Khởi tố vụ bán tài sản nhà nước trái pháp luật tại Công ty Formach

Lãnh đạo Công ty cổ phần Formach không thừa nhận việc bán tài sản nhà nước trái pháp luật nhưng các tài liệu lại phơi bày sự thật này.

Lãnh đạo Công ty cổ phần Formach không thừa nhận việc bán tài sản nhà nước trái pháp luật nhưng các tài liệu lại phơi bày sự thật này.

Sai nhưng.. không thừa nhận

Báo PLVN ra ngày 01/7/2010 có bài phản ánh việc Công ty cổ phần Formach (Cty Formach) bán tài sản giữ hộ nhà nước mà không xin phép chủ sở hữu gây thiệt hại cho Nhà nước. Ngày 1/12/12010, Cơ quan An ninh điều tra Công an TP Hà Nội đã khởi tố vụ án “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” để xem xét trách nhiệm những cá nhân đã sai phạm trong vụ việc này.

Trở lại vụ việc, sau khi được cổ phần hóa từ Công ty cơ khí lâm nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cty Formach đã quản lý nhiều tài sản Nhà nước không được đưa vào cổ phần hóa, trong đó, nhiều tài sản là các thiết bị, máy móc sử dụng trong ngành công nghiệp chế biến gỗ được cho là không còn nhu cầu sử dụng do bị đóng cửa rừng. Danh mục tài sản trả lại nhà nước có trị giá hơn 4 tỷ đồng đã được lập và giao Cty Formach tiếp tục quản lý tài sản này, trong khi đợi bàn giao cho đơn vị đại diện cho nhà nước tiếp nhận và quản lý tài sản.

Nhưng trong quá trình “giữ hộ” tài sản Nhà nước, Cty Formach đã bán một dây chuyền cưa vòng đứng, nhập khẩu từ Đài Loan, 1 máy chuốt then hoa, 1 động cơ điện 130KW với giá rất rẻ so với giá trị thực của tài sản.

Khi việc bán tài sản Nhà nước với giá “rẻ như cho” này bị cán bộ công nhân của Công ty tố cáo thì lãnh đạo Cty vẫn vòng vo, không thừa nhận việc làm sai. Trong văn bản gửi Công an TP Hà Nội, lãnh đạo Cty cho rằng, do dây chuyền cưa đứng để trong kho nên không phân biệt được đâu là hàng tồn kho, đâu là hàng giữ hộ Nhà nước. Vì thế, khi cấp dưới đề xuất bán để tránh mất giá thì lãnh đạo Cty đã quyết bán.

Mặc dù không thừa nhận việc tự định đoạt tài sản nhà nước mà không có ý kiến của chủ sở hữu là sai; song khi việc làm này bị phát hiện, Cty Formach vẫn phải nộp một khoản tiền hơn 461 triệu đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn coi như để “khắc phục hậu quả” đối với việc làm trái của mình.

Ai phải chịu trách nhiệm?

Sự phủ nhận trách nhiệm của lãnh đạo Cty Formach bị chính các tài liệu do họ làm ra tố cáo. Tại tờ trình xin bán dây chuyền cưa đứng ngày 05/7/2003 do kế toán trưởng Tô Hồng Quân và Trường Phòng kế hoạch trình, ông Lê Bá, Tổng Giám đốc đã phê đồng ý cho bán dây chuyền cưa vòng đứng với giá 120 triệu cho một công ty của Lào. Mặc dù nghị quyết của HĐQT nêu rõ là phải bán đấu giá nhưng ông Lê Bá vẫn cho bán theo phương thức bán thông thường.

Khi bán tài sản này, lãnh đạo Cty Formach cũng biết đây là tài sản Nhà nước không đưa vào cổ phần hóa và được Cty “giữ hộ Nhà nước”. Trong biên bản bàn giao giữa Cty cơ khí lâm nghiệp và Cty Formach đã xác định rất rõ chủ sở hữu của dây chuyền cưa vòng đứng là Nhà nước.  Trong các văn bản sau này của Cty Formach như các nghị quyết của HĐQT, biên bản bàn giao các nguồn lực với Cty cơ khí lâm nghiệp cũng đều nêu rõ, dây chuyền cưa vòng đứng là tài sản giữ hộ Nhà nước. Vì thế, việc ông Lê Bá cho rằng, không thể “phân biệt” đó là tài sản nhà nước khi bán là không thuyết phục.

Việc quyết định bán tài sản không thuộc sở hữu của Cty với giá chỉ khoảng ¼ giá trị của tài sản đã gây thiệt hại cho Nhà nước. Lãnh đạo Cty Formach giải thích việc bán tài sản này là để “thu hồi vốn” cho Nhà nước nhưng thực tế, số tiền này không được trả cho đơn vị có chức năng quản lý tài sản nhà nước. Việc khắc phục hậu quả muộn mằn rõ ràng đã thể hiện việc bán tài sản Nhà nước nhưng không trả tiền Nhà nước. Việc khắc phục hậu quả liệu có giúp những người bán tài sản Nhà nước không phải chịu trách nhiệm trước pháp luật?

Được người khác bán tài sản giúp liệu Nhà nước có thể  quy kết trách nhiệm đối với người thực hiện công việc không được ủy quyền. Chúng tôi có cuộc trao đổi với Luật sư Đặng Quý Chuyên về vấn đề này

Thưa ông, dù không được ủy quyền nhưng Cty Formach đã làm một việc có lợi cho Nhà nước là bán dây chuyền cưa để thu hồi vốn cho Nhà nước, vì sao lại phải xử lý hành vi này?

Đây chỉ là một cách lý giải có tính bao biện. Thực tế, tài sản của ai thì người đó mới có quyền định đoạt. Việc định đoạt tài sản của người khác mà không được ủy quyền là hành vi xâm phạm quyền sở hữu của chủ tài sản nên không thể nói là bán hộ hay bán để thu hồi vốn cho Nhà nước.

Nếu việc bán tài sản khi chưa được sự đồng ý của chủ sở hữu mà thu được giá trị bằng hoặc nhiều hơn giá trị của tài sản rồi trả ngay số tiền thu được đó cho Nhà nước thì còn có thể nói là không gây thiệt hại, có thể không bị xem xét trách nhiệm. Nhưng việc định đoạt không đúng pháp luật mà gây thiệt hại thì phải xử lý trách nhiệm của người làm sai.

 * Trong việc bán tài sản này, ai là người phải chịu trách nhiệm, thưa ông?

- Thông thường, những việc làm của pháp nhân phải xem xét trách nhiệm của người lãnh đạo, điều hành. Đối với những việc làm cụ thể thì phải xem xét trách nhiệm cụ thể của người ra quyết định. Theo nguyên tắc đó, ai ra quyết định bán, hoặc đồng ý, phê chuẩn việc bán tài sản này thì người đó phải chịu trách nhiệm cá nhân về việc làm sai.

 * Xin cảm ơn ông!

Bình Minh