Làng triệu phú miến dong trên đỉnh Phia Đén

Chị Hiền đang đóng gói để giao hàng cho khách
Chị Hiền đang đóng gói để giao hàng cho khách
(PLO) - Nghề làm miến dong ở xóm Phia Đén thuộc xã Thành Công, huyện Nguyên Bình (Cao Bằng) đã xuất hiện từ lâu đời, bắt đầu nổi tiếng khắp tỉnh miền sơn cước này vào những năm 90 của thế kỷ trước. Do có lợi thế về điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu ưu đãi, giống cây dong riềng trồng ở đây phát triển rất tốt, chất lượng hơn hẳn các nơi khác. 

Những năm gần đây, cuộc sống kinh tế của người dân đã phất lên nhanh chóng, nhiều hộ thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Tất cả đều nhờ cây dong riềng.

“Thủ phủ” cây dong riềng

Những ngày đầu đông, chúng tôi có dịp lên thăm đỉnh Phia Oắc, Phia Đén – một địa điểm vốn nổi tiếng bởi sự lạnh giá và cảnh tuyết rơi hàng năm thuộc xã Thành Công, huyện Nguyên Bình (Cao Bằng). Cách đỉnh Phia Oắc chừng 2 km, xóm Phia Đén hiện ra với những mái nhà gạch khang trang, vững chắc và được bao phủ bởi những đồi cây dong riềng đang mùa thu hoạch. Nhiều năm nay, những vườn, đồi cây dong riềng đã đem đến cho đồng bào Tày, Nùng nơi đây một cơ hội “lột xác”, thay đổi cuộc sống, diện mạo mới so với trước đây.

Thành Công là xã có nghề làm miến dong nổi tiếng từ lâu đời, có quy mô trồng nhiều nhất trong tỉnh với 460 hộ trồng và chế biến miến dong trong tổng 576 hộ, trong đó chủ yếu tập trung nhiều nhất tại xóm Phia Đén. Có lẽ do thổ nhưỡng vùng đất ven núi cao Phia Oắc, Phia Đén đã làm nên sự khác biệt này. Cây dong riềng ở đây được trồng và sản xuất bột, miến dong quanh năm để tiêu thụ ra thị trường trong và ngoài tỉnh.

Dù ở mùa nào trong năm, khắp trong nhà, ngoài sân của người dân ở xóm Phía đều có những phên miến được phơi thành từng hàng. Mặc dù dong riềng được trồng quanh năm, nhưng vụ chính lại từ tháng Giêng đến tháng Ba (âm lịch) và được thu hoạch nhiều nhất từ tháng 9 đến tháng Giêng năm sau. Đến mùa thu hoạch, cả xóm ai nấy đều bận rộn, tất bật ở trên nương đồi từ sáng đến tối để nhổ, đóng bao và chở củ dong riềng về xưởng sơ chế rồi chế biến thành tinh bột.

Ngôi nhà chị Nguyễn Thị Hiền (44 tuổi) nằm ngay ven đường đầu xóm Phia Đén, lúc chúng tôi đến cả gia đình đang cùng nhau đóng bao bì sản phẩm miến dong để giao cho khách mua sỉ ở Thái Nguyên, Hà Nội. Chị Hiền kể, trước những năm 90 của thể kỷ trước, cây dong riềng ở đây trồng nhỏ lẻ, manh mún, số hộ trồng chỉ đếm trên đầu ngón tay, chủ yếu trồng để ăn chống đói. Người dân đem tinh bột dong tráng như bánh cuốn, thái rồi phơi khô để ăn dần nhưng chỉ mang tính phục vụ nhu cầu gia đình hay đổi con gà, bát gạo ngày tết.

Từ sau năm 1990, một số gia đình bắt đầu chuyển đổi cây trồng, tận dụng lợi thế của địa phương để trồng cây dong riềng làm miến thương phẩm.  Thấy nhiều gia đình ăn nên làm ra, các nhà khác cũng làm theo. Tuy nhiên, quy trình chế biến bằng thủ công bằng tay nên mỗi ngày chỉ làm được khoảng 10-15kg miến. Còn vài năm trở lại đây, nhiều gia đình đã đầu tư thiết bị máy móc để làm bột, chế biến miến dong hoàn toàn nên công suất tăng lên hơn 100kg miến/ngày.

Theo ông Long Đức Bình ở tổ 10, thị trấn Tĩnh Túc, huyện Nguyên Bình (Cao Bằng) – một thợ làm miến dong lâu năm chuyên sang nhập bột dong ở xóm Phia Đén chia sẻ: “Làm miến dong đòi hỏi những công đoạn khá tỉ mỉ từ khâu chọn nguyên liệu, tức là ban đầu phải chọn loại dong củ to, đều và già. Sau đó, củ dong được cắt rễ, rửa sạch mới cho vào máy nghiền nát rồi lọc bỏ bã chỉ lấy tinh bột. Khâu này rất quan trọng vì phải lọc nhiều lần đến khi bột trắng tinh khiết mới đạt tiêu chuẩn sạch và đảm bảo chất lượng.

Khâu quan trọng tiếp theo là pha chế, thông thường bột dong được đổ vào trong nước có tỷ lệ là 90% nước sôi, còn lại là nước lã, sau đó mới đem bột vào khoắng cho đến khi chín rồi cho vào khuôn ép thành sợi miến, cuối cùng là dàn miến ra phên rồi đem phơi khô. Bên cạnh việc chọn nguyên liệu cũng như kỹ thuật chế biến thì hình thức, chất lượng của sợi miến dong còn phụ thuộc vào thời tiết. Nếu phơi vào ngày nắng đều, sợi miến sẽ bóng đẹp, dai và thơm hơn nhiều”.

Đổi đời nhờ cây dong riềng

Gia đình chị Nguyễn Thị Hiền ở xóm Phia Đén là một trong nhiều hộ nghèo đã vươn lên làm giàu từ nghề trồng và chế biến miến dong. Trước đây, cũng như bao gia đình khác ở xóm Phia Đén chị Hiền chỉ trồng cây dong riềng theo hướng tự cung, tự cấp, chế biến miến thủ công, số lượng ít nên thu nhập không cao. Nhưng sau vài năm tích lũy kinh nghiệm, gia đình chị Hiền đã mở rộng diện tích gieo trồng cây dong riềng, tập trung chăm bón để cây phát triển tốt.

Chính vì vậy, thu nhập từ cây dong riềng đem lại cho gia đình chị tăng gấp nhiều lần. Khi đã có ít vốn chị đã mạnh dạn vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Nguyên Bình để đầu tư dây chuyền sản xuất, chế biến miến dong từ khâu xay bột đến khâu đóng gói sản phẩm. Với mỗi gói sản phẩm đều được ghi tên thương hiệu “Miến dong Phia Đén” và số điện thoại liên hệ, một gói tương ứng với 1 kg miến dong có giá 90 nghìn đồng/ giá buôn và 100 nghìn đồng giá bán lẻ. 

Chị Hiền chia sẻ: “Phải nói rằng, cuộc sống của gia đình tôi trở nên khấm khá đều nhờ vào những củ dong riềng. Trước đây, khi trồng xen canh thì chỉ đủ ăn, hàng ngày cũng làm miến dong thủ công nhưng không ăn thua lắm. Khi huyện có chủ trương hỗ trợ gieo trồng cây dong riềng quy mô hơn để phát triển kinh tế, gia đình tôi mới trồng một loại cây duy nhất và tập trung vào sản xuất kiêm buôn bán miến dong ra các địa bàn khác trong tỉnh.

Không ngờ, thu nhập ngày càng tăng lên và tôi quyết định đầu tư vào thiết bị máy móc để quy trình sản xuất, chế biến nhanh chóng, hiệu quả hơn. Hiện giờ con gái và con rể tôi cùng làm, nhân lực chỉ 3 người nhưng cũng vừa kịp làm cho khách, mỗi năm trừ chi phi tất cả gia đình tôi thu về khoảng 300 triệu hoàn toàn nhờ vào việc trồng, thu mua và sản xuất dong riềng để bán ra thị trường”.

Cách nhà chị Hiền không xa, gia đình ông Chu Văn Xíu, gia đình bà Lâm Thị Xuyến ở xóm Phia Đén cũng thuộc những hộ điển hình về trồng, chế biến cây dong riềng có quy mô và thu nhập khá cao. Nguyên là Chủ tịch xã Thành Công, huyện Nguyên Bình (Cao Bằng) ông Xíu được học hỏi thêm nhiều kỹ thuật từ các lớp tập huấn do huyện tổ chức.

Hiện nay, miến dong của gia đình ông làm ra ngày càng được nhiều người biết đến, miến ra đến đâu tiêu thụ hết đến đó, thu nhập cũng không kém gì với gia đình chị Hiền và cô Xuyến. Sắp tới gia đình ông sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp trang thiết bị để nâng cao chất lượng sản phẩm để miến dong Phia Đén thành một thương hiệu đặc biệt trên thị trường.

Đọc thêm

Hiệu quả chính sách phát triển kinh tế số

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định 1437/QĐ-TTg ngày 20/11/2024 ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phát triển kinh tế số giai đoạn 2024 - 2025.

Hơn 730 dự án đang hoạt động tại các KCN - KCX Hà Nội

Công ty TNHH Điện tử Meiko Thăng Long, có địa chỉ tại lô J1-J2 (khu công nghiệp Thăng Long, xã Võng La, huyện Đông Anh,TP. Hà Nội)
(PLVN) - Nhiều năm qua, doanh nghiệp tại các khu công nghiệp của Hà Nội luôn tạo giá trị bình quân trên 40% giá trị sản lượng công nghiệp, 40% kim ngạch xuất khẩu và trên 20% GDP của Thành phố, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trở thành nhân tố quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thủ đô và cả nước.

Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba thăm và làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Bà Juanna Lilia Delgado Portal – Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba trao đổi tại buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội.
(PLVN) - Ngày 20/11, Đoàn lãnh đạo cấp cao Ngân hàng Trung ương Cuba do bà Juanna Lilia Delgado Portal - Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Đi cùng đoàn có đại diện một số Bộ, ngành, Chủ tịch một số Ngân hàng tại Cuba; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cảng Hải Phòng đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Hoàng Anh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trao Bằng khen cho Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng.
(PLVN) - Ngày 20/11, Công ty CP Cảng Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Đảng bộ và Đội ngũ công nhân Cảng (24/11/1929-24/11/2024); 95 năm Ngày thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Cảng Hải Phòng (28/11/1929-28/11/2024) và đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì.

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành
(PLVN) - Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới". Sự kiện nêu ra những vấn đề cấp bách của hệ thống các hồ, đập thủy lợi đang “gánh” trên vai nhiều nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp
(PLVN) - Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã làm việc với đoàn đại biểu Nghiệp đoàn Giới chủ Pháp (MEDEF) do ông Francois Corbin làm trưởng đoàn, trong khuôn khổ hai nước thúc đẩy hợp tác kinh tế và đầu tư.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá: Cần lộ trình tăng thuế hợp lý

Toàn cảnh Toạ đàm "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và chống buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra" diễn ra chiều nay, tại Hà Nội.
(PLVN) -  Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu chính sách đề ra, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu hạn chế tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

(PLVN) - Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và EU đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Với giá tôm cải thiện và nhu cầu nhập khẩu tăng cao, dự báo mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU của EC

Việt Nam quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2024. (Ảnh minh họa: CTV)
(PLVN) - Ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã họp với các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch của Chính phủ chỉ đạo làm việc với Đoàn thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) lần 5.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Tiềm năng huy động vốn tư nhân cho phát triển xanh

Quản lý nước là một trong những dự án được ưu tiên cho vay để bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa/Vneconomy)
(PLVN) - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) mới phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Điều này cho thấy nhu cầu về trái phiếu xanh là rất lớn và là tín hiệu tích cực về tiềm năng trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.