Khoảng 1.000 lao động "xuất chui" sang Libya

Có khoảng 1.000 lao động của 11 doanh nghiệp chuyên doanh XKLĐ đã được đưa sang Libya làm việc “chui", không thông qua thẩm định hợp đồng ở Cục Quản lý lao động ngoài nước. 11 doanh nghiệp nói trên cũng không nằm trong danh sách các doanh nghiệp được triển khai thị trường này. Số phận những lao động này sẽ ra sao?.

“Phép vua thua doanh nghiệp liều”

Như PLVN đã đưa tin, thị trường Libya là thị trường trọng điểm được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) chọn để triển khai quyết định 71 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ lao động thuộc các huyện nghèo đi xuất khẩu lao động (XKLĐ).

Bộ LĐTBXH đã xây dựng hẳn một đề án triển khai thị trường này. Theo đó, giai đoạn đầu chỉ cho phép một số lượng hạn chế doanh nghiệp tham gia đưa lao động sang Libya. Đây là những doanh nghiệp (DN) đáp ứng đủ các tiêu chí như đơn hàng tốt, có biện pháp quản lý, bảo vệ quyền lợi cho người lao động, quá trình hoạt động XKLĐ không xảy ra sai phạm…

Thực tế, Cục Quản lý lao động ngoài nước (QLLĐNN) đã chính thức cho phép khoảng 10 DN được triển khai thị trường này. Các đơn hàng của 10 DN này đều được thẩm định của Cục QLLĐNN mới triển khai tuyển dụng và đưa lao động đi.

Tuy nhiên, ngay sau khi xảy ra sự kiện Libya, Cục QLLĐNN tổ chức họp với các DN có lao động tại thị trường này thì tới dự họp không phải 10 DN được cấp phép mà tới hơn 20 DN. Giám đốc một DN được cấp phép nói với PV PLVN rằng, lãnh đạo Cục QLLĐNN cũng khá bất ngờ khi các DN không hề được phép “vào” thị trường này bỗng nhiên đến báo cáo rằng họ đang có tới cả trăm lao động đang ở vùng nguy hiểm nhất. Đúng là “cháy nhà mới ra mặt chuột”.

Thì ra các DN này đã đưa một số lượng không nhỏ, tới 1.000 lao động sang Libya mà không hề thông qua công tác thẩm định hợp đồng tại Cục QLLĐNN.

Xác nhận thông tin này, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Cục trưởng Cục QLLĐNN cho biết, đơn vị này đã xác định số DN vi phạm và số lao động đưa sang Libya làm việc và chắc chắn sẽ xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, mối quan ngại là bởi đưa đi “chui” nên hiện nhiều lao động dạng này sẽ gặp khó khăn hơn lao động được đưa đi có hợp đồng và được thẩm định. Như thông tin mà Chủ tịch Hiệp hội XKLĐ Nguyễn Lương Trào thông tin tại cuộc họp khẩn ngày 28/2 vừa qua thì có khoảng 500 lao động đang bị kẹt tại Tripoli do chủ sử dụng bỏ rơi, không đưa lao động đi sơ tán.

Một số lao động khác thì chủ sử dụng trốn tránh không mua vé máy bay và hỗ trợ lao động về nước. Có những lao động đã bị cướp bóc hành lý và chịu đói nhiều ngày qua.

Số phận của những lao động chui sẽ ra sao?

Ông Quỳnh khẳng định, hiện mục tiêu quan trọng nhất là đưa lao động về nước an toàn, không phân biệt ai. Chuyện DN vi phạm đăng ký hợp đồng sẽ được xử lý sau. Điều đáng quan ngại ở chỗ các DN đưa lao động sang không có thẩm định hợp đồng tới thời điểm này đã không còn liên lạc được với chủ sử dụng và công ty môi giới.

Thông tin riêng của phóng viên PLVN còn cho thấy, đây còn là những hợp đồng không tốt như hợp đồng được thẩm định, do vậy nhiều khả năng lao động đi “chui” sẽ gặp thiệt thòi. Hơn thế, khi về nước, những lao động diện này liệu có được Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước hỗ trợ hay không khi mà khi đi không “chính tắc”?.

Việc những lao động bị về nước do khủng hoảng kinh tế năm 2008 và 2009 không được hỗ trợ từ quỹ này cho thấy không dễ để giải ngân, hỗ trợ cho lao động trái nguyên tắc. Bên cạnh đó, việc mua bảo hiểm cho người lao động là do chủ sử dụng mua, với những hợp đồng không được thẩm định, liệu việc mua và đòi bảo hiểm cho người lao động có được đảm bảo?.

Cục QLLĐNN sẽ phải xử nghiêm các DN sai phạm lần này cũng như giám sát chặt chẽ việc các DN này thanh lý hợp đồng với người lao động để người lao động không “tiền mất, tật mang”. Trong thời điểm hiện nhiều lao động đang mắc kẹt tại vùng nguy hiểm, Cục QLLĐNN cũng cần công khai danh sách các DN vi phạm này để thân nhân người lao động được biết, tránh tình trạng vì là lao động “ngoài luồng’ nên bị “để quên” hoặc không đảm bảo an toàn cho lao động.

Báo PLVN sẽ tiếp tục thông tin về sự việc này.

Thanh Lương