Kịch bản nào cho năm 2021?
Giám đốc Học viện Tài chính Nguyễn Trọng Cơ cho biết, năm 2020 diễn ra trong bối cảnh bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19, nhưng bằng một loạt các giải pháp kịp thời, nước ta đã có sự chuyển biến tích cực trong ổn định kinh tế. GDP năm 2020 tăng 2,91% so với cùng kỳ năm 2019. CPI bình quân năm 2020 tăng 3,23% so với bình quân năm 2019, thấp hơn nhiều so với mục tiêu Quốc hội đề ra là dưới 4%; lạm phát cơ bản bình quân năm 2020 tăng 2,31% so với bình quân năm 2019.
Nhìn lại 1 năm đầy biến động, với dịch bệnh và thiên tai, song nhiều chuyên gia khẳng định, đây là năm thành công kép khi vừa tăng trưởng dương, vừa kiểm soát được lạm phát, điều không nhiều nền kinh tế làm được trong năm qua.
Dự báo CPI năm 2021, PGS. TS. Nguyễn Bá Minh - Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính cho rằng, CPI bình quân năm 2021 so với năm 2020 sẽ tăng ở mức 3,5% (+/- 0,3%) tức là từ 3,2% đến 3,8%. Và như vậy, việc kiểm soát lạm phát trong mục tiêu Quốc hội giao là hoàn toàn khả thi..
Quan điểm của ông Minh dựa trên 3 dự báo: Dịch Covid-19 trên thế giới dần được khống chế, các loại vắc-xin Covid-19 được tiêm chủng trên diện rộng và các hoạt động sản xuất, thương mại, giao lưu quốc tế được khôi phục; dịch tả lợn Châu Phi ở Việt Nam đang được khống chế và việc tái đàn đang được khôi phục với nhiều tín hiệu khả quan; cả hệ thống chính trị của Việt Nam luôn chủ động, tích cực triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh, bình ổn giá cả thị trường, điều hành chính sách tiền tệ kiên định mục tiêu ổn định vĩ mô và kiểm soát lạm phát…
Phó Viện trưởng Viện Kinh tế tài chính - TS Nguyễn Đức Độ cho rằng, năm 2021 khi dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn, đồng thời kinh tế trong nước và thế giới phục hồi, lạm phát so với cùng kỳ năm trước sẽ có xu hướng tăng trở lại. “Tuy nhiên, với việc lạm phát so với cùng kỳ năm trước đang ở mức rất thấp là 0,19%, lạm phát trung bình trong năm 2021 sẽ không thể cao, nhất là khi kinh tế trong năm 2021 sẽ chưa thể phục hồi hoàn toàn”, vị này nhận định.
Cụ thể, ông Độ dự báo, năm 2021, trường hợp có biến động mạnh về giá xăng dầu hay giá thực phẩm như năm 2019, lạm phát trung bình nhiều khả năng sẽ vẫn ở mức dưới 3%. Ở kịch bản thấp hơn, lạm phát trung bình có thể ở mức khoảng 2%.
Trong khi đó, TS. Nguyễn Ngọc Tuyến (Học viện Tài chính) lại dự báo, nhiều mặt hàng thiết yếu sẽ có nhiều biến động trong năm 2021, do đó CPI sẽ tăng cao hơn năm 2020, song bình quân cả năm cũng chỉ ở mức dưới 4% như mục tiêu Quốc hội đề ra.
Nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương) - TS. Lê Quốc Phương thì thận trọng hơn khi đưa ra 2 kịch bản: Khi đại dịch được kiểm soát, kinh tế thế giới phục hồi, mặt bằng giá ở Việt Nam theo đó chịu sức ép tăng, CPI bình quân có thể từ 4-4,5%. Đại dịch chưa được kiểm soát kinh tế thế giới chưa phục hồi, kinh tế thế giới vẫn khủng hoảng, mặt bằng giá của Việt Nam theo đó khó tăng cao, dự báo CPI bình quân sẽ ở mức 3,8% đến 4%.
Quyết tâm sẽ đạt mục tiêu
Ông Lê Quốc Phương cũng lưu ý các yếu tố thuận lợi, bất lợi đến CPI năm 2021. Yếu tố thuận lợi là CPI bình quân của 6 năm liên tiếp (2016- 2020) đều dưới 4% tạo tiền đề thuận lợi để kiểm soát lạm phát năm 2021. Cùng với đó, cung hàng hóa dồi dào, không gây biến động lớn về giá, Việt Nam cũng xuất siêu liên tiếp từ năm 2012 - 2020 (trừ năm 2015) giúp tỷ giá ổn định; dự trữ ngoại hối cao giúp Ngân hàng Nhà nước ổn định tỷ giá, giảm áp lực lạm phát.
Còn những yếu tố bất lợi là chỉ tiêu tăng trưởng GDP năm 2021 khá cao (6,5%) trong khi mô hình tăng trưởng vẫn dựa trên yếu tố đầu vào (trong đó có vốn) tạo sức ép lạm phát. Cùng với đó, lạm phát cơ bản liên tục tăng mấy năm qua, vượt 2% từ 2019 và tiếp tục tăng; Giá dịch vụ y tế và giáo dục tiếp tục tăng theo lộ trình; Gói kích thích kinh tế giúp DN, người dân vượt qua khó khăn trong đại dịch, song cũng có tác động nhất định đến CPI.
Không đưa ra con số dự báo riêng, PGS. TS. Ngô Trí Long cho rằng, chúng ta có thể đưa ra mục tiêu lạm phát trong năm 2021 và hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát đã đặt ra nếu làm tốt công tác phối hợp điều hành và quản lý giá và điều tiết thị trường.
Theo đó, công tác quản lý, điều hành giá, kiểm soát lạm phát năm 2021 cần tiếp tục thực hiện một cách thận trọng, linh hoạt; theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thiết yếu. Bên cạnh đó, chính sách tài khóa cần phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách kinh tế vĩ mô khác, nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra…
