Khơi dậy đam mê nghiên cứu khoa học và sáng tạo kỹ thuật trong nhà trường

“Đánh thức” vẻ đẹp của khoa học - công nghệ

Vào ngày 16/3 vừa qua, Hội chợ khoa học Science Fair 2025 đã diễn ra thành công với sự tham gia của hơn 3.000 người trên khắp địa bàn thành phố. Với chủ đề “Pixaverse” độc đáo, các em học sinh đã tái hiện những thước phim kinh điển của các bộ phim hoạt hình tuổi thơ để đem đến trải nghiệm khoa học trực quan và cuốn hút.

Được biết, Science Fair (SF) là Hội chợ khoa học phi lợi nhuận được tổ chức thường niên bởi câu lạc bộ Khoa học Society of Open Science, trực thuộc Trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam. Qua 8 mùa, Hội chợ đã trở thành điểm đến quen thuộc của những học sinh đam mê khoa học trên toàn thành phố.

Năm nay, hội chợ lấy cảm hứng từ công viên giải trí Disneyland và mô hình trải nghiệm Universal Studios, BTC Science Fair mong muốn có thể tái hiện một “công viên giải trí khoa học”, đem đến những trải nghiệm vừa học, vừa chơi bổ ích cùng các hoạt động gắn kết dành cho gia đình.

Chia sẻ với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, em Trần Phan Diệu Hương (lớp 11 Nga THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam), đồng Trưởng Ban Tổ chức cho biết, trong 2 tháng vừa qua, gần 150 thành viên trong Ban Tổ chức đã lên khung chương trình, lên ý tưởng trang trí sự kiện, tự xin kinh phí cũng như tìm kiếm và xây dựng các mô hình thí nghiệm cho Hội chợ.

Trần Phan Diệu Hương cho biết: “Quá trình chuẩn bị cho Hội chợ là cơ hội để bản thân chúng em trau dồi về cả chuyên môn và kĩ năng tổ chức sự kiện và chúng em đã được kết nối, thảo luận cùng những học sinh có chung đam mê khoa học trên toàn thành phố”.

Vào năm 2024, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Quan (tỉnh Lạng Sơn) đã tổ chức Ngày hội STEM cấp huyện, với chủ đề “Khơi nguồn sáng tạo - Thắp lửa đam mê”. Tham dự ngày hội có hơn 300 học sinh đại diện cho các trường tiểu học, THCS trên địa bàn huyện và 29 trường THCS, THPT trong và ngoài tỉnh tham dự. Trong ngày hội, các em được tham gia nhiều hoạt động thú vị liên quan đến khoa học - công nghệ.

Bà Đào Thị Hồng Quyên, Giám đốc Liên minh Thúc đẩy Giáo dục STEM nhận định về những ngày hội này, đây là một cách rất sáng tạo. Giúp cho học sinh vừa có các trải nghiệm thú vị, hiểu thêm về văn hóa, đặc biệt nuôi dưỡng tình yêu khoa học - công nghệ cho các em.

Hỗ trợ học sinh áp dụng khoa học - công nghệ giải quyết vấn đề thực tế

Từ năm 2020, sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo có Công văn số 3089/BGDĐT-GDTrH về việc triển khai thực hiện giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông, các hoạt động giáo dục STEM được đẩy mạnh và triển khai bài bản hơn với cả ba hình thức: Bài học STEM, trải nghiệm STEM và nghiên cứu khoa học - kỹ thuật của học sinh.

Hiện tại, phần lớn các trường học đều có những hoạt động dạy học, hỗ trợ cho học sinh trải nghiệm và nghiên cứu khoa học - công nghệ. Nhờ các hội chợ, ngày hội STEM đã “truyền lửa” tình yêu các bộ môn tự cho học sinh. Tuy nhiên, vẫn còn mặt hạn chế, khi các em chưa có nhiều ứng dụng thực tế trong cuộc sống hàng ngày.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Xuân Thành cho biết, tổ chức dạy học STEM đã khơi dậy trong giáo viên, học sinh đam mê nghiên cứu khoa học và sáng tạo kỹ thuật, giúp học sinh tiếp cận, làm quen với phương pháp nghiên cứu khoa học, tạo cho các em một sân chơi trí tuệ bổ ích, giáo viên có cơ hội phát huy năng lực chuyên môn, đổi mới cách đánh giá học sinh và đổi mới phương pháp dạy học, tận dụng phòng học, phòng chức năng kết hợp các thiết bị dạy học hiện đại giúp giáo viên thực hiện tốt các tiết dạy STEM.

Để học sinh có hiểu biết, ứng dụng khoa học - công nghệ sâu hơn. Đội ngũ giáo viên chính là nguồn động lực để thúc đẩy. Vì vậy, giáo viên tích cực hơn trong nghiên cứu, tìm tòi và có những thay đổi tích cực trong việc vận dụng phương pháp dạy học theo định hướng STEM vào giảng dạy. Nhiều chủ đề được tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM, các chủ đề dạy học này hầu hết xuất phát từ các vấn đề gặp phải hằng ngày trong cộng đồng nơi các em sinh sống.