13 cán bộ, chiến sĩ Trạm A69 đã anh dũng hy sinh để giữ mạch máu TTLL thông suốt khi tuổi đời còn rất trẻ, chỉ mười sáu, đôi mươi. Tấm gương của các anh, chị đã trở thành bất tử trong khúc tráng ca tô thắm thêm hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ.
Lập thành tích từ tuyến đường thông tin trong hang núi cao
Trong không khí trang nghiêm, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cùng các đoàn đại biểu đã kính cẩn dâng hoa, dâng hương tưởng niệm, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ đã dũng cảm chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Với những hy sinh to lớn và chiến công, thành tích xuất sắc, năm 2009, Trạm thông tin A69 vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân. Hang Lèn Hà được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du dịch xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia.
Trạm thông tin (Cơ vụ) A69 thành lập vào ngày 7/1/1967 được biên chế một tiểu đội tải ba tổng đài, một tiểu đội nguồn điện, một tiểu đội đường dây và bộ phận hậu cần. Trạm được bố trí một đại đội nhưng thường xuyên có mặt tại trạm có trên 30 người, trong đó có 13 nữ được giao nhiệm vụ thay nhau trực máy thông tin. Số nam giới còn lại đảm nhiệm việc quản lý sửa chữa máy móc và tuyến dây trần từ Trạm A69 tới các trạm khác.
Trạm chọn hang Lèn Hà nằm trong khu rừng già thuộc xã biên giới Thanh Hóa (huyện Tuyên Hóa) cách đường Hồ Chí Minh khoảng 10km, tiếp giáp với nước bạn Lào làm nơi đóng quân. Đây là một trạm thông tin quan trọng trên tuyến dây trần trục giao thông Bắc - Nam, cách tuyến đường chiến lược 15A khoảng 3km, thường xuyên là trọng điểm đánh phá ác liệt của máy bay Mỹ. Muốn vào được trạm phải vượt qua dốc Bà Tôn khá cao, trống trải, bên trong là núi đá và rừng rậm.
Trần hang Lèn Hà cao chừng 150m, có đỉnh cao nhất là 320m. Lưng chừng núi có một hang đá rộng trên 400m2 được cán bộ, chiến sĩ sử dụng làm nơi đặt máy móc, điện đàm. Dưới chân núi là rừng cây rậm rạp, rất dễ ngụy trang được xây dựng làm nơi nghỉ ngơi, sinh hoạt của bộ đội.
Trạm thông tin có nhiệm vụ trung gian chuyển tiếp trên trục thông tin quân sự từ Bắc vào Nam và sang chiến trường các nước Đông Dương, bảo đảm TTLL cho cụm kho Binh trạm 25, thuộc Đoàn 559 ở Thanh Lạng, Binh trạm 12 ở Cổng Trời, Sư đoàn Phòng không 367 và căn cứ Hải quân ở Ba Đồn. Trạm thông tin A69 còn là kho dự trữ chiến lược của Binh chủng TTLL, sẵn sàng thay thế cho tuyến đường TTLL trên “tuyến lửa” Quảng Bình.
Vượt lên tất cả những hiểm nguy của bom đạn, sự khó khăn, thiếu thốn của cuộc sống giữa rừng thiêng nước độc, sự khắc nghiệt của núi rừng Trường Sơn, các cán bộ, chiến sĩ Trạm thông tin A69 đã tạo dựng một cuộc sống mới. Trạm đã dựng nhà, có nhà sinh hoạt, nhà hội họp, có nhà ăn, nhà nghỉ... đào ao, hồ thả cá, đào giếng để lấy nước dùng cho sinh hoạt. Không những thế, các anh, các chị được sự giúp đỡ của nhân dân địa phương còn làm công trình đập nước ở khe suối, cách trạm khoảng 2km để tạo nguồn điện phục vụ cho công việc. Hiểm nguy, gian khổ là thế nhưng cán bộ, chiến sĩ của Trạm thông tin A69 luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, giữ vững thông tin liên lạc, phục vụ cho các mặt trận, các chiến dịch, chiến đấu thắng lợi.
Hang Lèn Hà là nơi thấm đẫm máu, mồ hôi và nước mắt của các cán bộ, chiến sĩ Trạm cơ vụ A69 thuộc Đại đội 9, Trung đoàn 134 anh hùng. Bằng ý chí quyết tâm, phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cán bộ, chiến sĩ Trạm cơ vụ A69 liên tục 04 năm liền (1970-1973) là “Trạm cơ vụ tiên tiến”; 3 năm liền đạt Danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”. Trạm cơ vụ A69 vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 02 Huân chương Chiến công hạng Nhì. Năm 1970 và 1971 được công nhận là Trạm kiểu mẫu. Năm 1972 được Trung đoàn tặng Bằng khen.
Dũng cảm hy sinh, đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt
Sau một thời gian hoạt động, phát hiện được địa điểm của Trạm thông tin A69 và vị trí quan trọng của hang Lèn Hà, địch thường xuyên tập trung đánh phá ác liệt vào khu vực hang. Đặc biệt vào lúc 13h25 ngày 2/7/1972, máy bay giặc Mỹ bất ngờ ập tới bắn pháo khói vào nhà ăn của Trạm để chỉ điểm. Chưa đầy 5 phút sau, hai máy bay B57 bay đến ném 3 quả bom vào hai đầu núi và một quả vào chính giữa hội trường. Tiếp đó, chúng đánh bom phát quang, rồi đánh bom cháy xuống, khu vực trạm bị bốc cháy dữ dội. Trạm máy trên hang đá cao bị hư hỏng nặng, mạng cáp nhập đài và khoảng 1.500m đường dây quanh khu vực bị đứt nát không làm việc được.
13 cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh, trong đó có 10 nữ, đa số tuổi đời từ 17 - 20. Cả một khu vực rộng lớn của trạm bị bom địch đánh phá, đau thương và tổn thất vô cùng nặng nề đến với Trạm cơ vụ A69.
Trong số 13 chiến sĩ hang Lèn Hà hy sinh có 3 người nam gồm: Thượng sỹ Đàm Văn Trình, Thượng sỹ Lương Văn Chấn, Trần Văn Xây và 10 chiến sỹ nữ hy sinh tại hang Lèn Hà. Trong đó, liệt sỹ Vũ Thị Lan lớn tuổi hơn cả. Chị Lan quê Thái Bình, 22 tuổi. Lẽ ra vào ngày hôm sau, chị được ra quân để về quê làm đám cưới. 9 chị em còn lại đều rất trẻ gồm: Hoàng Thị Liên, Nguyễn Thị Anh, Ngô Thị Luận, Chu Thị Mạnh, Lê Thị Châm quê Phú Thọ; Trần Thị Loan, Nguyễn Thị Thảo quê Ninh Bình; Bùi Thị Lung quê Hòa Bình; Cao Thị Xuyến quê Thanh Hóa.
Nữ chiến sĩ Chu Thị Mạnh, tình nguyện nhập ngũ khi mới 15 tuổi, chị ngã xuống khi vừa tròn 16 tuổi. Nữ chiến sĩ Nguyễn Thị Anh, 16 tuổi với hành trang lên đường là con búp bê và chiếc khăn quàng đỏ.
Trạm trưởng Đàm Văn Trình quê Hưng Yên; Tiểu đội trưởng Lương Văn Chấn quê Cao Bằng. Trong số 13 liệt sĩ hy sinh tại Trạm thông tin A69 chỉ duy nhất liệt sĩ Trần Văn Xây (SN 1946, ở thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ) là đã có gia đình. Chiến sĩ Trần Văn Xây hy sinh khi vừa nhận được tin làm bố.
Với tinh thần tất cả cho nhiệm vụ bảo đảm TTLL, các chiến sĩ còn sống sót đã gạt nước mắt, nén đau thương lao vào thực hiện nhiệm vụ. Chỉ sau 1 giờ đồng hồ, thông tin liên lạc đã được thông suốt, trạm máy được củng cố. Đồng thời, các anh em lo cứu chữa thương binh, tìm thi thể và mai táng 13 đồng đội của mình...