Kiểm soát giá sữa vẫn khó

Trong khi cả nước đang nỗ lực kiềm chế lạm phát, hạn chế sự gia tăng của giá cả, giá sữa trên thị trường tiếp tục tăng, bất chấp những vô lý mà cả cơ quan Nhà nước và người tiêu dùng từng lên tiếng. Theo thông báo của nhà phân phối, sữa Abbott tăng giá 5-17%, lên 550.000- 570.000 đồng/ hộp; mỗi hộp sữa Ensure 900g giá cũ 470.000 đồng/hộp tăng lên 560.000 đồng/hộp, tăng hơn 80.000 đồng/hộp; sữa Enfagrow 900g tăng lên 310.000 đồng/hộp… Lý do chính mà các hãng sữa đưa ra là do tỷ giá ngoại tệ tăng cao. Thế nhưng, theo các chuyên gia kinh tế, rõ ràng các hãng sữa thiếu sự chia sẻ với người tiêu dùng, mức tăng giá như vậy là quá cao trong khi tác động của tỷ giá chỉ làm các hãng nhập khẩu sữa ngoại mất thêm một số chi phí, còn lại, các yếu tố như phí bảo quản, quản lý, marketing... hoàn toàn có thể kiểm soát được. Tuy nhiên, dù có kêu thì người tiêu dùng Việt Nam vẫn phải gánh chịu bởi sữa là một trong những mặt hàng thiết yếu hằng ngày.

Có thể thấy, những năm qua, sữa là một trong những ngành đạt tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong ngành thực phẩm ở Việt Nam, với mức tăng trưởng doanh thu trung bình 18% năm. Tiêu thụ sữa bình quân đầu người tại Việt Nam từ mức 8,09 lít/người/năm vào năm 2000, lên tới 14,81 lít/người/năm vào năm 2008 và đến nay tăng lên 16- 17 lít/ người/ năm. Tuy nhiên, sữa bột nhập khẩu hiện chiếm thị phần trên thị trường khá cao (khoảng 72%) trong khi sữa bột trong nước sản xuất chiếm thị phần ít hơn như Vinamilk (20%), Nutifood (5%) và khoảng dưới 10% do doanh nghiệp nhỏ trong nước không có thương hiệu nhập về đóng gói. Chính vì thế, giá sữa trên thị trường bị chi phối chủ yếu bởi các hãng sữa ngoại. Trong khi đó, việc quản lý giá sữa tuy có nhiều nỗ lực, cố gắng nhưng vẫn lúng túng và chưa mang lại kết quả như mong muốn. Vì vậy, người tiêu dùng vẫn phải “ cắn răng” chịu đựng khi một năm, giá sữa có thể tăng tới mấy lần, hơn thế nữa nhiều khi lại vận động trái chiều với xu thế của thị trường thế giới và giá sữa nguyên liệu nhập khẩu, gây nhiều bức xúc trong xã hội... Thêm vào đó, khả năng cạnh tranh của các sản phẩm sữa Việt Nam không cao do phải phụ thuộc chủ yếu vào nguyên liệu và thiết bị nhập khẩu, chất lượng sữa, nhất là sữa bột các loại có khả năng cạnh tranh kém so với sữa ngoại nhập do 100% nguyên liệu, thiết bị, công nghệ phải nhập khẩu.

Vấn đề đặt ra là tại sao các cơ quan quản lý đều biết rõ về tình hình nhập khẩu và tiêu thụ sữa, về giá các loại sữa khi nhập khẩu cộng với chi phí tiêu thụ nhưng vẫn khó kiểm soát giá? Tại sao các hãng sữa vẫn có đủ lý do viện dẫn cho sự tăng giá của họ mỗi khi họ muốn? Rõ ràng, trong quá trình hội nhập và phát triển, khi việc nắm bắt mọi thông tin về thương mại, hàng hóa đều trở nên khá thuận tiện và có tính chất toàn cầu thì việc quản lý giá sữa của Việt Nam cần có biện pháp tích cực, mạnh tay, chặt chẽ hơn, thậm chí có thể xử phạt các hãng sữa nếu có đủ chứng cứ về việc tăng giá vô tội vạ. Hiện tại, khi người dân đang phải thắt lưng buộc bụng vì nhiều khoản chi tiêu tăng lên trong cuộc sống hằng ngày thì việc kiềm giữ giá sữa cũng là việc làm cần thiết, cần được cơ quan quản lý quan tâm, góp phần tích cực kiềm chế lạm phát.

Thanh Hiệp