Đề xuất Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước cùng quản lý
Hoạt động phát hành và giao dịch tài sản mã hóa đang phát triển nhanh chóng cả về khối lượng phát hành, giá trị giao dịch và mức độ phức tạp. Bộ Tài chính nhận định, sự phổ biến rộng rãi của tài sản mã hóa trên toàn cầu đặt ra cơ hội, thách thức và rủi ro đối với sự ổn định của hệ thống tài chính và sự phát triển của các nền kinh tế.
Do đó, Bộ này cho rằng, việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa với quy mô hạn chế là phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam. Điều này nhằm tạo môi trường pháp lý linh hoạt, thích ứng nhanh chóng với sự đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ quản lý, giám sát của Nhà nước, từ đó hỗ trợ huy động vốn phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh, phát triển nền kinh tế số và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Bộ Tài chính khẳng định, việc triển khai thí điểm cho phép các cơ quan quản lý có thể nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi và điều kiện triển khai thực tiễn, giảm thiểu tối đa các hành vi bất hợp pháp như rửa tiền và tài trợ khủng bố, bảo vệ nhà đầu tư, tạo tiền đề phát triển thị trường tài chính minh bạch, an toàn, bền vững; Đồng thời tránh rủi ro cho nền kinh tế do tính biến động cao của tài sản số. Chưa kể, việc triển khai thí điểm không chỉ giúp Nhà nước thu được nguồn thu từ thị trường tài sản mã hoá mà còn góp phần đưa hoạt động này vào khuôn khổ minh bạch, tránh thất thu thuế và hạn chế tình trạng đầu cơ, thao túng giá.
Đáng chú ý, trong dự thảo đề xuất về triển khai thí điểm phát hành và giao dịch tiền mã hóa, Bộ Tài chính đề xuất cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý như Bộ Tài chính, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Lý giải cho đề xuất này, Bộ Tài chính cho biết, một trong những vấn đề quan trọng nhất khi xây dựng khung pháp lý cho tài sản số là làm sao để cân bằng giữa việc bảo vệ nhà đầu tư và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Theo đó, Bộ Tài chính, với vai trò chủ trì, đang đề xuất các giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực tài sản số, đồng thời thiết lập các quy tắc để bảo đảm tính minh bạch của thị trường. Trong khi đó, NHNN có nhiệm vụ giám sát tác động của tài sản số đối với chính sách tiền tệ và hệ thống tài chính. Bộ Công an sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các hành vi gian lận, lừa đảo và rửa tiền trên thị trường tài sản số.
“Việc phối hợp giữa các cơ quan này sẽ giúp tạo ra một hệ sinh thái tài sản số an toàn, đồng thời mở ra cơ hội mới cho các DN đổi mới sáng tạo” - Bộ Tài chính khẳng định.
Cân nhắc về chính sách thuế
Về chính sách thuế đối với giao dịch tài sản tài sản mã hóa, Bộ Tài chính cho biết, hệ thống pháp luật về thuế hiện hành đã có quy định mang tính bao quát, bảo đảm cơ sở pháp lý để thực hiện việc thu thuế đối với các loại hàng hóa, dịch vụ được mua bán, tiêu dùng trong lãnh thổ Việt Nam cũng như các doanh nghiệp, cá nhân (kể cả trong nước và nước ngoài) có hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam. Trong đó tập trung vào các sắc thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân.
Tuy nhiên, hệ thống pháp luật chuyên ngành liên quan đến tài sản mã hóa vẫn chưa có quy định rõ việc xác định và phân loại các tài sản mã hóa cũng như hoạt động kinh doanh, mua bán, trao đổi các loại tài sản này, qua đó làm cơ sở cho việc áp dụng các chính sách thuế tương ứng. Theo đó, trường hợp pháp luật chuyên ngành về tài sản mã hóa xác định rõ được bản chất, đồng thời cho phép tài sản mã hóa được kinh doanh, mua bán như là một loại tài sản thì sẽ thực hiện nghĩa vụ thuế theo các quy định của pháp luật về thuế. “Nhưng, để tránh làm giảm sức hấp dẫn của thị trường, Chính phủ có thể xem xét áp dụng các mức thuế ưu đãi trong giai đoạn đầu. Điều này sẽ giúp khuyến khích đầu tư, thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái tài sản số tại Việt Nam” - đại diện Bộ Tài chính thông tin.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cho rằng cũng cần có cơ chế để kiểm soát các hoạt động trốn thuế và gian lận thuế trong lĩnh vực này. Một số quốc gia đã áp dụng công nghệ blockchain để theo dõi và giám sát các giao dịch tài sản số, từ đó bảo đảm thu thuế một cách minh bạch và hiệu quả. Việt Nam cũng có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nước này để xây dựng hệ thống quản lý thuế phù hợp với bối cảnh trong nước.
