Kỷ niệm 75 năm giải phóng Lạng Sơn

Nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Giải phóng Lạng Sơn, sáng nay, 17/10, tại Lạng Sơn, đoàn đại biểu tỉnh Lạng Sơn do ông Hoàng Quốc Khánh - Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn làm trưởng đoàn đã dâng hương, dâng hoa tại Khuôn viên lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tượng đài đồng chí Hoàng Văn Thụ và Nghĩa trang liệt sĩ Lạng Sơn.

Theo tài liệu của Ban Tuyên giáo và Dân vận tỉnh ủy Lạng Sơn, ngày 6/3/1946, thực hiện chủ trương tạm thời hòa hoãn với thực dân Pháp để đẩy nhanh quân Tưởng ra khỏi miền Bắc, Chính phủ Việt Nam ký với đại diện Chính phủ Pháp bản Hiệp định Sơ bộ. Một trong những nội dung của Hiệp định Sơ bộ này là ngày 7/7/1946, quân Pháp sẽ đóng quân tại thị xã Lạng Sơn. Phạm vi đóng quân chủ yếu của chúng là ở khu vực phố Cửa Đông và một phần Cửa Nam xuống Mai Pha.

Ngay sau khi ổn định địa điểm đóng quân tại thị xã, thực dân Pháp bắt đầu có những hành vi vi phạm quy định về phạm vi đóng quân, nhiều lần đưa quân từ thị xã Lạng Sơn lên chiếm đóng các đồn ở Đồng Đăng, Bản Sâm, Lộc Bình... Trước hành vi trắng trợn của chúng, lực lượng vũ trang của ta đã cản lại, có những cuộc xung đột nhỏ ở những nơi chúng lấn chiếm như Đồng Cú, Nà Tâm, khu ga Đồng Đăng, ga Lạng Sơn. Chúng còn thường xuyên ngang nhiên đi lại trong thị xã, có nhiều hành động khiêu khích chính quyền ta và nhân dân.

Thực hiện dã tâm xâm lược mở rộng địa bàn chiếm đóng, ngày 21/11/1946, quân Pháp gây ra vụ khiêu khích đánh chiếm Hang Dê (thị xã Lạng Sơn). Tiếp đó, chúng gây xung đột quân sự ở các khu vực Văn Miếu, Ba Toa trong thị xã. Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn chủ lực 125, tự vệ và nhân dân thị xã Lạng Sơn đã anh dũng chiến đấu ngăn chặn, gây cho địch nhiều thiệt hại.

Ngày 27/11/1946, các đơn vị bộ đội của ta chủ động rút ra vùng ven thị xã, dựa vào địa hình thuận lợi, lập phòng tuyến tiếp tục chiến đấu ngăn chặn địch. Bị ta tiêu hao, tiêu diệt và bị bao vây, cô lập, địch phải dùng máy bay tiếp tế cho lực lượng trong thị xã Lạng Sơn. Cuộc chiến đấu kiên cường của Trung đoàn chủ lực 125 đã gây cho địch một số thiệt hại, giam chân làm chậm âm mưu mở rộng chiếm đóng của chúng, tạo điều kiện thuận lợi cho Tỉnh ủy chỉ đạo các cơ quan và nhân dân sơ tán an toàn, cùng cả nước chuẩn bị thế và lực kháng chiến.

Ngày 19/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến. Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Lạng Sơn đã sát cánh cùng quân và dân cả nước anh dũng bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ chống kẻ thù xâm lăng.

Từ năm 1947, nhằm đẩy mạnh chiến tranh xâm lược, thực dân Pháp tăng cường hoạt động quân sự, lập vành đai phong toả biên giới Việt - Trung, bao vây căn cứ địa Việt Bắc, cho quân đánh chiếm, càn quét, mở rộng phạm vi chiếm đóng xuống vùng trung du và vùng đồng bằng Bắc Bộ. Quân Pháp huy động lực lượng mạnh hòng án ngữ tuyến đường số 4, tuyến đường huyết mạch để vận chuyển hàng hoá, các phương tiện chiến tranh, cung cấp cho lực lượng quân sự của chúng trên chiến trường chính ở Đông Khê.

Ngày 25/7/1950, Thường vụ Trung ương Đảng quyết định thành lập Đảng ủy Mặt trận và Bộ Chỉ huy chiến dịch Biên giới 1950, đồng chí Võ Nguyên Giáp, Ủy viên Thường vụ Trung ương Đảng được chỉ định làm Bí thư Đảng ủy Mặt trận, Chỉ huy trưởng kiêm Chính ủy chiến dịch. Trung ương Đảng quyết định lấy đông bắc là hướng chính của chiến dịch, tây bắc là hướng nghi binh phối hợp. Ngày 16/9/1950, Chiến dịch Biên giới bắt đầu, quân ta nổ súng tấn công đồn Đông Khê, cứ điểm tập trung quan trọng của địch trên đường số 4. Sau hai ngày đêm chiến đấu quyết liệt, quân ta giành thắng lợi hoàn toàn. Trên đà thắng lợi ở Đông Khê, các lực lượng chủ lực, có sự hỗ trợ của lực lượng vũ trang địa phương liên tiếp tiến công tiêu diệt địch trên toàn tuyến đường số 4. Từ ngày 3/10 đến ngày 8/10/1950, quân ta tiêu diệt 2 binh đoàn chủ lực của Pháp, đồng thời tiêu diệt cánh quân cứu viện của chúng từ Hà Nội lên.

Trên tuyến đường số 4 từ Đình Lập đến Thất Khê (Tràng Định), bộ đội địa phương, dân quân du kích luôn tập kích đánh tiêu diệt và tiêu hao sinh lực địch, buộc chúng phải rút toàn bộ lực lượng về co cụm ở thị xã Lạng Sơn. Ngày 10/10/1950, địch rút khỏi thị trấn Thất Khê, huyện Tràng Định được giải phóng. Ngày 13/10/1950, địch rút khỏi Na Sầm, Đồng Đăng, hai huyện Văn Uyên, Thoát Lãng được giải phóng. Ngày 17/10/1950, địch đã rút toàn bộ khỏi thị xã Lạng Sơn và huyện Cao Lộc.

Tỉnh Lạng Sơn hoàn toàn được giải phóng (17/10/1950), kết thúc giai đoạn kháng chiến gian khổ và kiên cường của Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Lạng Sơn trong cuộc kháng chiến trường kỳ anh dũng do Đảng ta lãnh đạo.

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận tỉnh Lạng Sơn cho biết, kỷ niệm 75 năm Ngày Giải phóng Lạng Sơn (17/10/1950 - 17/10/2025) là dịp để tôn vinh và tri ân các anh hùng, liệt sĩ. Đồng thời, là dịp để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Lạng Sơn ôn lại quá khứ hào hùng, từ đó hướng tới tinh thần đoàn kết một lòng, phát huy dân chủ, năng động, sáng tạo, thực hiện tốt các Kết luận, Nghị quyết của Trung ương, phấn đấu hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ trong năm 2025 và những năm tiếp theo, đưa Lạng Sơn ngày càng phát triển, phồn vinh.