Theo số liệu của Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Lạng Sơn, từ đầu năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, số công dân xuất cảnh, nhập cảnh trái phép qua lại biên giới Việt Nam – Trung Quốc có chiều hướng gia tăng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến tội phạm tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh, trốn đi nước ngoài trái phép diễn biến phức tạp, gây ra nhiều khó khăn cho công tác kiểm soát, phòng chống dịch bệnh.
Theo số liệu thống kê, từ đầu năm 2020 đến ngày 11/8/2020, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh và các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện, bắt giữ khỏi tố, điều tra 42 vụ, 102 bị can về các tội phạm liên quan đến hành vi tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép; tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước cảnh trái phép. Trong đó, có 89 bị can là nam giới, 13 bị can là nữ giới, đa số có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Lạng Sơn.
Quá trình điều tra, xử lý đối với các loại tội phạm này cho thấy, đây là loại tội phạm có yếu tố nước ngoài; các đối tượng phạm tội đã hình thành những đường dây khép kín, có sự câu kết chặt chẽ, móc nối trong - ngoài giữa các đối tượng người Trung Quốc và Việt Nam để đưa người xuất cảnh, nhập cảnh trái phép qua hai bên biên giới;
Tuy nhiên, bên cạnh các đường dây hoạt động mang tính chuyên nghiệp, có tổ chức thì đa số các đối tượng phạm tội là công dân cư trú tại khu vực biên giới phạm tội với vai trò giúp sức, thông thạo đường mòn biên giới, có quan hệ quen biết với các đối tượng người Trung Quốc có nhu cầu sử dụng lao động, nhận thức pháp luật còn hạn chế, phạm tội lần đầu, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, phạm tội vì mục đích kinh tế, thu lợi bất chính không lớn.
Ngoài ra, để đưa người xuất cảnh, nhập cảnh trái phép trót lọt các đối tượng thường chia số công dân cần vượt biên ra từng tốp nhỏ, thay đổi phương tiện thường xuyên, thời điểm thực hiện hành vi thường thường vào ban đêm (sau 22 giờ) để trốn tránh lực lượng chức năng.
Số công dân xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc tìm kiếm việc làm gồm cả công dân cư trú tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn và các tỉnh, thành phố nội địa như: Nghệ An, Bắc Giang, Điện Biên, Lai Châu, Bắc Kạn, Vĩnh Phúc, Phú Thọ…; trong số công dân này có nhiều người không mang theo giấy tờ tùy thân;
Đáng chú ý, nhiều công dân sau khi xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc chịu nhiều sức ép, không được bảo vệ quyền lợi, bị bóc lột sức lao động, thậm chí bị cơ quan chức năng trung Quốc bắt giữ, xử lý, có trường hợp dẫn đến tử vong do tai nạn lao động, tai nạn giao thông.
Nhiều trường hộ trẻ em, phụ nữ bị trèn ép làm gái mại dâm, trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người… Đặc biệt, một số đối tượng có nhu cầu xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc đã lợi dụng để vận chuyển vũ khí quân dụng, ma túy qua biên giới trái phép. Điển hình như đối tượng Nguyễn Thiên Lý vận chuyển trái phép 12 bánh heroin và 1 khẩu súng K54; đối tượng Lường Văn Cáng vận chuyển 2 bánh heroin và 200 viên ma túy tổng hợp.
Trước thực trạng trên, Cấp ủy, Lãnh đạo Phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng đẩy mạnh công tác phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với loại tội phạm này, qua đó góp phần đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn, nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Bên cạnh đó, luôn chú trọng nâng cao hiệu quả công tác bắt, giam giữ, khởi tố, điều tra, xử lý tội phạm đảm bảo khách quan đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm.
Từ đầu năm 2020 đến nay, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức điều tra, làm rõ 07 vụ án tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép, 16 bị can phạm tội này, qua đó xác định các đối tượng trong vụ án đã tổ chức cho 15 công dân Trung Quốc, 02 công dân Việt Nam và 01 người Campuchia nhập cảnh trái phép vào Việt Nam qua các đường mòn biên giới thuộc các huyện: Lộc Bình, Văn Lãng, Cao Lộc, Tràng Định.
Cơ quan An ninh điều tra cũng đã bắt giữ, khởi tố mở rộng thêm 33 bị can (chiếm 34,38% tổng số bị can thụ lý điều tra), trong đó có nhiều đối tượng là chủ mưu, cầm đầu, đối tượng chính trong các vụ án, góp phần nâng cao hiệu quả răn đe tội phạm, tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật, không để bỏ lọt tội phạm.
Trao đổi với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, Thượng tá Vũ Đình Thắng - Phó trưởng phòng, Phó thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Lạng Sơn cho biế: "Những khó khăn về địa lý, địa hình, tình hình dịch bệnh đã ảnh hưởng đến quá trình điều tra. Các đối tượng hoạt động phạm tội ngày càng tinh vi, có tổ chức, thông thạo đường mòn biên giới nên đã gây không ít khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc phát hiện và tổ chức bắt giữ;
Quá trình liên lạc thực hiện hành vi phạm tội, các đối tượng chủ yếu sử dụng mạng xã hội với thông tin giả, sau khi trao đổi, thống nhất xong thường xóa hết thông tin do đó đã gây ra những khó khăn nhất định cho cơ quan điều tra trong quá trình đấu tranh, khai thác, củng cố hành vi phạm tội của các đối tượng.
Nhưng bằng chuyên môn nghiệp vụ vững vàng của cán bộ chiến sỹ lực lượng An ninh điều tra, sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Công an tỉnh, các vụ án được tổ chức điều tra kịp thời, tỷ lệ án kết thúc điều tra và chuyển truy tố đạt 100% số vụ, số bị can, không để sảy ra oan sai hay bỏ lọt tội phạm”./.
