Lá chắn mềm bảo vệ giới trẻ trước tội phạm mạng - Bài 1: Màn kịch tinh vi thao túng "con mồi" trong phòng chat zoom
(PLVN) Lợi dụng sự ngây thơ, thiếu cảnh giác, nhiều thanh thiếu niên tại Việt Nam, đã bị tội phạm trực tuyến lợi dụng. Mỗi câu chuyện là một bài học cho thấy cách tội phạm giăng bẫy để cô lập nạn nhân. Chiêu thức chúng áp dụng có thể chỉ là những lời đe dọa lạnh lùng tới những màn kịch tinh vi thao túng con mồi trong phòng chat zoom khiến nạn nhân rơi vào tình trạng không thể chống cự, chỉ ngoan ngoãn làm theo.
Về phía gia đình, bố mẹ cần là cần làm gì? Một sự kết nối, một lời chia sẻ, một chút kỹ năng có thể là những lá chắn mềm vô cùng hiệu quả bảo vệ trẻ em trước vấn nạn nguy hiểm này.
Và bản thân người trẻ, các em cần có những lời khuyên để "sống khôn" trên mạng xã hội.
Báo Pháp luật Việt Nam xin giới thiệu loạt bài viết:
Lá chắn mềm bảo vệ giới trẻ trước tội phạm mạng xã hội
Bị “bắt cóc” online 3 ngày dùng vẫn sống cùng bố mẹ
Đây là trường hợp của NHTT – cô sinh viên năm thứ 2 trường ĐH KTQD, đang sống cùng bố mẹ ở Hà Đông – Hà Nội. Vào chiều 2/10 vừa rồi một số điện thoại lạ gọi qua zalo, đe dọa T đã dính vào một đường dây rửa tiền và buôn ma túy. Nhóm lừa đảo này đã dùng những giấy tờ giả như phê chuẩn lệnh bắt giữ, chỉ đạo điều tra, phong tỏa tài sản… để đe dọa T, đồng thời luôn dùng lời lẽ để T cảm thấy mình đang được hỗ trợ, cứu ra khỏi “oan án”.
Trong hai ngày liên tục yêu cầu nạn nhân kết nối qua ứng dụng zoom trên điện thoại, nhóm lừa đảo đã dần dần dụ dỗ T từ vay tiền qua app vay tiền online, rồi “chứng minh sự đồng hành của cha mẹ” qua việc thực hiện “màn kịch” con được đi sang Úc học, cần chứng minh tài chính. Chỉ trong 2 ngày, đối tượng đã lừa đảo trót lọt, chiếm đoạt của T và gia đình 740 triệu đồng.
Màn kịch chỉ chấm dứt khi số tiền nhóm đối tượng yêu cầu T tiếp tục yêu cầu khoản chứng minh tài chính lên đến 2,1 tỷ đồng. Lúc đó, do gia đình không có sẵn, đồng thời bố T kịp nhận ra những bất thường của con nên đã kịp thời tỉnh ngộ.
10 ngày sau khi vụ việc xảy ra, T vẫn còn hoảng loạn, em hồi tưởng lại trong giai đoạn bị khống chế, không hiểu vì lý do gì, T luôn tin rằng mình đang được hỗ trợ, chứ không phải đang bị tấn công. Trong 3 ngày bị khống chế, kẻ lừa đảo luôn khiến T tin việc giữ bí mật là cách tốt nhất, an toàn cho mình và cho bố mẹ, gia đình mình; tin rằng mình đã đủ trưởng thành để tự giải quyết rắc rối này.
500 triệu để “giải cứu” con đang ở một mình trong khách sạn
Chiêu lừa dọa nạn nhân liên quan đến đường dây rửa tiền, và đe dọa sẽ ra lệnh bắt giữ cũng được áp dụng với L sinh viên năm nhất một trường đại học tại Hà Nội. Không giống T, L đi học xa nhà nên phải thuê trọ. Số điện thoại lạ gọi tới L vào sáng Chủ nhật, ngày 05/01/2025.
Cũng giống như thủ đoạn áp dụng với T, đối tượng đã gửi cho L nhiều giấy tờ có hình ảnh, tên, ngày sinh, số căn cước công dân, địa chỉ nơi ở của L. Trước những thông tin cá nhân trùng khớp, L hoang mang và bắt đầu tin rằng mình thật sự bị điều tra.
“Em phải làm theo hướng dẫn. Tắt máy, không được liên lạc với bố mẹ, nếu không gia đình sẽ bị liên lụy. Sau đó, truy cập ngay phòng Zoom theo đường link chúng tôi gửi” - đối tượng ra lệnh.
L làm theo, trong Zoom có nhiều đối tượng dàn cảnh đang trong giờ làm việc tại cơ quan Công an với nhiều người mặc quân phục, ngồi trước “bàn làm việc”. Họ đọc điều khoản pháp luật, giọng điệu chắc nịch, rồi yêu cầu L phối hợp để “phục vụ điều tra”; muốn chứng minh danh tính, minh oan cần cung cấp hình ảnh cá nhân, quay một số đoạn video để xác thực. Trong trạng thái sợ hãi, Linh tuân thủ không chút nghi ngờ
Khi thủ tục này hoàn tất, nhóm đối tượng tiếp tục yêu cầu: “Ngày mai, em phải lên xe khách vào TP.HCM để làm việc trực tiếp. Sẽ có người đón. Tuyệt đối không được báo cho gia đình, nếu không hậu quả sẽ rất nặng nề”.
Tối cùng ngày, L được yêu cầu rời khỏi nhà trọ và đến nhiều địa điểm khác nhau. Khi Linh rơi vào tình trạng mệt mỏi về thể xác và tinh thần, cùng với thời điểm tối muộn, chúng yêu cầu L thuê khách sạn để đảm bảo an toàn, bí mật và tiếp tục cung cấp thông tin phục vụ quá trình điều tra.
Tại khách sạn, L tiếp tục bị gieo rắc suy nghĩ phải tự chứng minh mình “vô tội”, như có khả năng tài chính, nguồn tiền sạch, không liên quan đến rửa tiền, ma túy. Khi biết L không có đủ tiền trong tài khoản, chúng hướng dẫn L tự dàn cảnh bị bắt cóc để gia đình chuyển tiền chuộc.
Linh đồng ý, tự làm rối tóc, ướt quần áo, tự gây thương tích lên tay chân, sử dụng dây rèm cửa buộc chân, buộc tay,… và quay video clip gửi cho các đối tượng.
Trước những hình ảnh cho thấy con đang bị nguy hiểm, bố mẹ L đã vay tiền đáp ứng yêu cầu của các đối tượng. Đồng thời báo công an. L được giải cứu khi vẫn đang an toàn trong khách sạn.
Nguy cơ từ “đơn hàng online”
Trưa ngày 21/7/2025, H – cũng là một sinh viên đang học ở Hà Nội- nhận thông báo từ một số zalo “Đơn hàng của bạn đã được giao thành công”. Ít phút sau, một cuộc gọi từ số lạ, giọng người đàn ông nghiêm nghị: “Chúng tôi là cơ quan chức năng. Gói hàng vừa rồi đã bị giữ vì liên quan đến đường dây vận chuyển ma túy. Người đứng tên nhận chính là em”
Vì mình không đặt hàng, H yên tâm tin rằng chỉ sau vài phút vào phòng Zoom làm việc với đại diện công an, viện kiểm sát, tòa án theo lời chỉ dẫn của người gọi đến tự xưng là “cán bộ điều tra”, H sẽ được minh oan.
Trong cuộc gọi Zoom là ba người mặc quân phục cảnh sát, phía trước là “bàn làm việc”, phía sau có phông nền giống như tại trụ sở cơ quan Công an. Một người đập bàn, quát lớn: “Em phải chứng minh bản thân trong sạch. Mở camera, quay video xác minh toàn thân ngay”. Trước việc liên tục bị gây áp lực, đe dọa, thao túng tâm lý, H làm theo.
Sau đó, các đối tượng yêu cầu H cắt liên lạc với gia đình, thuê phòng khách sạn để đảm bảo bí mật quá trình điều tra.
Tại phòng thuê trong khách sạn, H nhận được tin nhắn từ đối tượng xấu, nội dung gồm hình ảnh, video nhạy cảm của bản thân vừa quay kèm lời đe dọa: “Chuyển ngay 450.000.000 đồng nếu không muốn những bức hình này đăng lên mạng”. H bàng hoàng, chưa kịp định thần thì một cuộc gọi khác tới: “Hãy liên lạc với người thân, nói cần tiền gấp để làm hồ sơ đi du học”.
Trong cơn hoảng loạn, H gọi về nhà: “Bố mẹ… con muốn đi du học, cần 450 triệu gấp”.
Rất may mắn cho H và gia đình khi mẹ của H đã rất tinh ý nhận ra giọng nói run run và nhu cầu bất thường của con, nên đã lập tức báo công an. Lực lượng chức năng đã nhanh chóng vào cuộc và giải cứu H đang ở một mình trong khách sạn tại thành phố.
Quý tử phá két sắt của bố mẹ để chứng minh mình trong sạch
Chiều ngày 15/6/2025, P - học sinh lớp 11 ở Cao Bằng, đang ở nhà một mình thì nhận cuộc gọi từ số lạ. Người đàn ông trong điện thoại tự xưng là công an, nói: “Chúng tôi vừa bắt giữ một đối tượng vận chuyển ma túy. Trong tang vật có thông tin cho thấy cháu có liên quan”.
P cũng bị yêu cầu trên màn hình hiện cảnh một người bị còng tay ngồi cạnh gói ma túy, xung quanh có vài người mặc quân phục Cảnh sát. Chúng tiếp tục gửi giấy tờ giả mạo, trong đó ghi chính xác tên, địa chỉ và thông tin cá nhân của P.
“Đây là lệnh bắt giữ và phong tỏa tài sản. Cháu phải hợp tác ngay. Vào phòng Zoom để làm việc với cơ quan điều tra. Tuyệt đối không được cho ai biết” - đối tượng ra lệnh.
Trong phòng Zoom, một nhóm người mặc quân phục liên
tục thao túng tâm lý
Sau khi không thể lừa được tiền do P
Rất may mắn, khi P chưa kịp bán số tài sản đó thì em đã được Công an tìm thấy.
Nữ sinh lớp 12 được giải cứu gần biên giới
Vụ lừa đảo xảy ra hồi tháng 4/2025 tại thư viện một trường THPT ở Tây Ninh. D- nữ sinh lớp 12 đang học bài thì nhận được một cuộc điện thoại. Người ở đầu dây bên kia tự xưng là cán bộ Cục Cảnh sát Kinh tế, nói nghiêm giọng: “Em đang liên quan đến một vụ rửa tiền lớn. Nhiều tài khoản ngân hàng mang tên em đã thực hiện giao dịch bất hợp pháp”.
Để dọa “con mồi” đối tượng đã yêu cầu D kết nối zoom và gửi cho xem một loạt hình ảnh giả mạo: thẻ ngân hàng, giấy tờ mang tên D. Thấy thông tin trùng khớp, D hoang mang và bắt đầu tin rằng mình bị điều tra.
“Đây là án mật. Em phải hợp tác ngay. Vào phòng Zoom làm việc với cơ quan điều tra. Tuyệt đối không được nói với gia đình” - đối tượng ra lệnh.
D truy cập vào phòng Zoom từ đường link đối tượng gửi qua tin nhắn điện thoại. Trong phòng Zoom, những đối tượng xấu dàn cảnh với nhiều người mặc quần áo Công an, ngồi trước bàn làm việc, bắt đầu thao túng, đẩy em vào thế hoảng loạn và bất an về tâm lý. Khi thấy em có dấu hiệu hoảng sợ, các đối tượng bắt đầu ngon ngọt trấn an bằng việc họ sẽ đồng hành với em để tháo gỡ vấn đề và không ai có thể giúp em ngoài họ. Những đối tượng xấu dùng lời lẽ ân cần và thấu hiểu rằng họ hiểu em không tham gia đường dây rửa tiền và ma túy và muốn em chứng minh điều đó để trả lại sự trong sạch.
Liên tục hối thúc trong phòng Zoom, các đối tượng hướng dẫn D thực hiện nhiều hành động để “phối hợp điều tra”, “chứng minh vô tội”; yêu cầu D chuẩn vào TP.HCM để “xác minh trực tiếp”.
Ngay chiều hôm đó, D bắt xe lên TP. Hồ Chí Minh. Khi đến tới bến xe Miền Đông, một người đàn ông gọi điện, tự nhận được “cán bộ” cử đến đón. Hoa lên xe, tin rằng sẽ được đưa tới cơ quan công an.
Tuy nhiên, xe lại chạy ngược về hướng Tây Ninh. Để trấn an Hoa, trong quá trình di chuyển, các đối tượng tiếp tục gọi Zoom, nói: “Đây là thủ tục điều tra. Em sẽ được đưa đến cửa khẩu Mộc Bài, sau đó sang Campuchia tạm lánh”.
Thêm một nạn nhân nữa đã may mắn, khi gia đình phát hiện em mất liên lạc bất thường nên nên lập tức báo công an. Lực lượng chức năng nhanh chóng truy vết, xác định D đang ở một nhà trọ gần biên giới.
Học bổng trong mơ
Tháng 8/2025, V sinh viên năm hai tại một trường đại học ở Hà Nội, nhận cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ phụ trách đào tạo hệ quốc tế tại một trung tâm giáo dục có tiếng trong nước. Người này thông báo: “Trung tâm đang có suất học bổng du học nước ngoài với chi phí thấp. Chúc mừng em đủ tiêu chí được nhận học bổng. Đây là cơ hội đặc biệt, em có muốn đăng ký không? Trung tâm sẽ tạo điều kiện, hỗ trợ em làm thủ tục cần thiết”.
Vốn có ước mơ đi du học nên V rất vui mừng làm theo yêu cầu của đối tượng. Dưới áp lực thúc giục, do không đủ tiền nộp “giữ chỗ”, Trang nhắn cho mẹ: “Mẹ ơi, con có suất đi du học, cần tiền gấp để đăng ký”. Sau đó, theo hướng dẫn của “cán bộ trung tâm đào tạo”, Trang tự thuê phòng khách sạn để “có không gian riêng”, thuận lợi cho quá trình xác minh danh tính, làm thủ tục đăng ký. Nhận thấy V có dấu hiệu tin tưởng, cung cấp thông tin cá nhân, hoàn thiện thủ tục đăng ký, đối tượng liên tục gọi điện thoại, nhắn tin hối thúc: “Nếu không chuyển tiền ngay, em sẽ mất suất học bổng này”
Trong lúc V chuẩn bị yêu cầu mẹ chuyển tiền, gia đình nhận thấy bất thường, nên lập tức báo Công an. Chiều cùng ngày, lực lượng chức năng phối hợp xác định vị trí của V tại khách sạn, giải cứu em an toàn trước khi kịp chuyển tiền cho đối tượng.
(Tên nạn nhân đã thay đổi, Bài viết có sử dụng một số thông tin từ nguồn của C03-A5 Bộ Công an)
(Đón đọc - Bài 2: Những con số kêu cứu)