Trung tâm Trọng tài quốc tế Hà Nội (HIAC) ra đời ngày 18/04/2019 theo Quyết định số 928/QĐ-BTP của Bộ Tư pháp. Đến nay, sau hơn 1 năm thành lập, HIAC đã đưa vào vận hành Hệ thống giải quyết tranh chấp trực tuyến (ODR) tại địa chỉ www.hiac.vn
Hệ thống cung cấp các giải pháp xác thực định danh, bảo mật thông tin và tương tác trực tiếp, cho phép các bên tiến hành giải quyết tranh chấp trên mạng vào thời điểm thuận tiện do các bên lựa chọn.
Các tranh chấp được giải quyết trên hệ thống này bao gồm cả các tranh chấp phát sinh từ các giao dịch trực tuyến và tranh chấp phát sinh trên môi trường thực.
Với ưu điểm nhanh chóng, thuận tiện và chi phí thấp, các tranh chấp có thể được xem xét giải quyết bởi Hệ thống ODR của HIAC không phụ thuộc vào giá trị tranh chấp lớn hay nhỏ.
Hệ thống ODR của HIAC đã được kích hoạt và sẵn sàng phục vụ mọi cá nhân, tổ chức nếu có yêu cầu giải quyết tranh chấp.
Giải quyết tranh chấp bằng phương thức trực tuyến (thường được gọi là ODR, viết tắt của cụm từ Online Dispute Resolution) là phương thức giải quyết tranh chấp ngày càng phổ biến trên thế giới nhờ sự phát triển nhanh chóng của công nghệ.
Phương thức này đáp ứng nhu cầu giải quyết tranh chấp ngày càng cao do sự gia tăng không ngừng của các hoạt động thương mại điện tử và các giao dịch khác trên nền tảng công nghệ trên phạm vi toàn cầu.
Kết hợp với lợi thế của các phương thức giải quyết tranh chấp ngoài tố tụng như hòa giải, trọng tài, ODR dựa trên các ứng dụng công nghệ mới cho phép các tổ chức, cá nhân có thể tiếp cận hệ thống giải quyết tranh chấp từ bất kỳ địa điểm và thời gian nào khi truy cập vào hệ thống Internet, đảm bảo quá trình giải quyết tranh chấp diễn ra nhanh chóng, thuận tiện với mức chi phí thấp nhất.
Hệ thống giải quyết tranh chấp giải quyết trực tuyến (ODR) của HIAC là hệ thống ODR đầu tiên được đưa vào vận hành ở Việt Nam, cũng là hệ thống giải quyết tranh chấp hoàn toàn “Made in Vietnam”, với toàn bộ quá trình xây dựng Hệ thống ODR của HIAC, từ khâu hình thành ý tưởng, tạo dựng quy trình đến thiết kế và vận hành hệ thống đều do các chuyên gia và kỹ thuật viên ở Việt Nam thực hiện.
Tỷ lệ người dân sử dụng Internet đạt tới 60% cũng cho thấy tiềm năng to lớn của thương mại điện tử ở Việt Nam. Đáng chú ý, các giao dịch tiêu dùng thường là những giao dịch có giá trị không lớn và khi có các tranh chấp phát sinh, người tiêu dùng thường không yêu cầu giải quyết tranh chấp theo các phương thức truyền thống do e ngại phải bỏ nhiều thời gian và công sức so với lợi ích thu được.
Do vậy, phát triển các phương thức ODR là xu hướng tất yếu để hỗ trợ cho sự phát triển lành mạnh của thị trường thương mại điện tử ở Việt Nam.
Nhu cầu ứng dụng các công cụ trực tuyến của các doanh nghiệp và người dân tăng cao do tác động của đại dịch Covid-19 càng làm rõ nét hơn vai trò và tầm quan trọng của phương thức giải quyết tranh chấp này.
Tầm quan trọng của phát triển phương thức ODR cũng đã được khẳng định trong Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021 – 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 645/QĐ-TTg ngày 15/5/2020.
Kế hoạch này xác định một phần giải pháp để phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam là “Xây dựng các cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả ứng dụng công nghệ số, khuyến khích việc hình thành các hệ thống trọng tài/giải quyết tranh chấp độc lập” và “Nghiên cứu, xem xét áp dụng hệ thống giải quyết tranh chấp trực tuyến (Online Dispute Resolution - ODR)”.
Để góp phần thúc đẩy sự phát triển của phương thức ODR ở Việt Nam, HIAC dự kiến kết nối hệ thống giải quyết tranh chấp trực tuyến của mình với các sàn giao dịch thương mại để hỗ trợ các bên tham gia các giao dịch thương mại điện tử, hợp tác với các tổ chức ODR nước ngoài để giải quyết tranh chấp thương mại điện tử xuyên biên giới, hợp tác với các tổ chức trọng tài/hòa giải trong nước để cung cấp giải pháp hệ thống ODR và hợp tác với các tổ chức khác để mở rộng hệ thống chi nhánh của HIAC hoặc cung cấp nền tảng cho các tổ chức muốn hoạt động tự chủ.
