Quyết định bất nhất
Nhà đất tại số 69E và 55E Cổ Loa, ông Hòa mua lại của bà Trần Thị Phúc Trinh từ năm 1981 để làm nhà ở và sửa chữa ô tô, trong đó có 264m2 đất UBND TP Đà Lạt đã cấp cho ông Nguyễn Ngọc Sáu năm 1979, ông Sáu sau đó bán cho bà Trinh và bà Trinh bán lại cho ông Hòa. Cuối năm 1997, ông Sáu từ Bình Thuận lên xin lại đất, UBND TP Đà Lạt ra QĐ “không chấp nhận”, song lại thu hồi giao cho UBND phường 2 quản lý.
Năm 2003, ông Hòa được UBND TP Đà Lạt cho hợp thức hóa toàn bộ nhà đất theo Nghị định 60/CP và ngày 13/9/2004 được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất ở (GCN). Tuy nhiên, ngày 18/10/2004 không hiểu sao UBND TP Đà Lạt lại ra QĐ số 1656 thu hồi vì cho rằng GCN cấp cho ông Hòa có 246m2 đất đã giao cho phường 2 quản lý.
Phải chăng sự bất nhất này là có ý đồ? Bởi lẽ, ngày 22/6/2010, cơ quan này lại ra QĐ số 1999 giao cho hộ ông Nguyễn Ngọc Sáu (ở Bình Thuận) 208m2 đất để làm nhà ở trên phần đất mà ông Hòa đã mua của Nhà nước và được cấp GCN. Rồi ngày 24/3/2011, ra QĐ số 610 cưỡng chế thu hồi đất với hộ ông Hòa để giao cho hộ ông Sáu? Có điều trong hồ sơ ghi cấp GCN cho hộ ông Sáu, nhưng người nhận đất lại là ông Nguyễn Hữu Hiền - cán bộ Thanh tra TP Đà Lạt? Sau đó, ông Hiền bị cho là bán cho người khác thu 2,5 tỷ đồng, trong khi ông Hòa đang khởi kiện UBND TP Đà Lạt ra Tòa án về việc thu hồi GCN và cưỡng chế thu hồi đất đối với gia đình ông.
Bản án sơ thẩm số 05/2012/HC-ST ngày 17/9/2012 của TAND TP Đà Lạt đã tuyên hủy QĐ số 610 của UBND TP Đà Lạt về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ ông Hòa. Bản án phúc thẩm số 08/2013/HC-PT ngày 13/8/2013 của TAND tỉnh Lâm Đồng cũng đã y án sơ thẩm.
Vậy nhưng, ngày 28/10/2013 UBND TP Đà Lạt vẫn tiếp tục ban hành QĐ số 2874 cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ ông Hòa. Ngay lập tức ông Hòa khiếu nại, nhưng bị bác đơn. Ngày 13/6/2016, UBND tỉnh Lâm Đồng ra Văn bản số 3254 giải quyết đơn của ông Hòa, giao UBND TP Đà Lạt thu hồi, hủy bỏ các QĐ: số 2874 ngày 24/10/2013, số 700 ngày 13/3/2015, số 1855 ngày 19/6/2015....
Lùng nhùng xử lý
Mặc dù ngày 16/6/2016, Chủ tịch UBND TP Đà Lạt ra QĐ số 1787 thu hồi các QĐ nói trên, nhưng lại giao UBND phường 2 lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi lấn chiếm đất “công sản” của ông Hòa, lập hồ sơ trình UBND TP ban hành “QĐ áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả”.
Được biết, ngày 9/8/2016 UBND phường 2 mời ông Hòa lên họp. Tại cuộc họp, Tổ trưởng tổ dân phố, đại diện Hội Người cao tuổi, Hội Liên hiệp Phụ nữ phường, Thường trực HĐND phường này… đều tỏ ra không đồng tình với việc UBND TP Đà Lạt ban hành các QĐ cưỡng chế thu hồi đất trên.
Bất chấp, ngày 16/8/2016 UBND TP Đà Lạt vẫn ra QĐ số 2509 “về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai” với ông Hòa; đồng thời ngày 22/8/2016 ra QĐ số 2574 “Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả” thay thế QĐ số 2509 buộc ông Hòa phải trả lại toàn bộ diện tích đất thuộc thửa đất số 216, tờ bản đồ số 01 (C69-II-B) phường 2 TP Đà Lạt.
Nhận xét về vụ việc trên, một số luật sư, luật gia đều nhận xét: Việc UBND TP Đà Lạt ban hành QĐ xử lý vi phạm hành chính đối với ông Hòa là không phù hợp với quy định của pháp luật. Bởi lẽ, diện tích 246m2 đất ông Hòa đang sử dụng đã được UBND TP Đà Lạt cho hợp thức hóa theo Nghị định 60/CP của Chính phủ, ông Hòa đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước và đã được cấp GCN vào năm 2004 thì không thể cho là “lấn chiếm đất công sản” được.
Mặt khác, theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 6 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định về thời hiệu xử lý đối với đất đai là 2 năm. Nếu cho rằng thời điểm UBND TP Đà Lạt phát hiện ông Hòa lấn chiếm “đất công sản” vào ngày 18/10/2004 (khi UBND TP Đà Lạt ra QĐ thu hồi GCN) tính đến nay đã 12 năm, thì đã hết thời hiệu. Ngoài ra, theo Điều 13 Luật Đất đai năm 2003 và Điều 10 Luật Đất đai 2013 thì không hề có loại “đất công sản”, nên việc UBND Đà Lạt ban hành QĐ thu hồi GCN của ông Hòa là trái luật.
Điều 69 Luật Đất đai năm 2013 quy định rất rõ về trình tự, thủ tục thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; không có một điều luật nào cho phép UBND các cấp thu hồi đất đã cấp GCN của cá nhân này để giao cho cá nhân khác sử dụng.
Căn cứ khoản 2 Điều 101 Luật Đất đai 2013 thì trường hợp của hộ ông Hòa đã được cấp GCN. Do đó, việc UBND TP Đà Lạt ban hành QĐ xử lý vi phạm hành chính, buộc ông Hòa phải trả lại toàn bộ diện tích đã “lấn chiếm” thuộc thửa đất số 216 rõ ràng là vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
