Những bước phát triển mới của cộng đồng
Tháng 4 vừa qua, cộng đồng kiều bào ở Ba Lan nói riêng và bà con ta ở nước ngoài nói chung vui mừng trước thông tin bà Cao Hồng Vinh (kiều bào tại Ba Lan) đã trúng cử vào Hội đồng quận Ochota, Thủ đô Warszawa của Ba Lan. Trong thư chúc mừng bà Cao Hồng Vinh dịp này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNƠNN) Lê Thị Thu Hằng khẳng định, việc trúng cử vào Hội đồng quận Ochota không chỉ là niềm tự hào của cá nhân bà Cao Hồng Vinh mà còn thể hiện bước phát triển mới của cộng đồng người Việt Nam tại Ba Lan, khẳng định vai trò, vị thế của cộng đồng trong xã hội sở tại.
Trong khi đó, tại nước Áo, TS Nguyễn Duy Hà được nhiều bạn bè, đồng nghiệp ngưỡng mộ khi được biên chế chính thức tại Đại học Bách khoa Vienna - nhóm nghiên cứu số 1 của Áo và là 1 trong 7 nhóm nghiên cứu hàng đầu châu Âu về nhiệt độ thấp - vào năm 2015. Sau nhiều năm nghiên cứu và làm việc ở nước ngoài, TS Hà đã khẳng định được bản lĩnh, trí tuệ và năng lực của một chuyên gia vật lý lượng tử nhiệt độ thấp, với hàng loạt đề tài nghiên cứu cấp nhà nước của Áo và của châu Âu, có nhiều công trình được công bố trên các tạp chí uy tín quốc tế. Nổi bật trong số các công trình của TS Hà là chế tạo ra máy có thể làm lạnh vật liệu tới mức nhiệt độ mà hầu hết các điện tử và hạt nhân đã “đóng băng lại”. Thông qua nghiên cứu về những dao động của các điện tử và hạt nhân, ông đã phát minh ra hiện tượng siêu dẫn của hệ vật liệu “điện tử lạnh”.
Nhiều thành viên trong gia đình TS Nguyễn Duy Hà cũng là các nhà nghiên cứu đầu ngành trong các lĩnh vực khoa học cơ bản và ứng dụng chuyên sâu. Trong đó, vợ của ông hiện cũng là một TS làm việc tại Đại học Bách khoa Vienna. Các con của họ đều có thành tích học tập vượt trội, từng giành nhiều huy chương, giải thưởng quốc tế và ở nước sở tại. Giữa châu Âu phát triển, những gia đình trí thức, nghiên cứu như TS Nguyễn Duy Hà đang góp phần tỏa sáng trí tuệ và bản lĩnh, đưa hình ảnh Việt Nam tới bạn bè thế giới.
Lan tỏa “sức mạnh mềm” của đất nước
Thời gian qua, với sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước và sự nỗ lực vươn lên của bà con kiều bào, vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng NVNƠNN ngày càng nâng cao. Sự lớn mạnh của cộng đồng góp phần đáng kể vào củng cố vị thế của đất nước. Ở chiều ngược lại, địa vị của cộng đồng tại sở tại cũng là minh chứng rõ nét cho thấy vị thế của đất nước đang ngày càng được nâng cao.
Trong số những kiều bào ta ở nước ngoài, một số đã tham gia chính trường sở tại ở các cấp độ khác nhau, như ông Anthony Tran - Thị trưởng thành phố Maribyrnong, bang Victoria của Australia, hay bà Lê Trang Đài - Nghị sỹ Hạ viện Liên bang Australia, bà Phạm Thị Ngọc Lan - nữ Nghị sỹ gốc Việt đầu tiên ở New Zealand…
 |
Bác sỹ Nguyễn Dương Nam Phương (mặc áo blouse ở giữa) trong một chuyến công tác tại Việt Nam. (Ảnh: NVCC) |
Theo thống kê, trong lĩnh vực tri thức, số kiều bào có trình độ đại học trở lên khoảng 600.000 người. Trong đó, nhiều người là nhà khoa học, chuyên gia thành danh trong các lĩnh vực mũi nhọn, được nước sở tại trọng dụng. NVNƠNN đã nhiều lần được vinh danh với các giải thưởng quốc tế, làm rạng danh tên tuổi Việt Nam trên trường quốc tế. Có thể kể đến như GS Nguyễn Thục Quyên, người gốc Việt đang giảng dạy tại Khoa Hóa và Hóa sinh tại Đại học California, Santa Barbara, Mỹ được vinh danh ở hạng mục Giải Hóa học vật liệu 2023 mở rộng (de Gennes Prize 2023); GS Nguyễn Thị Kim Thanh làm việc tại Trường Đại học University College London-UCL (Anh) đã được trao giải thưởng danh giá Thomas Graham 2023 của Liên hiệp SCI/RSC. GS Bùi Minh Phong, kiều bào tại Hungary được trao tặng Huân chương Hungary hạng Chữ Thập Hiệp sỹ - phần thưởng cao quý của Nhà nước Hungary nhằm ghi nhận những đóng góp của GS trong lĩnh vực nghiên cứu toán học, hợp tác khoa học và giáo dục…
Kiều bào còn là nguồn lực “mềm” quan trọng, đóng vai trò cầu nối văn hóa, ẩm thực và ngôn ngữ, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, xúc tiến du lịch Việt Nam đến với nước sở tại và bạn bè quốc tế. Điển hình như bà Cao Hồng Vinh. Là một nhà hoạt động giáo dục văn hóa tích cực ở địa phương, thông qua chương trình “Tuần Văn hóa Việt Nam” với các tiết mục biểu diễn dân ca, múa sạp, nón lá và trình diễn áo dài Việt Nam do bà khởi xướng, văn hóa Việt Nam được người dân sở tại biết đến nhiều hơn.
Cùng với đó, bà cũng tổ chức đưa văn hóa Việt Nam vào các trường học ở quận Ochota, nơi có đông cộng đồng người Việt Nam sinh sống, giúp cho các phụ huynh và học sinh gốc Việt tự hào với truyền thống văn hóa dân tộc. Ngoài ra, bà còn là Chủ tịch Câu lạc bộ Trường Sa tại Ba Lan với nhiều đóng góp tích cực cho các hoạt động vì biển đảo quê hương của Việt Nam.
Số người Việt Nam hoặc là người gốc Việt tham gia, giữ vị trí quan trọng tại các tổ chức quốc tế cũng có xu hướng tăng lên. Đây là tiền đề quan trọng, góp phần tăng cường lòng tin, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với Nhân dân, chính giới, lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế. Nhiều NVNƠNN là trưởng đại diện hoặc điều hành các tổ chức phi chính phủ nước ngoài đã và đang triển khai các hoạt động hỗ trợ, từ thiện nhân đạo ở trong nước, đóng góp vào giảm nghèo, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế của đất nước.
“Tôi tự hào là người Việt Nam”
 |
TS Nguyễn Duy Hà tại phòng thí nghiệm microkelvin do ông thiết kế và lắp đặt. Đây là phòng thí nghiệm duy nhất ở Áo và là 1 trong 7 phòng thí nghiệm loại này ở châu Âu. (Ảnh: NVCC) |
Bác sỹ Nguyễn Dương Nam Phương hiện là GS phẫu thuật tại Đại học Colorado và là Trưởng khoa Phẫu thuật Thẩm mỹ Nhi khoa tại Bệnh viện Nhi đồng Colorado, Mỹ. Không được sinh ra ở Việt Nam và đã có 44 năm sống tại Mỹ nhưng dòng máu Việt chảy trong tim luôn khiến ông cảm thấy có trách nhiệm phải tận dụng mọi cơ hội để cống hiến cho quê hương. Trong suốt nhiều năm liền, ông liên tục đi về giữa Mỹ và Việt Nam để giảng dạy và thực hiện các ca phẫu thuật tạo hình cho trẻ em, trước khi đồng sáng lập tổ chức mang tên Nuoy Reconstructive International vào năm 2020.
Kể từ đó cho đến nay, mỗi năm, ông đều về Việt Nam ít nhất một hoặc hai lần. “Nhu cầu cống hiến cho đất nước đã ăn sâu vào máu tôi. Tôi xem bệnh nhân và bác sỹ mà chúng tôi làm việc cùng không phải là đồng nghiệp mà là gia đình”, ông khẳng định. Tổng cộng, trong hơn 20 năm qua, Nuoy và tổ chức tiền thân là RICE đã thực hiện các ca phẫu thuật cho hơn 15.000 bệnh nhân, tham gia đào tạo hơn 50 bác sỹ tại Việt Nam.
Mới đây nhất, trong chuyến công tác tại Việt Nam vào tháng 3 vừa qua, bác sỹ Phương đã mang từ Mỹ sang Việt Nam 1 vali thiết bị y tế. Dịp này, ông và các đồng nghiệp đã tham gia hoạt động đào tạo tại 4 bệnh viện và thực hiện thăm khám cho 258 bệnh nhân, có 99 người được phẫu thuật thành công, trong đó có các mặt bệnh như dính khớp sọ, khe hở sọ mặt hiếm gặp, thiểu sản vành tai, dị dạng mạch máu, u bạch mạch… “Mục tiêu của chúng tôi là bảo đảm bệnh nhân ở Việt Nam, đặc biệt là trẻ em, được tiếp cận tất cả các dịch vụ chăm sóc tái tạo với chất lượng và tiêu chuẩn cao nhất”, bác sỹ Phương chia sẻ.
Điều quan trọng hơn mà ông mong muốn là thông qua các hoạt động trao đổi sẽ góp phần đưa các bệnh viện ở Việt Nam trở thành những cơ sở y khoa xuất sắc, thu hút được các chuyên gia và sinh viên từ các nước khác tới học hỏi. “Người dân Việt Nam có bản lĩnh và quyết tâm không ai sánh bằng và tôi tự hào là người Việt Nam”, ông nói.
Những năm gần đây, với hoạt động gặp gỡ, giao lưu, trao đổi với cộng đồng trí thức, chuyên gia kiều bào do các cơ quan chức năng trong nước tổ chức, nguồn lực chất xám của kiều bào càng được phát huy mạnh mẽ trong công cuộc phát triển của đất nước. Một số kiều bào sau nhiều năm công tác ở nước ngoài đã trở về, đưa vốn kiến thức, kinh nghiệm của mình để phát triển quê hương, đất nước.
Chúng ta đã có 4 trí thức kiều bào tại Pháp, Nhật Bản, Mỹ, Singapore tham gia Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, 17 kiều bào được bầu làm Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa IX nhiệm kỳ 2019 - 2024. Thời gian qua, kiều bào cũng đóng góp ý kiến cho văn kiện Đại hội Đảng, Luật Đất đai (sửa đổi), các luật và quy định khác.
“Mỗi người Việt Nam đều có dòng máu Việt chảy trong người. Hầu hết NVNƠNN, trong đó có bản thân tôi, luôn phấn đấu làm việc để đạt thành tựu tốt nhất có thể, trước hết là cho bản thân, khẳng định trí tuệ của người Việt Nam, sau đó là cho nơi làm việc và mang trí tuệ Việt Nam đóng góp cho khoa học, công nghệ của nhân loại”, TS Nguyễn Duy Hà cho hay.
