Khó truy tố ông chủ WikiLeaks theo Luật Gián điệp Mỹ?

[links()]Theo cảnh báo từ một số cựu công tố viên Mỹ, việc truy tố ông chủ WikiLeaks vì phát tán thông tin mật là khó thực hiện được, vì nếu áp dụng Luật Gián điệp sẽ có nhiều vướng mắc, dù Luật này ra đời từ năm 1917 và từng được áp dụng xử nhiều vụ án ở Tòa án Tối cao Mỹ.

Julian Assange tại Geneve hồi thang 11.

Thế giới giận Mỹ

Sau những tài liệu ngoại giao mật của Mỹ bị WikiLeaks phát tán trên mạng Internet, nước Mỹ đã vấp phải một làn sóng giận giữ từ các chính phủ nước ngoài liên quan.

Lúc đầu, nhiều quốc gia và nhiều lãnh đạo quốc tế bị các tài liệu “động” đến tỏ ra thờ ơ với vụ công bố tài liệu mật này và tuyên bố quan hệ của nước họ với nước Mỹ không bị ảnh hưởng, nhưng hôm 1/12 họ đã lên tiếng phẫn nộ khi thấy rằng các nhà ngoại giao Mỹ âm thầm nghi ngờ khả năng và tỏ ra coi thường họ.

Thủ tướng Chính phủ Nga Vladimir Putin phản ứng về những thông tin tiết lộ cho biết các quan chức Mỹ nghi ngờ mafia gây ảnh hưởng đối với Nga và những lời ví von chẳng hay ho gì dành cho Tổng thống Medvedev cũng như bản thân ông: “Chúng tôi không nghi ngờ gì những lời nhận xét này được đưa ra bởi một sự kiêu ngạo, một hành động vô cùng lố lăng”. Putin cũng cảnh báo là nước Mỹ không nên can thiệp vào nước Nga.

Về phần mình, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cũng nổi giận trước cáo buộc trong tài liệu mật rằng ông có những tài khoản bí mật trong ngân hàng Thụy Sĩ, đồng thời tuyên bố “không có một xu nào” trong đó.

Theo ông Erdogan, nhà ngoại giao Mỹ đã vu khống, bịa đặt câu chuyện này. Trong khi đó, Trung Quốc yêu cầu Mỹ phải ra tay chặn website WikiLeaks. Thủ tướng Pakistan Yousuf Raza Gilani thì triệu hồi đại sứ Mỹ tại nước này để nói chuyện. Ngoài ra, một bộ trưởng của Argentina cho rằng, việc Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đòi tìm hiểu thông tin về sức khỏe tâm lý của Tổng thống Cristina Kirchner thật đáng xấu hổ.

Trước sức ép của dư luận quốc tế, hôm 1/12 Amazon đã phải đẩy trang WikiLeaks ra khỏi server, đưa trang web này đến máy chủ ở châu Âu.

Julian Assange hồi tháng 10 tại London. Ảnh: AFP

Ông chủ WikiLeaks bị dọa ám sát

Mặc dù nhiều cựu công tố viên Mỹ cho rằng, Mỹ khó có thể truy tố được ông chủ của WikiLeaks Julian Assange.

Tuy nhiên, theo một số nguồn tin, các tội danh vẫn có thể được đưa ra theo đạo luật này. Văn phòng chưởng lý Mỹ tại Alexandria – mà năm 2005 đã từng đưa ra các tội danh theo Luật Gián điệp chống 2 người từng vận động hành lang ủng hộ Israel – hiện đã tham gia vào cố gắng này.

Được biết, cho tới nay, mới chỉ có một nhân vật bị tình nghi dính líu đến việc cung cấp tài liệu mật của Mỹ cho WikiLeaks. Đó là Pfc. Bradley Manning, một nhà phân tích tình báo quân đội, người hiện đã bị quân đội Mỹ bắt giữ.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Holder cũng đã phải thừa nhận: “Có những lỗ hổng trong hệ thống pháp luật của chúng tôi. Chúng tôi sẽ lấp những khoảng trống này”. Ông Holder cũng không cho biết rõ, Assange đang bị điều tra vì vi phạm Luật Gián điệp hay không.

Mặc dù Bộ Tư pháp Mỹ đã đưa ra quan điểm cho rằng các phương tiện thông tin đại chúng có thể bị truy tố vì tiết lộ thông tin mật theo quy định của pháp luật, song viễn cảnh này khó xảy ra vì nó vấp phải Tu chính án thứ nhất, các chuyên gia cho biết.

Thật vậy, Bộ Tư pháp Mỹ chưa từng bao giờ làm được một vụ việc nào tương tự, các chuyên gia nói thêm. Cựu trợ lý Tổng Chưởng lý tại Cục An ninh quốc gia Kenneth Wainstein tuyên bố: “Bất cứ khi nào bạn nói tới một cơ quan truyền thông, bộ này sẽ xem xét rất kỹ lưỡng để đảm bảo rằng một lệnh truy tố không đi ngược lại Tu chính án thứ nhất, trong đó quy định chức năng của báo chí”.

Cũng theo ông Wainstein, nếu Chính phủ Mỹ khởi tố một người tiếp nhận và phát tán thông tin mật – khác với người làm rò rỉ thông tin từ trong chính phủ, thì chẳng lẽ các phương tiện thông tin đại chúng bị truy tố vì đưa tin tức mà họ thường xuyên nhận được từ nội bộ chính phủ.

Tất cả các chuyên gia đều nhất trí rằng, có thể sẽ khó khăn đối với Mỹ nếu muốn “tóm” đúng luật ông Assange, người được cho là đang hết sức tránh các chuyến đi tới nước này.

Hiện nay, đa số các hiệp định dẫn độ tội phạm của các quốc gia mang tính chất chính trị. “Tôi có thể tưởng tượng rất nhiều đồng minh phương Tây xem vấn đề này không phải là một hành động tội phạm, mà là một hành động chính trị”, ông Weiss –người từng tham gia bảo vệ cho hai nhà vận động hành lang ủng hộ Israel – nói.

Cuộc truy nã Assange hiện nay không chỉ giới hạn trong nước Mỹ. Tổ chức Cảnh sát Quốc tế (Interpol) đã phát đi lệnh truy nã đối với Assange với cáo buộc “hiếp dâm và tấn công tình dục”. Tuy nhiên, Assange vẫn tuyên bố mình vô tội và cho rằng những cáo buộc chống lại ông là một phần trong chiến dịch bẩn thỉu do Mỹ điều khiển nhằm hạ uy tín của WikiLeaks.

Có thông tin cho rằng, hiện Assange đang ẩn mình tại Anh và Thụy Điển. Theo phát ngôn viên trang Wikileaks Kristinn Hrafnsson, Julian Assange đang gặp nguy hiểm.

Hrafnsson nói sau khi một số chính trị gia Mỹ kêu gọi cáo buộc Assange tội phản quốc và nên bị xử tử: "Chúng tôi nhận được những lời đe dọa từ các chính phủ và chính khách, vài người trong số họ hoàn toàn phi lý, thậm chí còn kêu gọi ám sát Julian Assange".

Một cố vấn của Thủ tướng Canada Stephen Harper cũng được đưa tin là đã tuyên bố Mỹ nên bí mật thủ tiêu nhân vật này.

Quang Minh (Tổng hợp)