Lâm Đồng: Ngỡ ngàng với hoạt động khai thác đá, cát tại phường Langbiang- Đà Lạt

Ngang nhiên, rầm rộ, bài bản

Đó là những từ ngữ ngắn gọn nhất mà chúng tôi nhận thấy sau nhiều ngày theo dõi tình trạng khai thác đá, cát ở khu vực xã Lát cũ (trước đây thuộc huyện Lạc Dương, nay thuộc phường Langbiang Đà Lạt, Lâm Đồng) giáp ranh với xã Phi Tô cũ (trước đây thuộc huyện Lâm Hà, nay thuộc xã Nam Hà Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng).

Từ nguồn tin bạn đọc phản ánh, nhóm PV Báo PLVN đã tiếp cận khu vực mà người dân phản ánh là “điểm nóng” khai thác đá, cát lậu nói trên. Theo tìm hiểu khu vực này đất nhiều cát, gần suối, nằm ở hạ du thủy điện Đạ Dâng - Đạ Chomo nên có lượng cát lớn, mặt khác lại nằm gần tuyến đường liên xã Păng Tiêng Phi Tô vừa mới hoàn thành nên thuận lợi xe cộ đi lại.

Cách trung tâm Đà Lạt hơn 50km, ngay khi vừa rời khỏi khu dân cư Păng Tiêng, chúng tôi không khỏi bất ngờ khi nhận thấy dấu hiệu “đá tặc”, “cát tặc” hoạt động tại nhiều vị trí dọc tuyến đường Păng Tiêng Phi Tô như cát rơi vãi dọc đường, cạnh đường là những bãi tập kết cát ngổn ngang máy móc, phần lớn tắt máy nằm im cạnh những dấu vết mới.

Dừng chân tại một khu đất ngay bên đường, chúng tôi bất ngờ khi ngay giữa ban ngày, tại đây vẫn có nhiều người và máy móc đang khai thác đá chẻ, chuyển lên xe chở đi nơi khác mà không hề lo lắng bị cơ quan chức năng xử lý. Địa điểm khai thác đá này nằm ngay gần đường nhựa, gần khu vực dân cư, gần phân hiệu Păng Tiêng 1 của trường mầm non Đạ Nghịt.

Về đêm, khu vực khai thác đá trái phép này càng rầm rộ như công trường khi nhiều xe múc, xe ben liên tục hoạt động từ khoảng 20h đến 0h sáng khi chúng tôi rời đi, “công trường” vẫn hoạt động nhộn nhịp.

Cách đó vài trăm mét là một “công trường” khai thác, tập kết cát khác hoạt động sôi động không kém. Điều đáng nói là ngay giữa ban ngày, xe múc vẫn ngang nhiên múc những gàu lớn cát từ suối. Cát sau đó được các xe ben loại chở từ 10 m3 đến 16m3 vận chuyển sang bãi tập kết cát rộng cả ngàn m2 ngay bên kia đường, một số cát còn trũng nước được xe ben chở ra hướng Đà Lạt, xe vừa chạy trên đường vừa chảy nước.

Tại khu vực bãi tập kết, các xe ben ngoài nhiệm vụ “tăng bo” cát từ suối sang bãi, vận chuyển cát từ bãi đi nơi khác còn chở đất từ khu vực gần đó đổ xuống bãi đất gần suối. Tại đoạn đường này, có người liên tục dùng máy bơm xả nước xuống đường nhưng vẫn không thể rửa sạch cát sỏi.

Qua theo dõi nhiều ngày, chúng tôi nhận thấy hoạt động khai thác đá, cát diễn ra không theo lịch trình cố định, có lúc khai thác cát ban ngày, khi chỉ khai thác ban đêm, có ngày làm cả ngày lẫn đêm, hoạt động rầm rộ nhất từ khoảng 20h ngày hôm trước tới rạng sáng hôm sau.

Liên tục theo dõi khu vực khai thác cát sau bão 14, thời điểm theo những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực khai thác cát là có rất nhiều cát từ thượng nguồn đổ về và đất pha cát (đất cồi) đã được nước mưa rửa sạch chỉ còn cát, nhóm PV nhận thấy hoạt động khai thác cát tại khu vực nói trên diễn ra một cách công khai, máy móc hoạt động liên tục, nhất là khi màn đêm buông xuống.

Theo quan sát nhiều đêm liền, các loại phương tiện hoạt động khai thác đá, cát diễn ra rầm rộ, trên “công trường” ánh đèn liên tục quét rọi, tiếng máy móc inh ỏi cả một vùng, nhất là khi đêm về tiếng máy càng rõ, vang xa cả cây số. Còn trên tuyến đường nhựa mới hoàn thành, những chiếc xe ben liên tục nối đuôi nhau, bụi đường mờ mịt.

Ở vòng ngoài, liên tục trên đoạn đường này có người chạy xe máy soi đèn pin cảnh giới, khi thấy ô tô lạ di chuyển qua hoặc có người lạ xuất hiện, các xe và đèn công trường sẽ tắt đi một lúc, sau đó hoạt động lại. Khi thấy phương tiện lạ dừng đỗ bên đường, một số người sẽ dò la cảnh giác. Thậm chí tài xế xe ben thấy người lạ dừng lại ven đường cũng ngoái cổ ra nhìn với ánh mắt dò xét. Những hoạt động từ khai thác đến vận chuyển, cảnh giới diễn ra một cách ngang nhiên, nhịp nhàng, bài bản.

Theo chân một xe chở cát 

Theo một số người dân, khu vực Păng Tiên, Phi Tô vốn là nơi có tài nguyên cát dồi dào, hoạt động khai thác cát diễn ra phức tạp, manh mún nhiều nơi. Còn tuyến đường Păng Tiêng Phi Tô nối từ Đà Lạt xuống huyện Lâm Hà cũ, thông sang Đắk Lắk mới hoàn thành vài năm trở lại đây, còn ít phương tiện đi lại, khu vực thưa dân nên rất dễ nhận biết phương tiện lạ xuất hiện. Đó có thể là lý do mà nhiều ngày xuất hiện tại khu vực này, ở những hoàn cảnh, phương tiện khác nhau nhưng chúng tôi liên tục cảm nhận được tính cảnh giác của những người khai thác cát.

Cát chở đi đâu, tại sao lại có thể công khai vận chuyển? Đó là câu hỏi nhiều người dân thắc mắc. Như đã nói ở trên, cát sau khi được khai thác, tập kết sẽ được vận chuyển đi nhiều hướng, đông nhất là hướng ra trung tâm Đà Lạt.

Một buổi tối những ngày cuối tháng 11, nhóm PV bám theo một xe ben loại thùng xe chở 16m3 (nếu quá tải có thể chở tới hơn 20m3 cát) chở cát xuất phát từ điểm khai thác, tập kết cát ở gần khu dân cư Păng Tiêng. Chiếc xe di chuyển chậm rãi, máy liên tục rồ lên khi leo dốc vì quá nặng. Rời trung tâm xã Lát cũ, xe ben theo đường Ankoret hướng ra trung tâm Đà Lạt.

Chiếc xe tiếp tục theo lộ trình qua các tuyến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh – Thánh Mẫu - Mai Anh Đào – Nguyên Tử Lực xuống Hồ Xuân Hương rồi lên dốc Sương Nguyệt Ánh theo đường Nguyễn Đình Chiểu ra đường Hùng Vương về Trại Mát. Sau hơn 50km di chuyển, chiếc xe chở cát rẽ vào một đường đất ven quốc lộ 20 thuộc khu vực xã Xuân Thọ cũ, nay là phường Xuân Trường – Đà Lạt.

Điều nhiều người thắc mắc là chiếc xe ben chở cát nhìn bằng mắt thường có trọng tải rất nặng, xe vừa di chuyển vừa chảy nước ở thùng xe xuống đường, dọc tuyến đường di chuyển từ khu vực Păng Tiêng, xã Lát cũ về tới trung tâm Đà Lạt, xuống Trại Mát có rất nhiều camera nhưng xe vẫn di chuyển một cách vô tư, dọc đường di chuyển, khi vào trung tâm Đà Lạt, tài xế mới dùng bạt phủ thùng xe.

Dọc lộ trình, xe ben chở cát di chuyển với tốc độ khá nhanh, ngoại trừ những đoạn leo dốc. Đó chỉ một trong nhiều chiếc xe ben chở cát từ điểm khai thác mà nhóm PV theo chân được. 

Chiều 1/12, sau khi tiếp nhận thông tin từ PV Báo PLVN, ông Bùi Thế - Chủ tịch phường Langbiang- Đà Lạt đã giao lãnh đạo Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị ghi nhận, xác minh.

Ngay sau đó, PV đã chỉ dẫn 2 cán bộ Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Langbiang- Đà Lạt đến khu vực khai thác đá, cát nói trên nhưng điều đáng nói là khi cơ quan chức năng xuất hiện lại không ghi nhận hoạt động khai thác.

Theo cán bộ phường Langbiang - Đà Lạt, trên địa bàn chỉ có 2 mỏ đá được cấp phép và một doanh nghiệp được cấp phép nạo vét ở hồ thuỷ điện nhưng cũng không hoạt động. Hoạt động khai thác cát tại khu vực nói trên mới diễn ra bởi trong đợt kiểm tra địa bàn gần đây nhất, Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị không nhận thấy có việc khai thác đá, cát trái phép (?!). 

Video hoạt động khai thác đá, cát ngay ven đường Păng Tiêng Phi Tô do PV ghi nhận: