Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cùng lãnh đạo Bộ Quốc phòng, đại diện các Bộ, ngành dự buổi lễ. Phía Hoa Kỳ tham dự buổi lễ có Thượng nghị sĩ Patrick Leahy, Phó Chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện Hoa Kỳ, cùng Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp Chủng quốc Hoa Kỳ tại Việt Nam và các Thượng nghị sỹ trong Đoàn Thượng viện Hoa Kỳ.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban chỉ đạo Quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam, đánh giá cao các cơ quan chức năng của Việt Nam và Hoa Kỳ đã nỗ lực trong việc hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh. Phó Thủ tướng đánh giá cao phía Hoa Kỳ đã tích cực hỗ trợ xây dựng dự án, đặc biệt là sự quan tâm, hỗ trợ của cá nhân ngài Patrick Leahy và các Thượng nghị sĩ cho dự án trong thời gian qua.
Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cho rằng, chiến tranh ở Việt Nam kết thúc đã lâu nhưng hậu quả chất độc hóa học/dioxin vẫn còn ảnh hưởng lớn đối với sức khỏe con người và môi trường. Nhiều vùng bị phun rải chất độc da cam/dioxin trong chiến tranh, trong đó sân bay Biên Hòa là một trong những địa điểm nóng về tồn lưu dioxin tại Việt Nam.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình phát biểu tại buổi lễ |
Số liệu thống kê cho thấy, Việt Nam hiện có khoảng 4,8 triệu người bị phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin, hơn 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam/dioxin, gây ảnh hưởng đến cả thế hệ thứ ba. Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam luôn xác định công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh là nhiệm vụ cấp bách, thể hiện tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc, góp phần thực hiện tốt mục tiêu bảo vệ sức khỏe, an toàn cho nhân dân, làm sạch môi trường, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế, xã hội bền vững.
Thời gian qua, các cơ quan chức năng hai nước đã phối hợp chặt chẽ thực hiện nhiều hoạt động như: nghiên cứu, điều tra, khảo sát, đánh giá môi trường bị ô nhiễm dioxin; thực hiện 8 dự án hỗ trợ y tế, chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng cho người khuyết tật Việt Nam ở một số tỉnh bị phun rải chất da cam; gần đây nhất là xử lý thành công hơn 150 ngàn mét khối đất ở điểm nóng ô nhiễm chất độc dioxin sân bay Đà Nẵng, để bàn giao hơn 32,4 héc ta đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Phó Thủ tướng đánh giá những kết quả trên có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Thay mặt Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình trân trọng cảm ở sự quan tâm, ủng hộ của Quốc hội, Chính phủ, nhân dân Hoa Kỳ đã cùng với Việt Nam khắc phục hậu quả chất độc hóa học/ dioxin ở Việt Nam trong những năm qua.
Đồng thời Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Quốc phòng tiếp tục chỉ đạo chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Hoa Kỳ tổ chức thực hiện thành công dự án, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, đúng tiến độ. Đặc biệt lưu ý việc bảo đảm xử lý triệt để theo quy chuẩn, tiêu chuẩn Việt Nam, bảo đảm an toàn cho sức khỏe con người; hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Hoa Kỳ để huy động nhiều nguồn lực nhằm thúc đẩy công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam.
Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, khu vực sân bay Biên Hòa là một trong các điểm bị ô nhiễm chất độc hóa học/dioxin rất nặng nề với diện tích trên 52 héc ta, khối lượng trên 500.000 mét khối đất đá cần phải xử lý, tẩy độc. Theo tính toán của các cơ quan chức năng Việt Nam và Hoa Kỳ, chi phí xử lý cần trên 390 triệu USD, tùy thuộc vào mức độ, yêu cầu xử lý và quy hoạch sử dụng đất.
Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh cho rằng với nỗ lực của hai phía Việt Nam, Hoa Kỳ, đặc biệt là kinh nghiệm từ dự án xử lý dioxin tại sân bay Đà Nẵng, tin tưởng dự án sẽ thành công. Thứ trưởng mong muốn Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan chức năng của Hoa Kỳ và các tổ chức quốc tế tiếp tục hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ với phía Việt Nam để bổ sung ngân sách cho việc thực hiện thành công dự án nhằm đáp ứng mục tiêu xử lý triệt để chất độc hóa học/dioxin khu vực sân bay Biên Hòa, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đóng góp vào tăng cường mối quan hệ toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.
Năm 2016, USAID đã hợp tác với các cơ quan chức năng của Chính phủ Việt Nam hoàn thành đánh giá ô nhiễm dioxin tại Sân bay Biên Hòa - nơi lưu chứa và chiết nạp dioxin chính trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Theo kết quả đánh giá, khối lượng đất và trầm tích nhiễm dioxin cần xử lý gấp khoảng bốn lần so với khối lượng đã xử lý tại sân bay Đà Nẵng.
Tiếp sau hoạt động đánh giá, USAID đã ký các thỏa thuận với Bộ Quốc phòng Việt Nam vào đầu năm 2018 ký kết cho giai đoạn đầu kéo dài 5 năm với kinh phí cam kết là 183 triệu USD cho dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại khu vực Sân bay Biên Hòa.
Dự án sẽ tiến hành tại những khu vực có nguy cơ cao trong khu vực sân bay Biên Hòa với thời gian dự kiến 10 năm bằng các phương pháp xử lý và cô lập như được sử dụng tại sân bay Đà Nẵng.