Một trong những nội dung các đại biểu sẽ tập trung thảo luận, cho ý kiến và quyết định là tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XI) về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới… là một trong những vấn đề kinh tế - xã hội cả nước quan tâm.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, đất đai là tài sản đặc biệt của quốc gia, tư liệu sản xuất cơ bản, tài nguyên quý giá, nguồn sống của nhân dân và nguồn lực to lớn của đất nước, thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhưng thời gian qua, nhiều người giàu lên nhờ đất và cũng có không ít người nghèo đi, thậm chí đi tù cũng vì đất. Thời gian qua, hơn 70% số vụ tố cáo, khiếu nại thuộc về đất đai.
Tổng Bí thư khẳng định, việc tổng kết thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 về đất đai lần này là yêu cầu cần thiết, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc trong công tác quản lý và sử dụng đất đai; bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư. Mục tiêu là tạo nguồn lực và động lực mới để phấn đấu đến năm 2030 Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại, có thu nhập trung bình cao; và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Do đây là lĩnh vực rộng lớn, nhạy cảm, hệ trọng với sự ổn định và phát triển bền vững đất nước, hiện còn không ít ý kiến khác nhau, Tổng Bí thư yêu cầu các đại biểu phân tích toàn diện, khách quan chủ trương, chính sách, biện pháp nêu trong Nghị quyết Trung ương 6 và pháp luật về đất đai; chỉ rõ nội dung đã được thể chế hóa như thế nào, điểm gì đúng, điểm gì chưa? Những quan điểm, yêu cầu quan trọng nào của Nghị quyết chưa được thể chế hóa hoặc chưa được thực hiện nghiêm túc? Những chủ trương, chính sách gì cần bổ sung, sửa đổi?
Tổng Bí thư đề nghị tập trung làm rõ vì sao nguồn lực đất đai chưa được phát huy đầy đủ để trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội? Vì sao ở nhiều nơi, việc sử dụng đất còn lãng phí, hiệu quả thấp; tệ tham nhũng, tiêu cực liên quan đến đất đai chậm được đẩy lùi, thậm chí gia tăng? Vì sao số vụ khiếu nại, tố cáo về đất đai vẫn còn nhiều và phức tạp? Vì sao thị trường bất động sản phát triển thiếu lành mạnh, chưa bền vững và còn tiềm ẩn nhiều rủi ro?
Trên cơ sở đó, các đại biểu đề xuất chủ trương, định hướng tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách về đất đai; chú ý các vấn đề hiện vướng mắc hoặc gây bức xúc trong xã hội và nội dung còn có ý kiến khác nhau. Đơn cử như nhận thức thế nào cho đầy đủ, đúng đắn về sở hữu toàn dân về đất đai do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu; quyền hạn, trách nhiệm của Nhà nước với vai trò là đại diện chủ sở hữu, thực hiện chức năng, nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai và khi là chủ thể sử dụng đất.
Đồng thời, Tổng Bí thư đề nghị thảo luận về nhiều vấn đề liên quan đến đất đai như: Chủ trương, chính sách về đất đai, nhất là về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; về giao đất, cho thuê đất; về hỗ trợ, bồi thường, tái định cư, thu hồi đất; về tài chính đất đai, xác định giá đất và phát triển thị trường bất động sản; về chế độ quản lý và sử dụng đất nông nghiệp, đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh và đất cho tôn giáo, tín ngưỡng; việc quản lý nhà nước về đất đai...
Những chỉ đạo rất cụ thể của Tổng Bí thư về những vấn đề còn tồn tại liên quan lĩnh vực đất đai thời gian qua cho thấy, chắc chắn Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII sẽ là một cột mốc đánh dấu sự thay đổi, để thị trường đất đai không còn “nhiễu loạn” như thời gian vừa qua, để những điều vô lý không thể tồn tại mãi.
