưng lại không chứng minh được vị trí đất bị thu hồi được xây dựng vào những công trình công cộng gì, ở đâu...?

Viện kiểm sát và  Tòa “đá” nhau kịch liệt!

Trong hai phiên xét xử, người giữ quyền công tố là Kiểm sát viên Lê Đức Hiệp thuộc VKSND huyện Sa Pa đã “đanh thép” chỉ trích Tòa sơ thẩm, cụ thể là Thẩm phán Nguyễn Thị Thanh Hương giữ vai trò chủ tọa (vụ xử kiện của bà Huyền) vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hành chính trong xét xử. 

Đối với vụ xử kiện của bà Phạm Thị Hảo, ông Lê Đức Hiệp chỉ rõ Quyết định thu hồi đất số 2178 ngày 11/10/2012 và Quyết định số  2461 ngày 16/11/2012 của UBND huyện Sa Pa ban hành là không có giá trị, vì Quyết định số 1485 của UBND tỉnh Lào Cai là trái với quy định pháp luật hiện hành tại thời điểm ban hành; ngoài ra, cơ chế tài chính trong việc sử dụng quỹ đất đã hết hiệu lực theo Điều 22 Nghị định số 04/2000/NĐ-CP.

Mặc dù Kiểm sát viên đã vạch rõ những sai phạm, người khởi kiện cũng đưa ra chứng cứ quan trọng nhất đó là các Hợp đồng chuyển nhượng đất để chia lô, bán nền do Công ty Cổ phần VODIFI Lào Cai là “tác giả”, có sự “tiếp tay” của UBND huyện Sa Pa khi ra các quyết định thu hồi đất trái luật, thế nhưng cấp Tòa sơ thẩm không xem xét và cho là... không đủ căn cứ, từ đó bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn(?!). 

Được biết, không tâm phục, khẩu phục kết quả xét xử của cấp Tòa sơ thẩm, cả bà Hảo và bà Huyền đã có đơn kháng cáo, đồng thời mong chờ vào sự khách quan, công tâm của Hội đồng xét xử phúc thẩm.