Được mời tham gia một chuyến du lịch thú vị nhưng N.T.T.T (26 tuổi, ngụ quận Tân Bình, TP HCM) không khỏi băn khoăn vì thời điểm đó rơi vào ngay ngày “đèn đỏ”. Đang sử dụng thuốc tránh thai hằng ngày, lại nghe nói loại thuốc này có thể giúp dời kỳ kinh trễ hơn một vài tuần bằng cách uống liền vỉ thuốc mới và bỏ qua thời gian tạm dừng thuốc 7 ngày mỗi tháng để kỳ kinh xuất hiện nên T. đã áp dụng. Quả thật, cô đã có một chuyến đi chơi vui vẻ và không gặp phiền toái, khi về đến nhà, thấy vỉ thuốc dùng thêm còn dở dang, T. lại thấy… tiếc tiếc nên uống hết vỉ.
 |
| Bác sĩ đang khám cho một nữ bệnh nhân |
Khổ vì “sáng tạo”
Trớ trêu, khi vỉ thuốc thứ hai sắp hết, cô lại nhận được quyết định đi công tác khoảng 1 tuần nên T. vội dời ngày kinh lần nữa bằng một vỉ khác, bất chấp lời khuyến cáo của nhà sản xuất không nên lạm dụng phương pháp này và không được uống liên tục nhiều hơn 2 vỉ. Mấy tuần sau, T. đã phải tìm đến bác sĩ (BS) phụ khoa bởi tuy mới dùng nửa vỉ thuốc nhưng cô đã thấy bị ra huyết như trong kỳ kinh, tình trạng này kéo dài đã hơn 1 tuần lễ kèm theo những cơn đau bụng dữ dội. BS kết luận T. đã bị rong kinh do tác dụng phụ của thuốc vì cô đã lạm dụng.
Cặp tình nhân trẻ H.A và N.S (cùng 27 tuổi) ngồi bối rối trong dãy ghế đợi tại Khoa Kế hoạch hóa gia đình Bệnh viện (BV) Từ Dũ để chờ được phá thai. H.A cho biết trước giờ, cô và bạn trai rất kỹ chuyện tránh thai nhưng không may trong một lần anh “sáng tạo”, những rắc rối đã xảy ra. S. - bạn trai của A. - nghe lời một người bạn sử dụng 2 lần bao cao su, chiếc bên ngoài là loại đặc biệt để tăng cảm giác cho bạn gái cũng như kéo dài thời gian quan hệ. Ai ngờ lớp bao cao su với gai “tăng cảm giác” đó làm H.A bị đau rát, bí tiểu 2 tuần không hết nên phải tìm đến BS phụ khoa.
Tại phòng khám, do A. khai rằng mình bị trễ kinh - mà cô nghĩ do tình trạng viêm nhiễm và tổn thương - nên BS đã kiểm tra và phát hiện cô đã có thai. Vị BS lớn tuổi giải thích rằng việc S. sử dụng 2 bao cao su không những không an toàn hơn mà rất dễ dẫn đến rách bao do ma sát giữa 2 lớp cao su. Có thể điều đó đã xảy ra mà đôi bạn không phát hiện dẫn đến mang thai ngoài ý muốn.
Còn cô gái P.T.T.H (23 tuổi) thì dùng thuốc tránh thai hằng ngày nhưng lại rất… hay quên, thế là sau mỗi lần quên thuốc mà có quan hệ, cô lại dùng một phác đồ học được trên mạng để thay thế cho thuốc tránh thai khẩn cấp: uống 4 viên tránh thai hằng ngày trong 72 giờ sau quan hệ và thêm 4 viên 12 giờ sau đó. Chính vì hay quên và áp dụng bừa bãi cách này mà có tháng H. ngốn hết… 3 vỉ thuốc tránh thai, để rồi phải nhập viện vì bị nôn ói, chóng mặt và đau bụng dữ dội sau một lần dùng phương pháp tránh thai khẩn cấp trên.
Tôn trọng hướng dẫn sử dụng
Theo ThS-BS Ngô Thị Yên, Trưởng Khoa Kế hoạch hóa gia đình BV Từ Dũ, đối với các loại thuốc tránh thai, kể cả thuốc tránh thai hằng ngày vốn rất thông dụng và được BS khuyên dùng vì “an toàn”, cũng sẽ hết an toàn nếu bị lạm dụng. “Không thể tăng hiệu quả tránh thai bằng cách uống 2 viên/ngày thay vì 1 viên, vì nếu vậy người ta đã tăng liều để thuốc có hiệu quả tối đa rồi. Uống quá liều thì hậu quả đầu tiên là có thể giảm khả năng tránh thai và gây có thai ngoài ý muốn; đồng thời làm tăng tỉ lệ… tác dụng phụ” - BS Yên nhấn mạnh.
Một biện pháp tránh thai hay bị lạm dụng nữa là thuốc ngừa thai khẩn cấp. BS Dương Phương Mai, Phó Giám đốc y khoa BV Phụ sản Quốc tế Sài Gòn, khẳng định rằng việc nhiều người vẫn dùng nó như một biện pháp ngừa thai thông thường là hoàn toàn sai lầm.
“Thuốc ngừa thai khẩn cấp có hiệu quả không cao như thuốc ngừa thai hằng ngày hoặc bao cao su và chỉ nên dùng với nghĩa khẩn cấp trong tình huống bất khả kháng. Nhiều bạn trẻ thấy nhà sản xuất khuyến cáo không dùng thuốc quá 2 lần trong tháng, thế là mỗi tháng dùng 2 lần, điều này cũng sai nốt. Thuốc ngừa thai khẩn cấp có lượng nội tiết cao hơn nhiều loại dùng hằng ngày nên sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, như làm nội tiết tăng đột ngột khiến nội mạc tử cung không bình thường, dễ gặp phản ứng phụ như rối loạn nội tiết, rối loạn kinh nguyệt… Đương nhiên, hiệu quả tránh thai của thuốc sẽ giảm mạnh nếu bị lam dụng thường xuyên. Tôi đã gặp rất nhiều bạn trẻ phải đi phá thai vì lạm dụng thuốc này” - BS Mai lưu ý.
