Làn sóng tẩy chay phim điện ảnh chuyển thể từ văn học

Làn sóng tẩy chay phim điện ảnh chuyển thể từ văn học
(PLVN) - Những ngày qua trên mạng xã hội, cư dân mạng đang dậy sóng trước hai tác phẩm phim điện ảnh được chuyển thể từ văn học đó là “Cậu Vàng” và “Trạng Tí”. Nghịch lý ở chỗ, không những không được ủng hộ mà các tác phẩm này còn nhận được nhiều ý kiến tiêu cực từ cộng đồng mạng. Đỉnh điểm là khi có các làn sóng “tẩy chay” hai bộ phim này diễn ra mạnh mẽ. Câu hỏi được đặt ra là vì sao các tác phẩm đó lại bị khán giả đối xử như vậy?... 

Không “dưng” có sự tiêu cực

Dạo quanh một vòng các trang thông tin, mạng xã hội không khó để nhìn thấy những tiêu đề như: “Phim Cậu Vàng bị tẩy chay”; “Trạng Tí chưa ra rạp đã bị tẩy chay”;… Khắp nơi đều là những bình luận tiêu cực của cộng đồng mạng cùng với làn sóng tẩy chay nóng hơn bao giờ hết. Mọi mũi rìu của dư luận đều được chĩa thẳng vào hai bộ phim “đình đám” hiện nay là Cậu Vàng và Trạng Tí.

Cậu Vàng và Trạng Tí là hai tác phẩm điện ảnh được chuyển thể từ hai tác phẩm văn học nổi tiếng. Cậu Vàng là bộ phim được chuyển thể từ tác phẩm “Lão Hạc” của tác giả Nam Cao, được đánh giá là truyện ngắn tiêu biểu của dòng văn học hiện thực Việt Nam. Bộ phim Cậu Vàng được đạo diễn Trần Viết Thuỷ làm theo tâm nguyện của cố NSƯT Bùi Cường cũng là bố vợ của đạo diễn. Do đó, đạo diễn Viết Thuỷ từng tâm sự anh đặt rất nhiều tâm huyết vào tác phẩm lần này và mong công chúng sẽ đón nhận. Bên cạnh đó anh thừa nhận anh gặp áp lực lớn vì thực hiện tác phẩm theo tâm nguyện của cố NSƯT Bùi Cường. Đồng thời phải giữ được tinh thần, giá trị nhân văn từ nguyên tác Lão Hạc quá kinh điển và nổi tiếng của cố nhà văn Nam Cao.

Vậy nhưng, từ những ngày đầu tiên trong khâu chuẩn bị, nhà làm phim đã nhận nhiều ý kiến trái chiều của khán giả. Sau nhiều lần tổ chức những buổi casting cho nhân vật “Cậu Vàng” với sự tham gia của nhiều giống chó Việt Nam được huấn luyện như chó Bắc Hà, Phú Quốc,… Thì nhà sản xuất lại chọn một chú chó giống Shiba –  của Nhật Bản để đóng nhân vật chính. Với lý do của đạo diễn là chó Việt Nam không đạt đủ các điều kiện.  

Đây cũng là khởi đầu cho hàng loạt tranh cãi xoay quanh bộ phim Cậu Vàng. Mặc dù ngay khi công bố diễn viên, đoàn phim đã bị chỉ trích nhưng vẫn cho quay đúng như dự định. Để cho đến bây giờ khi phim đã được ra mắt vẫn không nhận được sự ủng hộ của khán giả Việt. Có nhiều ý kiến như: “Tác phẩm Cậu Vàng lấy bối cảnh nạn đói 1945 do Nhật Bản gây ra giờ dựng phim lại đi lấy chó Shiba của Nhật đi đóng có khác nào vả mặt khán giả không? Tính ra nguyên đoàn phim không biết điều đó luôn, về lấy sách ra đọc lại rồi hãy làm phim!”. Hay: “Khi một dự án mang đậm dấu ấn Việt Nam nhưng Cậu Vàng lại là giống chó Shiba của Nhật Bản thì ai còn muốn xem nữa?”.

Trên đây chỉ là hai trong số vô vàn những bình luận tiêu cực và phản đối phim.

Cũng trong thời gian này, phim Trạng Tí của đạo diễn Ngô Thanh Vân đã đăng tải trailer phim, bên cạnh nhận được những lời khen về kỹ xảo, bố cục thì lại có những bình luận tranh cãi về việc bản quyền. Trạng Tí là bộ phim được chuyển thể từ bộ truyện tranh Thần Đồng Đất Việt của tác giả Lê Linh. Khi có thông tin Trạng Tí đang trong giai đoạn rục rịch sản xuất, nhiều khán giả đã kỳ vọng đây sẽ là một sự thành công khác của Ngô Thanh Vân bởi bộ phim lấy chất liệu dựa trên tập truyện thuần Việt nổi tiếng.

Nguyên nhân ban đầu của việc tẩy chay này là vì bị ảnh hưởng bởi lùm xùm bản quyền giữa tác giả bộ truyện gốc với nhà xuất bản - đơn vị mà Ngô Thanh Vân đã mua bản quyền. Vụ kiện tác quyền 13 năm giữa tác giả Lê Linh và Công ty Phan Thị - đơn vị phát hành truyện. Sau 13 năm, đến ngày 03/09/2020 tác giả Lê Linh được tuyên bố thắng kiện và là tác giả duy nhất của bộ truyện. 

Vậy nhưng, vấn đề ở chỗ Ngô Thanh Vân lại mua bản quyền truyện ở công ty Phan Thị vào năm 2018, khi mà vụ kiện vẫn đang trong quá trình xử lý. Do vậy cộng đồng fan lâu năm của truyện Thần Đồng Đất Việt và cư dân mạng đều đang lên tiếng đòi quyền lợi cho tác giả Lê Linh. Một số khán giả còn đặt nghi vấn nhà làm phim vi phạm bản quyền, còn đặt câu hỏi “liệu có ăn cắp?”. 

Trước đó, tác giả Lê Linh của bộ truyện Thần Đồng Đất Việt đã đăng tải bài viết gây bão mạng xã hội viết về “Trạng Tí và giấc mơ điện ảnh”. Ông bày tỏ thái độ không ủng hộ phim vì “tiền sẽ rơi vào tay bọn ác” (ý nói Công ty Phan Thị). Trong bài viết này, tác giả Lê Linh đã khẳng định rõ việc chuyển thể Thần Đồng Đất Việt thành phim cũng là ước mơ và mong muốn của ông từ lâu. Tuy nhiên, việc hãng phim của Ngô Thanh Vân chỉ làm việc tác quyền với Công ty Phan Thị mà không hỏi ý kiến, sự cho phép của tác giả Lê Linh đã khiến ông vô cùng thất vọng và buồn chán.  

Dưới bài đăng của tác giả Lê Linh cũng có vô số người bình luận bênh vực tác giả như: “Phim dựa trên tác phẩm của tác giả Lê Linh nhưng không có được sự hỗ trợ và cố vấn của chính tác giả thì phim không đáng giá 1 xu, vội vàng làm phim khi chưa tìm hiểu tác giả thật sự là ai thì rất đáng trách. Và cũng là không biết là ai duyệt cho phim này sản xuất khi vẫn trong thời gian tranh chấp tác quyền. Rõ ràng luật pháp chỉ là một cuốn sách vô hại, 1 diễn viên hài công lý”. 

Và cứ như thế, “Cậu Vàng” và “Trạng Tí” đang sống trong những tháng ngày bị khán giả tẩy chay trên mọi “mặt trận”. Điển hình như phim Cậu Vàng đang được công chiếu nhưng không nhận được sự ủng hộ của khán giả, các rạp chiếu phim đều vắng bóng người xem. Không biết được rằng liệu hai bộ phim chuyển thể nói trên có thể trụ vững được hay không hay sẽ bị nhấn chìm bởi chính khán giả Việt.

Chuyển thể thì phải chuẩn!

Thể loại phim điện ảnh chuyển thể từ văn học không phải là một thể loại phim mới. Trước đó cũng đã có rất nhiều những bộ phim chuyển thể đã từng ra mắt. Gần đây nhất, khán giả nước nhà được thưởng thức các phim điện ảnh được chuyển thể từ truyện của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, “Cô gái đến từ hôm qua”, “Mắt biếc”. Điều đáng nói, cả 3 phim này đều đạt doanh thu cao và nhất là “Mắt biếc” thu hơn 172 tỉ đồng. 

Có lẽ chính kết quả doanh thu tốt của những tác phẩm điện ảnh chuyển thể có từ trước cũng là động lực cho các nhà làm phim mạnh dạn khai thác tác phẩm văn học. Đây cũng là tín hiệu tốt để các nhà sản xuất làm ra những tác phẩm điện ảnh đưa văn học Việt Nam đến với khán giả cả nước nhất là những bạn trẻ. Đương nhiên, việc chuyển thể này phải được đầu tư quy mô, chỉn chu đến từng chi tiết, sáng tạo sao cho hợp lý. Và quan trọng nhất là phải làm sao để không phá hỏng hình tượng các nhân vật đã được khắc họa sâu trong lòng bạn đọc. Để làm được điều đó không dễ.

Trở lại hai bộ phim Cậu Vàng và Trạng Tí, khi chưa tìm được nhân vật phù hợp hay chưa rõ ràng trong vấn đề bản quyền. Liệu rằng cứ ngưng lại một thời gian, đợi đến lúc mọi thứ đều hoàn chỉnh, chỉn chu nhất thì có kết quả khác so với bây giờ không? Nếu như nhà làm phim Cậu Vàng bỏ thêm thời gian tìm ra chú chó Việt phù hợp với vai diễn hay Ngô Thanh Vân có sự tìm hiểu kĩ hơn về tác quyền của bộ truyện thì có lẽ sẽ không có cảnh người Việt tẩy chay phim Việt…

Chính cách làm phim vội vàng như vậy đang khiến các nhà làm phim dần đẩy chính tác phẩm điện ảnh của mình vào ngõ cụt. Dường như họ đang quá ỷ lại vào sự nổi tiếng của các tác phẩm văn học nổi tiếng, nghĩ rằng cứ làm phim chuyển thể thì sẽ thành công. Đồng ý rằng việc chuyển thể đó là đúng đắn nhưng từ những việc mà các đoàn làm phim đã làm, phải đặt câu hỏi rằng, liệu họ đang chuyển thể phim hay xuyên tạc tác phẩm?

Theo lời chị M.H một khán giả trung thành của phim Việt cho hay: “Chị luôn ưu tiên và ủng hộ các tác phẩm điện ảnh nước nhà, đặc biệt là các tác phẩm chuyển thể văn học. Mỗi bộ phim chuyển thể đều làm sống dậy và đưa câu văn của tác giả vào hiện thực. Nhưng đã chuyển thể thì phải chuẩn! Không chuẩn, không tôn trọng tác giả thì tốt nhất hãy cứ để nó ở yên trên trang giấy”.

Qua những sự việc trên ta thấy được rằng, khán giả Việt đang ngày càng chú trọng và quan tâm đến những giá trị nghệ thuật. Họ đang cần những bộ phim chuyển thể không chỉ chất lượng mà còn phải tương xứng với giá trị của tác phẩm văn học. Khán giả tẩy chay là có lý do của họ, các nhà làm phim có lẽ cũng cần học cách tiếp thu ý kiến từ khán giả bởi họ chính là nhân tố quyết định sự thành – bại của bộ phim. Văn chương chưa bao giờ là dễ dãi, điện ảnh cũng như vậy! 

Tin cùng chuyên mục

Nhạc sĩ Văn Cao - tác giả ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”. (Ảnh: TL)

Những khúc ca mùa xuân đi cùng năm tháng

(PLVN) - Những ngày giáp Tết thật rộn ràng bởi những khúc ca xuân. Trong đó, không thể nào thiếu những ca khúc bất hủ đã đi cùng âm nhạc Việt nhiều thập kỉ. Đó không chỉ là bản hòa ca của niềm vui, tình yêu mà còn là giai điệu của những kí ức hào hùng đẹp đẽ, của niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Đọc thêm

'Cánh chim đầu đàn' của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận có cống hiến to lớn cho nền âm nhạc cách mạng Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu)
(PLVN) - Được biết đến là người tiên phong trong sáng tác nhạc cách mạng, nhạc sĩ - chiến sĩ Đỗ Nhuận sở hữu kho tàng những tác phẩm âm nhạc cách mạng bất hủ, sống mãi với thời gian. Ngày nay, trong các buổi hòa nhạc hay đêm nhạc tôn vinh trang sử hào hùng và chói lọi của dân tộc Việt Nam, âm nhạc của ông vẫn vang lên như ngọn lửa bất diệt của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành
(PLVN) - MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành vào tháng 12/2024. Đây là dự án âm nhạc mới nhất của nhạc sĩ Lê Minh Phương và đạo diễn Phan Ngọc Trung - được lấy cảm hứng từ ý thơ của nhà thơ Dương Quyết Thắng.

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024
(PLVN) - Theo Trưởng Ban tổ chức Phạm Kim Dung, Kiều Duy được chọn vì sở hữu hình thể cân đối, hài hòa, trí tuệ xuất sắc và đáp ứng tiêu chí của cuộc thi. Cô có tố chất cần thiết để tham gia cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

NSND Mai Hoa ra mắt đĩa than “Nốt trầm”

“Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa (ảnh BTC).
(PLVN) - “Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa. NSND Mai Hoa thích hát những bài buồn, nhưng là buồn ánh lên tia hy vọng, ánh lên niềm lạc quan về cuộc sống chứ không phải buồn não nề, bi ai.

"Hoa hậu Việt Nam năm 2024" góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc

Các Hoa hậu: Tiểu Vy, Ngọc Hân, Đỗ Thị Hà, Đỗ Mỹ Linh cùng hội ngộ (ảnh BTC).
(PLVN) - Được thiết kế chuỗi hoạt động giàu tính thực tế, đậm chất nhân văn, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2024 sẽ góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc, lan tỏa lòng nhân ái và khát khao chinh phục những đỉnh cao mới trong mỗi người dân đất Việt, để từ đó làm "Rạng rỡ Việt Nam".

Nguyễn Mộc An dành Quán quân "Tiếng hát Hà Nội 2024"

Thí sinh xứ Nghệ Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi (ảnh BTC).
(PLVN) - Tối 25/12/2024 tại Nhà hát Hồ Gươm, Chung kết cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024 do Đài Hà Nội tổ chức đã diễn ra với 15 thí sinh tranh tài. Với ca khúc "Lời ru" (sáng tác: Quang Thái) và "Mênh mang một khúc sông Hồng" (sáng tác: Phó Đức Phương), thí sinh xứ Nghệ - Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi.

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam
(PLVN) - Sau giai đoạn thành công với các bộ phim về đề tài gia đình, phim truyền hình Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi các mô típ quen thuộc dần trở nên nhàm chán. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của những tác phẩm khai thác các đề tài mới mẻ cho thấy tín hiệu đáng mừng, khẳng định sự cần thiết của một “luồng gió mới” để làm phong phú mảng phim truyền hình và đáp ứng nhu cầu khán giả hiện nay.

Triển lãm “Thiên Quang” - câu chuyện ánh sáng đất trời Thăng Long

Triển lãm truyền tải ý nghĩa về ánh sáng đất trời, tri thức, văn hóa và lịch sử lâu đời đất Thăng Long (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm “Thiên Quang” khai thác câu chuyện về ánh sáng thiêng liêng của trời và đất soi chiếu Thăng Long - nơi hội tụ văn hóa, lịch sử và tinh hoa nghề thủ công truyền thống diễn ra tại khu Thái Học, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội). Từ ngày 22/12/2024 đến ngày 25/3/2025

Câu chuyện thoát nghèo của người phụ nữ Mường chinh phục Liên hoan phim quốc tế

Chị Bùi Thị Thu Huyền cầm trên tay hai chiếc cúp danh dự của Liên hoan phim SineMaya 2024. (Ảnh: TYM)
(PLVN) - Những ngày cuối năm 2024, tin vui đã đến khi bộ phim ngắn mang tên “Escaping Poverty: A Story of a Muong Woman Supported by TYM” được xây dựng dựa trên câu chuyện có thật của chị Bùi Thị Thu Huyền, một phụ nữ dân tộc Mường sống tại Thanh Sơn, Phú Thọ, đã đạt giải tại Liên hoan phim quốc tế SineMaya 2024. Bộ phim gây ấn tượng khi chị Huyền và các thành viên trong gia đình tự đóng vai chính, mang đến cảm xúc chân thực và sâu sắc.

Cuộc đời buồn của 'ông hoàng bolero' Trúc Phương

Những bản nhạc sầu thương đã vận vào đời nhạc sĩ Trúc Phương. (Nguồn: Amnhac.net)
(PLVN) - Nhạc sĩ Trúc Phương nổi tiếng khoảng những năm 60 của thế kỷ trước với dòng nhạc bolero uyển chuyển, hấp dẫn. Mỗi câu hát, lời ca của ông đều gắn liền với thân phận con người trôi nổi, đau thương, buồn khổ. Có lẽ, âm nhạc đã vận vào cuộc đời của nhạc sĩ Trúc Phương “chữ tài đi với chữ tai một vần”.