Thời gian tới hoạt động đỡ NAV vào cuối năm vẫn sẽ diễn ra nhưng không thật sự mạnh, khối ngoại sẽ tăng cường bán ra khi thị trường tăng điểm và mua ròng trở lại lúc giá giảm.
Hơn 10 năm qua, kể từ khi TTCK Việt Nam chính thức hoạt động, khối NĐT nước ngoài đã liên tục mua ròng.
Trong đó, từ năm 2000 đến năm 2005, giao dịch của khối ngoại rất mờ nhạt với tổng khối lượng cổ phiếu được mua chỉ đạt 44 triệu đơn vị, giá trị mua ròng 1.071 tỷ đồng.
Giá trị mua ròng đạt kỷ lục vào năm 2007, tổng khối lượng mua đạt hơn 402 triệu đơn vị cổ phiếu và giá trị mua ròng lên đến 24.216 tỷ đồng. Đến năm 2010, giá trị mua ròng lại tăng mạnh trở lại và đạt 12.334 tỷ đồng, đây là giá trị mua ròng mạnh nhất 3 năm trở lại đây
Liệu khối ngoại thật sự có lãi?
Theo hình 1, khối ngoại mua ròng mạnh nhất trong năm 2007, chủ yếu tập trung vào đầu năm nhưng vẫn trải dài đến cuối năm, giá trị trung bình của VN-Index đạt ngưỡng 1.000 điểm. Đến năm 2008, tuy vẫn mua ròng nhưng khối lượng cổ phiếu được bán ra lại tăng mạnh, tổng khối lượng bán tăng đến 206% so với năm 2007, trong khi tổng khối lượng mua chỉ tăng 33,3%.
 |
| Giá trị mua ròng của khối ngoại theo tháng qua các năm 2002-2010 |
Như vậy, rõ ràng lượng cổ phiếu mua trong năm 2007 đã được khối ngoại bán ra để cắt lỗ và kết hợp với trung bình giá trong năm 2008. Năm 2009, việc mua bán của khối ngoại khá cân bằng, khối lượng mua ròng vẫn tăng nhưng khối lượng bán so với năm 2008 tăng mạnh 51,1%, trong khi khối lượng mua chỉ tăng 41,2%, giá trị mua ròng cũng sụt giảm và đạt 3.407 tỷ đồng - thấp nhất kể từ năm 2007 đến năm 2009.
Tuy chưa thể lượng hóa được lãi/lỗ của khối ngoại khi tham gia vào TTCK Việt Nam, nhưng nhìn chuỗi mua ròng của khối ngoại có thể thấy khối này thật sự gặp khó khăn trong việc tìm kiếm lợi nhuận. Khối ngoại mua ròng mạnh khi chỉ số tăng cao vào năm 2007 và bán mạnh vào cuối năm 2008, đầu năm 2009 khi thị trường đang ở mức đáy. Riêng năm 2009, các NĐT nước ngoài cũng trật nhịp thị trường khi bán ròng đầu năm nhưng lại mua ròng cuối năm khi VN-Index đạt mức cao nhất trong năm.
Năm 2010: Mua ròng mạnh và liên tục
Năm 2010, khối ngoại mua khá mạnh, tổng khối lượng cổ phiếu mua lên đến 838 triệu đơn vị và đây là mức cao nhất từ trước đến nay. Giá trị mua ròng đến 202 triệu đơn vị cổ phiếu với giá trị tương đương 12.334 tỷ đồng. Như vậy, mỗi tháng khối ngoại mua ròng đến 1.121 tỷ đồng
Cổ phiếu nào được chọn mua nhiều nhất
Theo bảng 2, khối ngoại chỉ tập trung vào nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn trên sàn HOSE, giá trị mua ròng của nhóm 20 cổ phiếu này chiếm đến 83,5% tổng giá trị mua ròng toàn thị trường. Khối ngoại có chiến lược mua cổ phiếu khá tập trung. Một vài cổ phiếu khối ngoại liên tục mua ròng cả năm qua như: HAG, BVH, KBC, DIG, VCB, MSN. Những cổ phiếu khác có mua, bán luân phiên qua các tháng, nhưng tổng giá trị vẫn mua ròng.
Vùng giá trung bình của chỉ số tổng hợp 20 cổ phiếu được khối ngoại mua nhiều nhất là 48.000 - 50.000 đồng/CP và mức giá hiện tại khoảng 46.000 đồng/CP. Như vậy, mức lỗ trung bình có thể của khối ngoại chỉ ở mức 6%, điều này cho thấy, với chiến lượt trung bình giá, khối ngoại không lỗ quá nhiều trong năm 2010
Nguyên nhân của việc mua ròng mạnh
Theo chúng tôi, ngoài việc đánh giá tiềm năng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế Việt Nam, còn có một số yếu tố khác là nguyên nhân dẫn đến việc mua ròng của khối ngoại thời gian qua như:
Thứ nhất, khối ngoại mua ròng khá mạnh với mức giá cao vào cuối năm 2009, đầu 2010, nên họ tăng cường mua mạnh hơn khi thị trường giảm điểm nhằm bình quân giá vốn. Ngoài ra, việc mua mạnh vào nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn mà họ đang nắm giữ cũng tạo một lực đỡ để giá không giảm sâu, giảm bớt áp lực thua lỗ, nhất là các quỹ muốn giữ giá trị tài sản ròng (NAV) không bị giảm sâu.
Thứ hai, năm 2010 khi nền kinh tế thế giới bắt đầu hồi phục, với chính sách tiền tệ mở rộng ở nhiều cường quốc như Mỹ, Nhật thì chi phí vốn trở nên rất rẻ. Điều này làm cho một lượng lớn vốn chạy vào các nước mới nổi để tìm kiếm khả năng sinh lợi cao hơn. Thị trường Việt Nam tuy không hấp dẫn lượng vốn này nhiều như Thái Lan, Indonesia, Singapore, nhưng trong năm 2010 cũng đã thu hút được lượng vốn đáng kể. Theo Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, giữa tháng 9, khoảng 2 tỷ USD carry trade đã vào Việt Nam và cho đến nay chưa bị rút ra, một phần lượng tiền này đã chảy vào chứng khoán.
Thứ ba, một vài cổ phiếu được khối ngoại mua ròng mạnh và liên tục từ đầu năm đến nay, lượng bán ra rất ít, đây là một động thái cho thấy NĐT nước ngoài đang tận dụng thị trường giảm để mua, nắm giữ DN tốt có thương hiệu mạnh với giá rẻ.
Kết luận
Khối ngoại đã gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm lợi nhuận trên TTCK Việt Nam trong những năm trước. Năm 2010, các NĐT nước ngoài mua ròng mạnh ở đầu năm, lúc này giá cổ phiếu ở mức giá cao và thời điểm mua ròng mạnh khác là cuối năm, khi giá ở mức thấp, điều này cho thấy khối này đang bình quân giá để giảm giá vốn.
Điểm đáng chú ý khác là giao dịch của khối ngoại có tác động rất lớn đến diễn biến của chỉ số VN-Index, mang tính chất dẫn dắt thị trường. Chiến lược bình quân giá và giữ giá cổ phiếu vốn hóa lớn đã mang lại thành quả khá đáng kể là khối ngoại gần như không bị lỗ trong năm 2010.
Vì vậy, chúng tôi cho rằng, thời gian tới hoạt động đỡ NAV vào cuối năm vẫn sẽ diễn ra nhưng không thật sự mạnh, khối ngoại sẽ tăng cường bán ra khi thị trường tăng điểm để hiện thực hóa lợi nhuận và mua ròng trở lại lúc giá giảm. Động thái này sẽ tiếp tục nâng đỡ VN-Index và giữ cho thị trường không có những biến động mạnh.
ĐTCK
