Tọa lạc giữa một trong những thành phố cao nhất thế giới tại Potosí, Bolivia, Cerro Rico được mệnh danh là ngọn núi giàu có. Thực dân Tây Ban Nha từng đặt cái tên này cho Cerro Rico ám chỉ lượng quặng bạc khổng lồ tới hơn 56 nghìn tấn bên dưới, đến nỗi họ cho rằng ngọn núi làm hoàn toàn từ bạc.
Hàng triệu người bỏ mạng
Năm 1545, dưới thời thực dân Tây Ban Nha đô hộ Nam Mỹ, một thị trấn nhỏ được dựng lên phía chân núi Cerro Rico ở Bolivia với khoảng 3 triệu người bản địa bị buộc vào mỏ làm việc. Theo nhà sử học Eduardo Galeano, có khoảng 8 triệu người đàn ông đã chết dưới Cerro Rico kể từ thế kỷ 16 do tai nạn hoặc làm việc quá sức, chết đói và bệnh tật.
Những người thợ mỏ nói số quặng được đào lên có thể xây một cây cầu bằng bạc, bắc từ Cerro Rico tới Tây Ban Nha. Nhưng số xương của những người đã ngã xuống có thể dựng cả một cây cầu từ Tây Ban Nha trở lại ngọn núi này. Do quá nhiều công nhân thiệt mạng khi khai thác quặng trên núi Cerro Rico nên ngọn núi này chết tên gọi “núi ăn thịt người".
 |
Dưới thời thực dân Tây Ban Nha, hàng triệu công nhân, nô lệ đã bỏ mạng khi bị buộc tới đây khai thác quặng. |
Bên cạnh đó, cũng khá nhiều người dân quanh vùng mất mạng vì các bệnh ung thư, bệnh phổi do hít quá nhiều bụi, khí độc ảnh hưởng từ khai thác mỏ. Nơi đây rất ít đàn ông trong vùng sống tới tuổi 40, đa phần phụ nữ địa phương góa bụa. Theo hiệp hội góa phụ tại Potosí (Bolivia), trung bình mỗi tháng có 14 phụ nữ mất chồng, mất con trai.
Được biết, khi còn sống, những người đàn ông và các cậu bé làm việc dưới hầm mỏ thường nhai lá coca để thanh lọc phổi. Khi họ qua đời, những người sống thường dâng cúng lá coca, rượu, thuốc lá và bánh kẹo cho El Tio - quỷ thần của mỏ Cerro Rico. Có tất cả 38 khu mỏ đều đặt một tượng El Tio trong hầm.
Trở thành địa điểm du lịch hút khách
 Du khách xem thợ mỏ dâng lễ tới tượng quỷ thần El Tio trong một khu hầm mỏ dưới chân núi Cerro Rico. |
Tới đầu thế kỷ 21, ngành khai thác quặng của Bolivia hoàn toàn chững lại. Lịch sử của Cerro Rico đi vào huyền thoại, đưa ngọn núi này trở thành tượng đài quan trọng nhất của quốc gia Nam Mỹ này.
Năm 2005, hai nhà làm phim Kief Davidson và Richard Ladkani khắc họa chân thực cuộc sống của cậu bé Basilio Vargas (14 tuổi) và em trai Bernardo (12 tuổi) trong hầm mỏ qua bộ phim Devil's Miner (Hầm mỏ của Quỷ). Bộ phim được công chiếu tại hai festival phim Rotterdam và Triberca.
Năm 1987, UNESCO công nhận Cerro Rico là di sản thế giới, giá trị lịch sử của ngọn núi mở ra một cánh cửa mới cho Potosí - du lịch, đây được ví như chiếc phao cứu sinh cho nền kinh tế của thành phố.
Cùng với phát triển du lịch, chính quyền Bolivia cũng cần có những biện pháp bảo tồn di sản này.
Chính phủ Bolivia đang chạy đua để thực hiện kế hoạch đầy tham vọng, trị giá tới 2,4 triệu USD để ổn định địa chất Cerro Rico. Họ sẽ lấp hố sụt rộng khoảng 700 m2 xuất hiện từ năm 2011.
Giá tour tham quan mỏ khoảng từ 50 USD. Cùng với tham quan mỏ, du khách có thể ghé thăm những công trình kiến trúc thuộc địa, nhà thờ cổ, bảo tàng... Khách mua tour sẽ có xe đưa đón, hướng dẫn viên đi kèm, trang bị dụng cụ (áo khoác, mũ bảo hiểm, bốt và đèn).
