Khi tư nhân cung cấp dịch vụ công: Nhà nước thành… 'người lái đò'

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn - mô hình DN tư nhân đầu tư, cung cấp DVC.
Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn - mô hình DN tư nhân đầu tư, cung cấp DVC.
(PLVN) - Không ít ví dụ cho thấy sự tham gia của tư nhân trong cung cấp dịch vụ công (DVC) đã đem lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên,  theo TS Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), để tư nhân (TN) tham gia cung cấp DVC không có nghĩa là Nhà nước không làm gì.

Tư nhân “phủ sóng” nhiều lĩnh vực

Tại Hội thảo “Vai trò của TN trong cung cấp DVC” do VCCI và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 15/5, TS Vũ Tiến Lộc đã nhắc lại quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong tiến trình Đổi mới là Nhà nước chỉ làm những gì mà tư nhân không làm được hoặc không muốn làm. “Quá trình Đổi mới 30 năm qua do Đảng lãnh đạo đã cho thấy, việc mở cửa cho tư nhân tham gia cung cấp hàng hoá, dịch vụ cho xã hội mang lại rất nhiều các lợi ích thiết thực…”, ông Lộc nói.

Sự tham gia của tư nhân xuất hiện trong rất nhiều các lĩnh vực của nền kinh tế, kể cả những lĩnh vực vốn được xem là “sân chơi” riêng của các doanh nghiệp (DN) nhà nước hoặc các đơn vị sự nghiệp trước nay như sân bay, cảng biển, hạ tầng giao thông, hàng không, điện lực, y tế, giáo dục, điện ảnh, công chứng…

“Tôi chưa bào giờ đi VietJet hay Bamboo, nhưng rõ ràng có các hãng hàng không tư nhân này, tôi là hành khách của Vietnam Airline cùng được hưởng lợi…”, ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế VCCI dẫn chứng và khẳng định sự xuất hiện của tư nhân khiến các DN quốc doanh buộc phải chuyển mình.

Theo Chủ tịch VCCI, phá bỏ sự độc quyền, bao cấp trong cung cấp DVC, huy động sự tham gia của khu vực tư nhân vào cung cấp các DVC sẽ mang đến nhiều lợi ích. Trước hết, “thoái sức” của bộ máy nhà nước ra khỏi lĩnh vực DVC không cần thiết, thu gọn bộ máy quản lý nhà nước theo đúng chức năng cốt lõi.

Thứ hai, minh bạch hóa và phân định việc thực hiện công vụ của cơ quan công quyền và cung cấp DVC do các tổ chức cá nhân thực hiện để tránh chồng chéo, ngăn ngừa “xung đột lợi ích”. Thứ ba, nâng cao chất lượng các DVC, đáp ứng nhu cầu của DN và người dân được thụ hưởng các DVC có chất lượng cao.

Thứ tư, huy động được nhiều nguồn lực trong xã hội, từ khu vực tư nhân đầu tư vào DVC. Đặc biệt, thông qua đó, thực hiện chính sách thúc đẩy phát triển DN, tạo cơ hội để các DN được bình đẳng tham gia đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực DVC. 

Nhà nước làm gì?

Tư nhân tham gia cung cấp DVC đem lại nhiều lợi ích thiết thực, thế nhưng thực tế còn rất nhiều DVC đang do các cơ quan nhà nước thực hiện. “Các dịch vụ đó trong quy trình gần như khép kín, gắn với chức năng quản lý nhà nước; có nguy cơ gây ra tình trạng không minh bạch như vừa cấp phép vừa thẩm định năng lực…

Nhiều quy định của luật bị làm biến dạng khi thực hiện, nhiều dịch vụ có tính “đăng ký”, “thông báo” nhưng trên thực tế biến thành “xin-cho”. Các điều kiện cung cấp DVC do Nhà nước ban hành và cũng chính các cơ quan nhà nước, các cấp trực tiếp thực hiện. Việc kiểm tra tính tuân thủ các điều kiện DVC cũng do chính cơ quan nhà nước thực hiện…”, Chủ tịch VCCI phân tích.

Dẫn kinh nghiệm thế giới cũng như thực tiễn nhiều lĩnh vực tại Việt Nam thời gian qua, TS Vũ Tiến Lộc khẳng định, để tư nhân tham gia cung cấp DVC không có nghĩa là Nhà nước không làm gì, không còn vai trò gì.

Cụ thể, theo một khảo sát của VCCI phối hợp cùng với Ngân hàng Thế giới cách đây 3 năm, hầu hết những người được hỏi dù đều tin tưởng vào nền kinh tế thị trường, ở đó các DN tư nhân đóng vai trò chính trong việc cung cấp hàng hoá, dịch vụ. Tuy nhiên, kết quả khảo sát cũng cho thấy nhiều ý kiến lo ngại những nguy cơ khi tư nhân tham gia cung cấp DVC như có thể tăng giá dịch vụ, khó kiểm soát chất lượng, gian dối trong kinh doanh, thậm chí cả tình trạng độc quyền… 

“Chính vì vậy, vai trò của Nhà nước thay vì là “người chèo đò” thì thành “người lái đò”. Nhà nước phải đặt ra quy định, tiêu chuẩn, tổ chức thực thi, giám sát thực thi các quy định, tiêu chuẩn này, giải quyết tranh chấp…

Nhà nước phải đại diện cho người dân, cho nền kinh tế, cho lợi ích chung để thúc đẩy, giám sát và quản lý các nhà cung cấp dịch vụ. Nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương sắp tới không phải là tự mình làm dịch vụ nữa, không tự mình “vừa đá bóng vừa thổi còi” như trong thời gian qua nữa mà phải tập trung vào việc xây dựng thể chế...”, ông Lộc đề xuất.

Cụ thể hơn, Trưởng ban Pháp chế VCCI liệt kê các công việc mà Nhà nước cần làm, đó là: Bảo hộ quyền tài sản, quyền kinh doanh; Hỗ trợ ưu đãi đầu tư ban đầu; Giám sát đầu ra thay vì quá trình; Chống độc quyền; Thiết lập các tiêu chuẩn, quy chuẩn chung; Bảo vệ người tiêu dùng; Giải quyết tranh chấp…

Tin cùng chuyên mục

Tổng cục Thuế quán triệt công tác sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy

Tổng cục Thuế quán triệt công tác sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy

(PLVN) -Tổng cục Thuế yêu cầu, cùng với việc quyết tâm thực hiện sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, các đơn vị cần tăng cường công tác quản lý nội ngành, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ và trong công tác quản lý thuế để phấn đấu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị được giao, đặc biệt là nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước.

Đọc thêm

Bộ NN&PTNT: Hỗ trợ tích cực phòng chống dịch bệnh và xử lý môi trường

Bộ NN&PTNT: Hỗ trợ tích cực phòng chống dịch bệnh và xử lý môi trường
(PLVN) - Ngày 10/12, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận cùng bà Aler Grubbs, Giám đốc quốc gia Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và bà Martina Stepheny, Giám đốc cấp cao tổ chức FOUR PAWS International (FPI) đồng chủ trì Diễn đàn cấp cao năm 2024 về Một sức khỏe phòng chống dịch bệnh từ động vật sang người.

Tận dụng các FTA giúp ngân hàng tăng doanh thu

Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương).
(PLVN) - Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, cơ hội từ các FTA giúp ngân hàng tăng được số lượng khách hàng, tăng doanh thu. Bởi số lượng doanh nghiệp tham gia xuất khẩu, tham gia vào các FTA, nếu họ tận dụng hiệu quả thì đây là nguồn khách hàng tiềm năng cho hệ thống ngân hàng. Như vậy, trước mắt các cán bộ ngân hàng phải hiểu rõ, hiểu sâu để tận dụng, thực thi các FTA.

Cơ bản đã đủ pháp lý để triển khai điện hạt nhân

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân thông tin về dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận trong buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11/2024. (Ảnh: VGP)
(PLVN) -  Tái khởi động dự án điện hạt nhân đang nhận được sự đồng thuận của toàn xã hội. Trong đó, các chuyên gia về điện cho rằng, phát triển nguồn điện hạt nhân không chỉ giúp đa dạng nguồn cung, mà còn bảo đảm an ninh năng lượng và chuyển dịch năng lượng xanh.

FTA Index - công cụ 'hỗ trợ' Quốc hội giám sát, chỉ đạo công tác thực thi FTA

Nhiệm vụ quan trọng của Vụ Chính sách thương mại đa biên là hoàn thành báo cáo kết quả xây dựng Bộ Chỉ số và trình lên Thủ tướng Chính phủ.
(PLVN) - Thông qua FTA Index, cơ quan, doanh nghiệp địa phương có thể soi chiếu được việc thực hiện kế hoạch hành động của Chính phủ gắn với kế hoạch hành động của các tỉnh, thành phố xây dựng FTA Index để xác định được những điểm đã làm được và những điểm cần phải thúc đẩy hơn nữa, từ đó tìm ra những giải pháp, chính sách cụ thể hơn cho các doanh nghiệp trên địa bàn của mình tận dụng được FTA.

Địa chỉ tin cậy giúp địa phương và doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích từ FTA

Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương).
(PLVN) - Cổng thông tin điện tử Hiệp định Thương mại tự do của Việt Nam (Vietnam FTA Portal, gọi tắt là Cổng FTAP tại địa chỉ fta.gov.vn) là một công cụ tra cứu các cam kết về Hiệp định thương mại tự do (FTA) và các thông tin liên quan một cách thông minh, tiên tiến, có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tận dụng tối đa cơ hội từ các FTA .

Khởi động dự án nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast Hà Tĩnh

Khởi động dự án nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast Hà Tĩnh
(PLVN) - Dự án xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast tại KKT Vũng Áng (Hà Tĩnh) có công suất thiết kế 400.000 xe/năm với tổng mức đầu tư xây dựng 7.300 tỷ đồng. Dự kiến, tháng 6/2026, dự án hoàn thành tiến độ xây dựng cơ bản và đưa vào khai thác vận hành.

Thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả các tỉnh phía Bắc

Toàn cảnh diễn đàn.
(PLVN) - Chiều 6/12, Cục Trồng trọt, Hội Làm vườn Việt Nam, Sở NN-PTNT tỉnh Hòa Bình và các đơn vị liên quan phối hợp Báo Nông nghiệp Việt Nam tổ chức Diễn đàn “Nâng cao chất lượng, chuỗi giá trị và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả các tỉnh phía Bắc”.

Chống hàng lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ: Hải quan chủ động giải pháp đấu tranh, ngăn chặn

Ông Vũ Hoài Linh trao đổi về giải pháp ngăn chặn hàng vi phạm sở hữu trí tuệ. (Ảnh: TD)
(PLVN) - Tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ thời gian qua tiềm ẩn diễn biến phức tạp, tinh vi, khó lường. Theo số liệu của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, trong 9 tháng năm 2024, các lực lượng đã phát hiện, bắt giữ và xử lý trên 39.000 vụ vi phạm, giảm 32,7% so với cùng kỳ năm 2023.