Kỷ niệm 79 năm Ngày thành lập Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (20-10-1930 – 20-10-2009): Phát triển ngành, nghề tạo việc làm cho lao động nữ nông thôn

Nhọc nhằn mưu sinh

Cả một ngày rong ruổi, bươn chải khắp nội thành với chiếc xe đẩy chất hàng trăm loại hàng: quần áo, tất, găng tay, móc treo chìa khóa, đồ chơi trẻ em…nhưng thu nhập của chị Vũ Thị Hiền, thôn Nông Xá, xã Tân Tiến, huyện An Dương cũng chỉ khoảng 2-3 chục nghìn đồng. Chị Hiền buồn bã: “Đấy là đắt hàng mới được thế, chứ hôm nào ế hàng có khi chỉ được vài nghìn đồng. Trước đây, còn ruộng để làm, nay hết ruộng, đàn ông sắm “xe ôm”, phụ nữ phải bươn chải đủ nghề để bảo đảm cuộc sống hằng ngày. Ở quê tôi, ngoài những nghề phụ như làm cốm, làm bánh đa, chị em có sức khỏe còn tranh thủ bán hàng rong, hay đi phụ xây để tạo nguồn thu nuôi sống gia đình”.

Không còn tư liệu sản xuất, phần lớn lao động nữ “bung ra” nội thành kiếm sống. Nhưng do trình độ lao động nữ nông thôn thấp nên số người kiếm được việc làm ổn định trong các nhà máy, xí nghiệp, công ty chiếm tỷ lệ thấp, phần lớn là lao động phổ thông, mức thu nhập bấp bênh. Theo chị Hiền, ở quê chị nhiều người vẫn theo nếp nghĩ cũ “con gái học nhiều cũng chẳng nên cơm cháo gì!”. Đây là khó khăn, rào cản lớn đối với lao động nữ trong sự nghiệp hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Ít ngành nghề dành cho lao động nữ

Trong khi việc làm cho lao động nữ nông thôn khó khăn thì hầu hết các trường cao đẳng, trung cấp nghề chỉ tập trung đào tạo các ngành: cắt gọt kim loại, hàn, điện công nghiệp, điện lạnh, cơ khí, xây dựng, công nghệ ô tô... - những nghề không phù hợp với lao động nữ. Một số trường có khoa thiết kế thời trang, may công nghiệp, kế toán nhưng chỉ tiêu tuyển sinh ít hơn so với các ngành khác. Ngành may mặc trong thời kỳ suy thoái kinh tế thế giới hiện nay cũng đang cắt giảm lao động, thiếu việc làm trầm trọng. Mặt khác, do lao động ngành may vất vả, cường độ làm việc cao, lao động nữ không mặn mà với nghề này. Đó là những nguyên nhân khiến tỷ lệ lao động nữ nông thôn chưa qua đào tạo nghề thấp. Theo thống kê của Viện chính sách và chiến lược nông nghiệp, nông thôn Việt Nam, chỉ có 5% lao động nữ nông thôn có bằng cấp chuyên môn.

Phát triển nghề phụ

Theo bà Lê Thu Cúc, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố, trước hết cần phân loại đối tượng lao động nữ theo lứa tuổi tại các địa phương để có kế hoạch đào tạo nghề phù hợp, đồng thời tuyên truyền thay đổi nhận thức và tác phong của lao động nữ nông thôn khi chuyển từ khu vực nông nghiệp sang khu vực công nghiệp, dịch vụ. Các cấp hội phụ nữ phối hợp với chính quyền, chú trọng  phát triển nghề phụ, vận động lao động nữ tham gia học các lớp nấu ăn, cắt may, làm đẹp... để chị em có thể mở các cửa hàng kinh doanh nhỏ. Mới đây, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố phối hợp với Hội Nông dân mở các lớp hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc hoa, cây cảnh, chăn nuôi gia súc, nuôi ong, trồng nấm…cho hội viên. Trung tâm dạy nghề phụ nữ các quận, huyện liên kết mở lớp đào tạo tại chỗ như thêu ren, móc chỉ cho phụ nữ tàn tật, đan mây tre xuất khẩu, khâu bóng, khâu giày, dệt thảm xuất khẩu cho 1292 học viên với mức thu nhập từ 800 nghìn đến 2 triệu đồng/người/tháng.

Hội phụ nữ phối hợp với một số ngành liên quan, địa phương mở các lớp bồi dưỡng kiến thức ngay tại thôn, xóm để nữ nông dân nắm vững chủ trương, chính sách liên quan về đất đai, các chính sách hỗ trợ cụ thể cho nông nghiệp, nông thôn, các vấn đề liên quan đến lao động việc làm, thị trường lao động.

Tạo việc làm tại chỗ cho lao động nữ nông thôn từ chính các khu, cụm, điểm công nghiệp trên địa bàn là một trong những giải pháp giúp lao động nữ nông thôn thoát khỏi tình trạng thất nghiệp khi bị thu hồi đất nông nghiệp. Bên cạnh đó, địa phương chú trọng chính sách khôi phục ngành nghề thủ công, làng nghề truyền thống, hướng đến những công việc đòi hỏi nhiều lao động, làm ra những sản phẩm đơn giản, thiết yếu với cuộc sống...

Thanh Thủy