Làm gì khi các rào cản thương mại gia tăng?

Thép Việt Nam luôn thường trực nguy cơ bị áp các biện pháp phòng vệ thương mại do yếu tố địa lý. (Ảnh minh họa)
Thép Việt Nam luôn thường trực nguy cơ bị áp các biện pháp phòng vệ thương mại do yếu tố địa lý. (Ảnh minh họa)
(PLO) - Liên tiếp các vụ kiện chống bán phá giá, lẩn tránh thuế từ các quốc gia Hoa Kỳ, EU, Úc… nhằm vào các mặt hàng có xuất xứ từ Việt Nam, hoặc hàng Việt có liên quan đến Trung Quốc cho thấy, các quốc gia nhập khẩu đang tăng cường các biện pháp phòng vệ thương mại nhằm bảo vệ hàng hóa, sản phẩm trong nước. 

Sắt thép, thủy sản, dệt may… đối mặt nhiều nguy cơ

Theo số liệu từ Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), tính đến tháng 5/2018, Việt Nam bị 17 vụ kiện liên quan đến vấn đề lẩn tránh thuế chống bán phá giá; 12 vụ điều tra chống trợ cấp; chống bán phá giá chiếm nhiều nhất với 77 vụ. Tất cả các vụ kiện chống lẩn tránh thuế của Việt Nam hầu hết đến từ Hoa Kỳ, Thổ Nhĩ Kỳ, EU, Úc…trong đó, các sản phẩm liên quan bị kiện chống bán phá giá nhiều nhất là sắt thép, tiếp đó là sợi, dệt, thủy sản, nông sản.

Trong số các quốc gia thường xuyên áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) với các sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam, Hoa Kỳ nổi lên là thị trường khó tính nhất khi luôn chiếm số lượng nhiều nhất trong số các vụ việc. Cụ thể, với điều tra chống bán phá giá, thị trường Hoa Kỳ có 14 vụ, điều tra chống trợ cấp Hoa Kỳ cũng chiếm 50% số vụ. Tiếp đến là các thị trường khác như: Ấn Độ , Thổ Nhĩ Kỳ, Úc, EU, Canada…

Có thể thấy, trong nền kinh tế thị trường, rào cản thương mại được ví như một “lá bùa” hộ mệnh bao bọc, bảo vệ sản phẩm trong nước trước sự tấn công vũ bão của các mặt hàng cùng loại từ các nước xuất khẩu. Vì thế, ngày càng nhiều các rào cản thương mại được các nước nhập khẩu áp dụng, khiến không ít các doanh nghiệp (DN) Việt phải điêu đứng. 

Chỉ tính riêng thị trường Hoa Kỳ, số liệu từ Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho thấy, từ năm 2016 đến nay, số lượng các cuộc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với tất cả các nước tăng lên theo từng năm. Nếu như năm 2016 mới chỉ có 56 vụ, năm 2017 đã tăng lên 73 vụ và tính đến thời điểm tháng 5/2018 Hoa Kỳ đã điều tra chống bán phá giá với 53 vụ.

Tuy nhiên, các rào cản thương mại không chỉ xuất hiện ở những thị trường “truyền thống”, những nước đã công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, mà ngay đối với các quốc gia trong khu vực Asean, những năm gần đây họ đã bắt đầu thực hiện kiện Việt Nam liên quan đến các vấn đề lẩn tránh thuế và chống bán phá giá. Ví dụ, tính đến thời điểm này, Việt Nam bị Indonesia thực hiện điều tra chống bán phá giá 3 vụ, Malaysia 4 vụ, Thái Lan 4 vụ. 

Cách nào để ứng phó? 

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, Việt Nam đã và đang đàm phán và ký kết nhiều Hiệp định thương mại tự do sẽ mang lại nhiều lợi ích cho DN khi mức thuế suất về 0%. Cùng với đó, các rào cản thương mại tại các thị trường quốc tế sẽ ngày một nhiều hơn, gây sức ép không nhỏ lên các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. 

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là việc Việt Nam luôn bị ảnh hưởng bởi các rào cản thương mại đối với thị trường Trung Quốc, Đài Loan. Cụ thể, năm 2007 sản phẩm bật lửa ga và năm 2009 sản phẩm điều hoà Việt Nam tiếp tục bị áp thuế do biện pháp thuế chống bán phá giá với Trung Quốc chưa kết thúc. Hay năm 2014, Thổ Nhĩ Kỳ quyết định kiện đối với sản phẩm đá granite xuất khẩu của Việt Nam. Với lý do chống lẩn tránh thuế, họ muốn ngăn chặn tình trạng DN Trung Quốc tìm đường chạy sang Việt Nam để lấy C/O xuất đi…

Bà Trần Lan Hương - Cục PVTM cho biết, hiện nước bị điều tra chống bán phá giá nhiều nhất là Trung Quốc. Và qua theo dõi, bà Hương cho rằng, cứ vụ việc nào đã xảy ra với Trung Quốc thì sớm hay muộn cũng sẽ xảy ra với Việt Nam dưới một dạng nào đó, hoặc điều tra chống lẩn tránh thuế, hoặc chống bán phá giá với Việt Nam. 

Đại diện Hiệp hội Thép Việt Nam cũng đưa ra các khuyến cáo đối với DN Việt, để tránh bị “vạ lây” các DN không nên tiếp tay cho DN Trung Quốc để họ xuất khẩu qua Việt Nam. Bởi lẽ, thông tin mới nhất từ Hoa Kỳ cho thấy, quốc gia này sẽ xem xét điều tra DN Việt do có nghi ngờ các sản phẩm bị áp thuế chống bán phá giá với Trung Quốc lại gia tăng vào Hoa Kỳ với xuất xứ Việt Nam. 

Tuy nhiên, cả bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập (VCCI) và đại diện Hiệp hội Thép Việt Nam đều cho rằng, các vụ xem xét khởi xướng điều tra mới đây sẽ không đáng lo ngại. Vấn đề là các yêu cầu về kỹ thuật thường rất phức tạp, trong khi các DN Việt Nam không phải lúc nào cũng sẵn sàng cho các vụ kiện ở nước ngoài.  

Vì thế, theo bà Trang, bên cạnh việc nâng cao nhận thức, thông tin thị trường, chuẩn bị hồ sơ, chứng từ… các DN cần chú trọng đến công tác PVTM, kịp thời phòng tránh các tác động của PVTM; chủ động nắm bắt thông tin pháp luật, hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra, phối hợp với các bên liên quan trong quá trình theo đuổi các vụ kiện PVTM để chứng minh hoạt động xuất khẩu của DN phù hợp với luật pháp thông lệ quốc tế.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Nâng cao an toàn bảo mật hệ thống ngân hàng

Tại nhiều ngân hàng thương mại, có tới 97% số lượng giao dịch được thực hiện qua kênh số.

(PLVN) - Dịch vụ ngân hàng số đang phát triển rất mạnh mẽ, kéo theo nhiều tiềm ẩn rủi ro về an ninh, bảo mật. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có nhiều biện pháp để đảm bảo an toàn hệ thống nhưng trước sự tinh vi của các đối tượng, các tổ chức tín dụng cần không ngừng nâng cao bảo mật, an toàn.

Đề xuất bổ sung thẩm quyền hoàn thuế đối với doanh nghiệp lớn

Để được hoàn thuế, DN lớn phải quay về Cục Thuế địa phương làm thủ tục.
(PLVN) - Thay vì phải chuyển hồ sơ về Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý theo quy định hiện hành, nếu được Quốc hội thông qua, các doanh nghiệp (DN) do Cục Thuế DN lớn (Tổng cục Thuế) quản lý phát sinh hoàn thuế sẽ do Cục Thuế DN lớn trực tiếp giải quyết thủ tục…

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal
(PLVN) - Thị trường Halal toàn cầu đang bùng nổ, và phụ nữ không chỉ là người tiêu dùng chủ chốt mà còn là lực lượng sản xuất, kinh doanh, tiếp thị và lãnh đạo quan trọng, thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của thị trường này.

Dồn sức giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

Thi công cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng.
(PLVN) - Dự án đường bộ cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nằm trong danh sách các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải. Xác định rõ tầm quan trọng của dự án, các địa phương có dự án đi qua đang nỗ lực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB).

Thủ tướng chỉ đạo về điều hành giá điện và xem xét nhập khẩu điện nước ngoài

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền điều hành giá điện theo lộ trình phù hợp, không "giật cục", phù hợp với tình hình kinh tế xã hội và mức chi trả của người dân. Bên cạnh đó, xem xét khả năng tăng cường nhập khẩu điện từ Trung Quốc để bổ sung điện cho hệ thống nếu cần.

Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines: Bình đẳng giới là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines
(PLVN) - Không chỉ là hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines còn là đơn vị tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới với những chuyến bay đặc biệt "Tô cam", "Tô hồng" lan tỏa thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng, chia sẻ về những chương trình hành động mạnh mẽ này, ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines – khẳng định đây là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của xã hội và của doanh nghiệp.

Cần áp thuế VAT với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa, nông nghiệp bền vững

Ảnh minh họa (https://baochinhphu.vn)
(PLVN) - Nghị trường quốc hội đang bàn về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm là quy định thuế VAT đối với phân bón. Nhiều ý kiến cho rằng, cần phải sửa đổi quy định hiện hành, cần áp thuế VAT đối với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa.

Bạc Liêu: Nhân rộng mô hình luân canh tôm - lúa

Từ 2001, Bạc Liêu đã bắt đầu tổ chức sản xuất mô hình tôm - lúa. (Ảnh: Thái Đào)
(PLVN) - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Bạc Liêu vừa phối hợp với Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) tổ chức Hội thảo “Giải pháp nâng cao hiệu quả canh tác nông nghiệp bền vững thích ứng biến đổi khí hậu” với sự tham gia của nhiều chuyên gia nông nghiệp.