Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, sáng 20/6, Quốc hội đã thông qua Luật Hợp tác xã (HTX) sửa đổi với 466/472 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Trong đó, bỏ quy định về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX là nội dung đáng chú ý của Luật mới.
Trước đó, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật HTX sửa đổi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, tại Kỳ họp thứ 5, ngày 25/5/2023, Quốc hội đã thảo luận tại Hội trường về dự án Luật HTX (sửa đổi). Ngày 12/6/2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến về một số vấn đề lớn của dự án Luật HTX (sửa đổi).
Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan hữu quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật HTX (sửa đổi) gồm 12 chương với 115 điều.
Trong đó, về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX, theo ông Vũ Hồng Thanh, do nội dung này có ý kiến khác nhau nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi Phiếu xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội.
Qua tổng hợp Phiếu xin ý kiến, kết quả có 251/344 ý kiến đồng ý với Phương án 1 (72,97%), đề nghị không quy định về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên HTX, liên hiệp HTX; 93/344 ý kiến đồng ý với Phương án 2 (27,03%), đề nghị quy định về chuyển nhượng phần vốn góp cả trong nội bộ thành viên hiện hữu của HTX, liên hiệp HTX và cho các cá nhân, tổ chức chưa phải là thành viên.
Trên cơ sở kết quả Phiếu xin ý kiến, dự thảo Luật đã được tiếp thu và hoàn thiện theo Phương án 1 là ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội. Theo đó, bỏ quy định về chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX tại Điều 79 và một số điều khoản liên quan nhằm bảo đảm phản ảnh đúng bản chất của HTX, liên hiệp HTX là đối nhân, không phải đối vốn như doanh nghiệp, tránh hiện tượng mua, bán phần vốn góp tương tự như công ty cổ phần, công ty TNHH, “doanh nghiệp hóa HTX”, thao túng, chi phối của một số cá nhân, tổ chức đối với hoạt động của HTX, liên hiệp HTX, đặc biệt là đối với HTX, liên hiệp HTX đã được Nhà nước hỗ trợ nhiều nguồn lực.
Cũng theo ông Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu, chỉnh lý và bổ sung quy định tại Chương II về các chính sách của Nhà nước phát triển tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX. Cụ thể, bổ sung tại Điều 18 quy định một trong các tiêu chí để được xem xét thụ hưởng chính sách của Nhà nước khi tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX không trong thời gian thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính do vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm quy định tại khoản 2 Điều 7 của Luật này, không trong thời gian chấp hành bản án hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; bổ sung khoản 7 Điều 20 quy định về chính sách nhân rộng mô hình HTX, liên hiệp HTX hoạt động hiệu quả nhằm góp phần phát triển, thúc đẩy và lan tỏa các điển hình kinh tế tập thể.
Đồng thời, bổ sung khoản 2 và khoản 4 Điều 25 quy định hỗ trợ tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX liên kết hình thành vùng nguyên liệu, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, áp dụng và chứng nhận các tiêu chuẩn để phát triển thị trường; hỗ trợ hình thành sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ có nguồn gốc địa phương, có đặc trưng về giá trị kinh tế, văn hóa, lợi thế của địa phương; chỉnh lý khoản 1 Điều 26 quy định hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trang thiết bị cho tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX nhằm phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; chỉnh lý khoản 4 Điều 26 quy định hỗ trợ kinh phí đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng gắn với việc hình thành chuỗi sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX.
Quy định tại Điều 18 của Luật cũng không giới hạn về đối tượng được xem xét thụ hưởng chính sách mà chỉ đặt ra những yêu cầu cơ bản cần đáp ứng để phản ảnh đúng bản chất, tôn chỉ, mục đích phát triển đối với khu vực kinh tế tập thể; bỏ quy định tại khoản 2 Điều 17 mà chỉnh lý bổ sung Chính phủ quy định chi tiết đối với một số điều quy định về chính sách tại Chương II.
Các chính sách của Nhà nước về phát triển tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX bao gồm cả chính sách đối với tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX tại địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn là nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số.
Các chính sách dành riêng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn được quy định tại các chương trình mục tiêu quốc gia như Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 - 2025 (được phê duyệt theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021).
Ngoài ra, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ hoàn thiện hồ sơ và trình Quốc hội xem xét, ban hành về Chương trình tổng thể về phát triển kinh tế tập thể trên phạm vi toàn quốc để sớm có cơ sở thực hiện, bảo đảm tính khả thi, đưa các chính sách đi vào cuộc sống.
