Kiềm chế giá cả, không để lạm phát cao

Thực hiện Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 6-4-2010 của Chính phủ về những giải pháp bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, không để lạm phát cao và đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5% trong năm 2010, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị triển khai công tác quản lý, chỉ đạo điều hành giá cả những tháng còn lại của năm 2010. Nhân dịp này, phóng viên Báo Đà Nẵng đã có cuộc trao đổi với ông NGUYỄN TIẾN THỎA, Cục trưởng Cục Quản lý giá Bộ Tài chính về vấn đề này.

* P.V: Thưa ông, diễn biến giá cả thị trường những tháng đầu năm 2010 có khó khăn hơn so với cùng kỳ năm 2009. Vậy đâu là nguyên nhân?

- Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Giá cả thị trường 5 tháng đầu năm 2010 chịu tác động đan xen của những yếu tố gây áp lực tăng giá và những yếu tố kìm hãm tốc độ tăng giá. Cụ thể, về nguyên nhân tăng giá, những tháng đầu năm là thời gian diễn ra Tết Canh Dần 2010 và nhiều lễ hội trong cả nước, sức mua trên thị trường tăng cao so với các tháng bình thường, ước tính sức mua có khả năng thanh toán tăng từ 20% - 30% ở khu vực đô thị, từ 10% - 15% ở khu vực nông thôn.

Sức mua tăng do thu nhập của các tầng lớp dân cư được cải thiện làm cho quỹ tiêu dùng của xã hội tăng, góp phần đẩy tổng phương tiện thanh toán tăng, gây sức ép tăng giá. Trong khi đó, giá dầu thô và một số nguyên liệu cơ bản trên thị trường thế giới mà nước ta phải nhập khẩu với khối lượng lớn tăng trở lại, nhập siêu chưa kiểm soát được mức dưới 20%... Bên cạnh đó, giá hàng hóa nhập khẩu tăng nhanh, trong khi đồng Việt Nam tiếp tục giảm giá so với USD.

Ngoài ra, thời tiết và dịch bệnh diễn biến phức tạp, đặc biệt là tình hình hạn hán kéo dài đến tháng 3 ở các tỉnh miền Bắc, thiếu điện cho sản xuất… đã tác động đến sản xuất, đẩy chi phí sản xuất tăng, góp phần làm tăng giá. Đồng thời, Nhà nước và doanh nghiệp thực hiện lộ trình giá cả thị trường đối với một số hàng hóa, dịch vụ như điện, nước, xăng dầu cũng là nguyên nhân tác động làm tăng giá. Bên cạnh đó, những tác động từ việc tăng trưởng tín dụng ở mức cao của năm 2009 cũng gây áp lực đẩy mặt bằng giá tăng. Việc điều chỉnh tăng lương tối thiểu trong doanh nghiệp cũng là yếu tố tác động làm tăng giá hoặc tác động tâm lý gây áp lực tăng giá 5 tháng đầu năm 2010.

Tuy nhiên, chúng tôi tin tưởng trong những tháng còn lại, tình hình giá sẽ bình ổn do những nguyên nhân: Kinh tế trong nước tiếp tục đà phục hồi, với GDP quý 1-2010 đạt 5,83%; các cân đối vĩ mô tiếp tục được giữ ổn định; cung cầu hàng hóa tiếp tục được bảo đảm, đáp ứng đủ nhu cầu cho sản xuất và tiêu dùng. Công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện bình ổn giá được triển khai đồng bộ quyết liệt từ Trung ương xuống địa phương, góp phần quan trọng làm bình ổn giá trong thời gian qua.

* P.V: Mức tăng giá trong những tháng đầu năm 2010 khá cao, khiến nhiều người lo ngại về tính khả thi của mục tiêu kiềm chế lạm phát dưới 7% như Chính phủ đã đề ra. Vậy để thực hiện được mục tiêu trên, chúng ta phải làm gì, thưa ông?

 - Ông Nguyễn Tiến Thỏa: Với chỉ số giá tiêu dùng đã ở mức cao trong những tháng đầu năm 2010, cho thấy nhiệm vụ từ nay đến cuối năm của cơ quan quản lý giá vô cùng nặng nề. Bởi vì muốn đạt được mục tiêu kiềm chế lạm phát, giữ chỉ số giá tiêu dùng tăng không quá 7% đòi hỏi sự nỗ lực tột bậc cả về công sức và thời gian. Thực tế, mới có 5 tháng mà chỉ số giá tiêu dùng đã tăng hơn phân nửa chỉ tiêu đặt ra. Tuy nhiên thông thường, quý 1 lạm phát tăng cao vì đây là tháng Tết, lễ hội. Đến quý 2 và 3, giá cả rất ổn định, thường không tăng. Tháng 11 giá mới có dấu hiệu tăng trở lại.

	Kiểm tra việc niêm yết hàng hóa góp phần kiềm chế chỉ số lạm phát, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra.  Ảnh: X.DUYÊN

Vì vậy, để thực thi có hiệu quả công tác bình ổn giá, bảo đảm mục tiêu đề ra trong những tháng còn lại của năm 2010, chúng ta phải tăng cường kiểm soát giá cả, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như điện, than, xăng dầu, lương thực… Triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý thị trường, bình ổn giá cả, xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm.

Trong đó tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm như tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý phục vụ quản lý điều hành giá; tiếp tục thực hiện cơ chế giá thị trường, khuyến khích cạnh tranh về giá, áp dụng các biện pháp khuyến mại, giảm giá theo quy định của pháp luật, áp dụng các biện pháp bình ổn giá theo quy định của Pháp lệnh Giá; duy trì ổn định giá điện bán cho các hộ sản xuất, tiêu dùng và giá than bán cho sản xuất điện đến hết năm 2010, giữ mức điều chỉnh giá xăng dầu; tiếp tục mở rộng cơ chế đấu thầu, đấu giá, thẩm định giá đối với hàng hóa dịch vụ mua sắm từ nguồn ngân sách Nhà nước; thực hiện chính sách tài khóa linh hoạt, có kiểm soát chặt chẽ, nâng cao hiệu quả thu chi ngân sách.
 
Các địa phương chủ động xây dựng phương án đồng bộ điều hành giá cả, hàng hóa, dịch vụ, nhất là những hàng hóa dịch vụ thiết yếu, quan trọng; triển khai thường xuyên công tác đăng ký giá, kê khai, niêm yết giá cũng như chủ động nguồn tài chính tại chỗ của địa phương… Thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành thường xuyên kiểm tra, kiểm soát chi phí sản xuất, kinh doanh, giá cả và việc chấp hành các quy định pháp luật của Nhà nước về giá cả trên địa bàn, tập trung vào các hàng hóa dịch vụ quan trọng thuộc diện đăng ký giá, kê khai giá như gạo, xăng dầu, xi-măng, nước sạch, giá cước vận tải hành khách, vận tải hàng hóa, giá giữ  xe đạp, xe máy, ô-tô…

Kiểm tra việc niêm yết hàng hóa tại các chợ đầu mối, nơi tập trung nguồn hàng; tổ chức kết hợp thanh tra về thuế, kiểm tra thực hiện pháp lệnh thuế, kiểm tra giám sát hoạt động tài chính của các doanh nghiệp. Đặc biệt, trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện các hành vi vi phạm phải xử phạt kiên quyết, kịp thời, nghiêm minh, kể cả áp dụng các biện pháp mạnh như rút giấy phép kinh doanh, truy tố trách nhiệm hình sự…

* P.V: Xin cảm ơn ông!

THÀNH LÂN (Thực hiện)