Kỳ án khởi nguồn phong trào đấu tranh đòi dân quyền ở nước Mỹ

Mẹ của Emmett Till bên quan tài con trai.
Mẹ của Emmett Till bên quan tài con trai.
(PLO) - Bộ Tư pháp Mỹ vừa quyết định xem xét lại một vụ án vốn có tác động chính trị đối nội mang dấu ấn lịch sử đối với nước Mỹ. Vụ việc được coi là kỳ án vì nó khởi nguồn cho phong trào đấu tranh đòi dân quyền ở nước Mỹ với thủ lĩnh phong trào nổi tiếng nhất sau này là mục sư Martin Luther King.

Vụ việc xảy ra năm 1955. Chàng thiếu niên da đen Emmett Till khi đó mới 14 tuổi. Cậu từ Chicago đến thành phố Money thuộc bang Mississippi để thăm người thân. Cậu vào cửa hàng của cô Carolyn Doham để mua hàng. Những gì xảy ra trong đó được nhân chứng kể lại cho cảnh sát theo hai chiều rất khác nhau.

Một phía cho rằng là cậu ta đã huýt sáo chòng ghẹo cô Doham. Một chiều ý kiến khác là cậu ta chỉ phởn chí huýt sáo chơi. Đêm hôm ấy, người chồng của cô Doham và người em cùng cha khác mẹ của anh ta đã lùng sục đến tận chỗ của Emmett Till, bắt cóc cậu ta đi, tra tấn, hành hạ và rồi sát hại cậu ta. Cô Doham khai báo với cảnh sát là cậu nhỏ kia đã túm váy cô, chòng gẹo tán tỉnh cô.

Người mẹ của Emmett Till đã lựa chọn quan tài kiểu casket để mai táng con. Loại quan tài này không chỉ đắt tiền mà còn để mở. Chủ ý của người mẹ là để cho công chúng ở nước Mỹ và trên khắp thế giới thấy con trai bà đã bị hành hạ và sát hại như thế nào. Tạp chí Jet đã đưa lên trang bìa những bức ảnh về Emmet Till gây nên làn sóng phẫn nộ và xúc động rộng khắp ở nước Mỹ và cả trên thế giới. 

Vụ việc này giống như giọt nước làm tràn cốc khích lệ người da đen ở nước Mỹ đoàn kết thống nhất cùng kiên quyết đấu tranh vì dân quyền và nhân quyền cho mình. Mục sư Martin Luther King là nhà lãnh đạo nổi tiếng nhất của phong trào này và cũng vì thế mà bị sát hại.

Người chồng của cô Doham và người em cùng cha khác mẹ của anh ta bị bắt giữ và điều tra về tội giết người. Họ bị xét xử bởi một bồi thẩm đoàn toàn những người da trắng. Họ thú nhận tội nhưng lại không bị kết tội gì. Năm 2007, tòa án tuyên bố chấm dứt vụ việc vì hai người kia đã chết. 

Bộ Tư pháp Mỹ giờ lật lại kỳ án này bởi năm ngoái, nhà văn Timothy B. Tyson cho ấn hành cuốn sách Dòng máu của Emmett Till, trong đó có lời thú nhận của Carolyn Doham là đã nói dối cảnh sát về hành động của Emmett Till, tức là không hề có chuyện cậu chàng kia chòng gẹo hay quấy rối tình dục cô trong cái ngày định mệnh ấy năm 1955. 

Sau ngần ấy năm, Carolyn Doham giờ không còn sợ bị kết tội nữa vì tội nói dối cảnh sát không còn bị hồi tố. Chứng cớ mới bóc trần những sai phạm cũ và làm bộc lộ bản chất của vụ việc là luật pháp và tư pháp ở Mỹ thời ấy không chỉ dung túng mà còn bảo vệ và khuyến khích phân biệt chủng tộc, tước bỏ những dân quyền và nhân quyền của người da đen. 

Ý nghĩa lịch sử của vụ việc này đối với nước Mỹ làm cho bản thân nó trở thành vết nhơ đối với ngành tư pháp ở Mỹ. Vấn đề ở đây bây giờ không chỉ là xác định sự thật của vụ việc và trả lại công lý cho Emmett Till mà còn là gỡ gạc cho ngành tư pháp Mỹ. Một chuyện tưởng chỉ hình sự thuần tuý mà rồi trở thành dấu mốc lịch sử về chính trị đối nội ở nước Mỹ.

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Đại học Thanh Hoa - Biểu tượng giáo dục hàng đầu châu Á

Đại học Thanh Hoa
(PLVN) - Đại học Thanh Hoa (Tsinghua University - THU), thành lập năm 1911, tọa lạc tại quận Hải Điến, phía tây bắc Bắc Kinh, Trung Quốc. Trường được xem là một trong những đại học danh tiếng nhất ở Trung Quốc và châu Á, luôn nằm trong top các bảng xếp hạng quốc tế uy tín.

Liên tục sự cố, tai nạn thương tâm trên thế giới tuần qua

Liên tục sự cố, tai nạn thương tâm trên thế giới tuần qua
(PLVN) - Từ tai nạn xe khách ở Bolivia, lở tuyết ở Himalaya, va chạm tàu thủy ở Trung Quốc, tấn công đám đông ở Israel, cháy chung cư tại Manila, cháy rừng ở Nhật Bản, nhiễm khuẩn Whitmore ở Australia, tai nạn xe buýt tại Thái Lan đến vụ tấn công của đàn voi ở Ấn Độ đã gây chấn động dư luận và đặt ra những cảnh báo nghiêm trọng về an toàn công cộng.

Indonesia điều chỉnh chính sách giá than xuất khẩu từ tháng 3/2025

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) - Từ ngày 1/3/2025, Indonesia sẽ triển khai chính sách quản lý giá bán than xuất khẩu nhằm kiểm soát chặt chẽ các giao dịch quốc tế. Theo quy định mới, tất cả các hợp đồng xuất khẩu than phải tuân theo mức giá tối thiểu do chính phủ Indonesia công bố hai lần mỗi tháng...

Việt Nam cam kết thúc đẩy và bảo vệ quyền con người

Việt Nam cam kết thúc đẩy và bảo vệ quyền con người
(PLVN) -  Ngày 26/2 , trong khuôn khổ phiên Thảo luận chung tại Khóa họp lần thứ 58 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (HĐNQ LHQ), Đại sứ Mai Phan Dũng, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh LHQ, Tổ chức Thương mại thế giới và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva, đã nhấn mạnh cam kết của Việt Nam trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người.

Người đàn ông nhập viện với triệu chứng lạ do chỉ ăn toàn thịt, bơ và phô mai suốt 8 tháng

Bàn tay của người đàn ông mắc bệnh. (Ảnh: NY Post)
(PLVN) - Một người đàn ông tại Florida đã phải nhập viện sau khi tuân theo chế độ ăn chỉ toàn thịt, bơ và phô mai trong suốt tám tháng. Trong khi ông ta khẳng định đã giảm cân, cảm thấy nhiều năng lượng hơn và đầu óc minh mẫn hơn, cơ thể lại phản ứng theo một cách đáng kinh ngạc: các nốt vàng xuất hiện trên lòng bàn tay, khuỷu tay và lòng bàn chân, rỉ ra một chất dịch kỳ lạ khiến các bác sĩ không khỏi sửng sốt.

Trí tuệ nhân tạo đang thay đổi diện mạo ngành y tế Trung Quốc

Hình ảnh AI minh họa
(PLVN) - Các bệnh viện trên khắp Trung Quốc đang dần tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào thực tiễn lâm sàng, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực y tế. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị mà còn mở ra triển vọng mới trong việc chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu bệnh nhân.

Bỏ tên bão YAGI vì gây tổn thất nặng nề

Bão YAGI đã gây tổn thất nặng nề. Ảnh: nchmf.gov.vn
(PLVN) - Ủy ban Bão đã thảo luận và chấp thuận đề xuất của các quốc gia về việc loại bỏ tên bão đã gây ảnh hưởng đến cộng đồng. Trong đó có tên 2 cơn bão YAGI và TRAMI.