Khởi công Dự án thành phần 1 tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Tham dự buổi lễ còn có ông Nguyễn Minh Vũ - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao; ông Hà Vĩ, Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa tại Việt Nam; cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương.

Về phía tỉnh Lào Cai, dự lễ có các ông Trịnh Việt Hùng - Bí thư Tỉnh ủy; Hoàng Giang - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Nguyễn Tuấn Anh - Chủ tịch UBND tỉnh, các Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy; nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ; lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương; đại diện chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị tư vấn và đông đảo nhân dân trên địa bàn.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là một trong những công trình trọng điểm được khởi công trong khuôn khổ sự kiện Lễ khởi công, khánh thành, thông xe kỹ thuật 234 dự án, công trình trên cả nước với tổng mức đầu tư hơn 3,4 triệu tỷ đồng, nhằm chào mừng kỷ niệm 79 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946 - 19/12/2025) và hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Phát biểu khai mạc buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy khẳng định dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là bước đột phá chiến lược trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ của đất nước. Chỉ sau 10 tháng kể từ khi Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư, Dự án thành phần 1 đã đủ điều kiện khởi công, thể hiện quyết tâm chính trị cao và sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương.

Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy nhấn mạnh, lễ khởi công là minh chứng cho sự hợp tác chặt chẽ giữa Việt Nam và Trung Quốc trong triển khai các dự án hạ tầng chiến lược, góp phần hình thành hành lang vận tải hiện đại Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, tạo động lực tăng trưởng mới cho các địa phương và cả nước.

Đường sắt với ưu thế vượt trội về tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, ít gây ô nhiễm môi trường và an toàn là một trong những lựa chọn tối ưu để hiện thực hóa chủ trương Net Zero trong lĩnh vực xây dựng.

Việc phát triển phương thức vận tải này không chỉ nhằm hoàn thiện mảnh ghép cuối cùng của hệ thống 5 phương thức vận tải, giảm áp lực cho các loại hình giao thông khác, mà còn thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu, hướng tới một nền kinh tế carbon thấp, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Sự phát triển đồng bộ của hệ thống đường sắt hiện đại, đặc biệt là các tuyến xuyên quốc gia như Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, sẽ là động lực then chốt để hiện thực hóa mục tiêu kép: vừa thúc đẩy kinh tế - xã hội, vừa bảo vệ môi trường sinh thái, đúng với tinh thần "không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế".

Phát biểu tại buổi lễ, ông Hà Vỹ - Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Việt Nam bày tỏ vinh dự khi tham dự lễ khởi công Dự án thành phần 1 tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đồng thời chúc mừng việc dự án chính thức được triển khai. Đại sứ đánh giá đây là dự án hợp tác trọng điểm giữa hai nước, nhận được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước Trung Quốc và Việt Nam.

Theo Đại sứ Hà Vĩ, Trung Quốc đã và đang phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ Việt Nam trong công tác quy hoạch, nghiên cứu tiền khả thi và triển khai nghiên cứu khả thi dự án, đồng thời tiếp tục hợp tác trong giai đoạn thiết kế kỹ thuật, tạo nền tảng vững chắc cho việc triển khai toàn tuyến. Đại sứ nhấn mạnh quan hệ hữu nghị truyền thống Trung - Việt không ngừng được củng cố, phát triển ổn định, là cơ sở quan trọng để thúc đẩy hiệu quả các dự án hợp tác lớn, trong đó có tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Tuấn Anh khẳng định: Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đi qua 6 tỉnh, thành phố với tổng chiều dài hơn 390 km; riêng đoạn qua địa bàn tỉnh Lào Cai dài 143,64 km, gồm 5 nhà ga và 4 trạm tác nghiệp kỹ thuật. Để triển khai dự án, tỉnh Lào Cai phải thu hồi gần 1.300 ha đất của hơn 6.500 hộ gia đình cùng nhiều tổ chức, doanh nghiệp; bố trí xây dựng 38 khu tái định cư tập trung, di chuyển 41 cơ sở sản xuất trong khu công nghiệp, với tổng kinh phí giải phóng mặt bằng khoảng 8.200 tỷ đồng.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành và sự đồng thuận cao của người dân, doanh nghiệp, đến nay công tác giải phóng mặt bằng khu đất xây dựng Quảng trường Ga Lào Cai đã hoàn thành và được bàn giao cho Ban Quản lý dự án đường sắt để triển khai thi công đúng kế hoạch.

Việc khởi công Dự án thành phần 1 hôm nay là dấu mốc quan trọng, thể hiện sự đoàn kết, đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Lào Cai vì sự phát triển chung của đất nước. Thời gian tới, tỉnh Lào Cai cam kết tiếp tục tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, tái định cư, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để triển khai dự án bảo đảm tiến độ và chất lượng theo yêu cầu đề ra.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 187/2025/QH15, với tổng chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km, tuyến nhánh 27,9 km, đường đơn khổ 1.435 mm, vận chuyển chung hành khách và hàng hóa. Tuyến đi qua 6 tỉnh, thành phố từ Lào Cai đến ga cảng Lạch Huyện (Hải Phòng), tổng mức đầu tư hơn 203.200 tỷ đồng từ nguồn đầu tư công, phấn đấu hoàn thành chậm nhất năm 2030.

Dự án được triển khai theo cơ chế đặc thù, tổ chức thực hiện song song các dự án thành phần. Trong đó, Dự án thành phần 1 đầu tư hạ tầng kết nối 21 ga và quảng trường ga, tổng vốn 3.298 tỷ đồng, đã hoàn tất các thủ tục, lựa chọn nhà thầu và chính thức khởi công ngày 19/12/2025. Dự án thành phần 2 đầu tư xây dựng tuyến đường sắt, tổng mức đầu tư khoảng 155.503 tỷ đồng, dự kiến khởi công cuối năm 2026 và hoàn thành năm 2030; công tác giải phóng mặt bằng các dự án liên quan đang được các địa phương khẩn trương triển khai.