Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XII: Thảo luận tổ về dự án Luật khoáng sản (sửa đổi).

Tiếp tục chương trình kỳ họp, chiều 2/6, câc vị ĐBQH Đoàn Thái Nguyên tham gia thảo luận tổ về dự án Luật khoáng sản (sửa đổi). Dự thảo Luật Khoáng sản (sửa đổi) có 87 điều được thể hiện trong 11 Chương. Trong đó có 53 điều được bổ sung mới toàn bộ về nội dung và 34 điều được sửa đổi, bổ sung. Dự thảo Luật có nhiều quy định mới, cụ thể, rõ ràng hơn, đã khắc phục những vấn đề vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn, bổ sung những quy định mà Luật hiện hành còn chưa đề cập tới.

 Tại buổi thảo luận, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, ĐBQH Đoàn Thái Nguyên đã tham dự và phát biểu thảo luận, nội dung ý kiến phát biểu của Tổng bí thư có tính chất định hướng để các ĐBQH tiếp tục thảo luận, đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật. Trước hết, Tổng bí thư hoàn toàn đồng tình với việc sửa đổi, bổ sung Luật khoáng sản. Sau 13 năm thực hiện, Luật khoáng sản đã phát huy được nhiều tác dụng như công tác quản lý nhà nước về khoáng sản được củng cố và tăng cường, công tác điều tra, đánh giá tài nguyên khoáng sản đạt nhiều kết quả khả quan, hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản đã có bước phát triển mới. Tuy nhiên thực tế cho thấy công tác thăm dò, quản lý, khai thác và chế biến khoáng sản còn nhiều  hạn chế, bất cập; đặc biệt tình trạng ô nhiễm môi trường tại các nơi khai thác khoáng sản đã ảnh hưởng đến đời sống, sức khoẻ của nhân dân địa phương. Do đó, Tổng bí thư đề nghị dự án Luật sửa đổi lần này phải đảm bảo được 2 yêu cầu quan trọng hàng đầu sau: Thứ nhất, sau khi Luật ban hành, công tác quản lý, quy hoạch, thăm dò, khai thác, chế biến phải thực sự tốt. Đặc biệt quan trọng là công tác quản lý, Tổng bí thư nhấn mạnh. Dự án Luật phải thiết lập được cách quản lý, phân cấp quản lý phải rõ ràng, hợp lý để có quy định trách nhiệm cụ thể. Thứ hai, công tác khai thác, chế biến tài nguyên khoáng sản phải thật sự hiệu quả, đời sống của nhân dân ở những nơi có tài nguyên khoáng sản phải được tốt hơn, kinh tế-xã hội phải phát triển hơn. Đặc biệt công tác bảo vệ môi trường phải đặt lên hàng đầu, khai thác xong phải đảm bảo san lấp trả lại mặt bằng như cũ để nhân dân đảm bảo sản xuất, sinh hoạt bình thường. Tóm lại, dự án Luật sửa đổi phải đảm bảo được yêu cầu quan trọng nhất là công tác quản lý phải tốt hơn, công tác khai thác, chế biến phải hiệu quả hơn và hạn chế đến mước thấp nhất việc xuất quặng thô, Tổng bí thư kết luận.

Cùng có quan điểm với Tổng bí thư, đại biểu Nguyễn Văn Vượng đề nghị dự án Luật khoáng sản sửa đổi lần này phải đảm bảo được 4 yêu cầu sau khi Luật ban hành, đó là: Công tác quản lý, khai thác phải hiệu quả hơn, giải quyết môi trường được tốt hơn, khoáng sản sử dụng tiết kiệm hơn và đảm bảo được lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp, và địa phương nơi có khoáng sản. Đại biểu Nguyễn Văn Vượng cho rằng mấu chốt của vấn đề  là việc phân cấp quản lý, dự thảo Luật hiện tại quy định có quá nhiều Bộ, cơ quan quản lý thì trách nhiệm sẽ không rõ. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Văn Vượng đề nghị chỉ giao cho một Bộ chịu trách nhiệm về công tác quản lý từ quy hoạch, thăm dò đến khai thác. Đại biểu Nguyễn Văn Vượng cũng cho rằng quy định về trách nhiệm quản lý của địa phương (Điều 82) và quy định về thẩm quyền cấp giấy phép của địa phương (Điều 83) như trong dự thảo Luật chưa được hợp lý, chưa tương ứng giữa trách nhiệm và quyền hạn. Vì vậy, đề nghị ban soạn thảo cần nghiên cứu, bổ sung để đảm bảo tính hiệu quả, hợp lý của Luật khi ban hành.  

Tham gia thảo luận, đại biểu Phan Văn Tường đặc biệt quan tâm đến điều luật quy định về quyền lợi của nhân dân địa phương nơi có khoáng sản được khai thác (Điều 7). Theo đó, đại biểu Phan Văn Tường đề nghị dự thảo Luật cần xác định một tỷ lệ nhất định về kinh phí giữa địa phương có khoáng sản với doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản kết hợp với những cam kết bảo vệ môi trường khi khai thác vì quy định chung chung như trong dự thảo Luật sẽ không khả thi, hiệu quả thấp, không khuyến khích được các địa phương có khoáng sản nhiệt tình tham gia các dự án khai thác và chế biến khoáng sản.   

                                                                                                                                    Đình Hải