Khi sự hung dữ khó kiểm soát

Bạo lực học đường - người lớn không vô can. Ảnh minh họa
Bạo lực học đường - người lớn không vô can. Ảnh minh họa
(PLVN) - Vì đâu bạo lực học đường ngày càng có xu hướng lan rộng? Làm gì để ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn nhức nhối này trong môi trường lẽ ra phải trong lành, an toàn và thân thiện nhất - học đường? Những hồi chuông không ngừng gióng lên cảnh báo khẩn thiết về vấn đề này, nhưng xu hướng kẻ mạnh bắt nạt và ức hiếp kẻ yếu, đắc thắng vì sự tàn bạo của mình đã và đang là thực tế đau lòng…

Không ngừng gia tăng “anh chị” 

Theo thống kê của ngành Công an, chỉ  trong quý I năm 2019 đã có 310 vụ bạo lực học đường và chủ yếu học sinh ở lứa tuổi THCS và THPT. Ông Bùi Văn Linh, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Giáo dục chính trị và Công tác học sinh, sinh viên (Bộ GD&ĐT) cho hay, bạo lực học đường cũng là vấn đề của toàn cầu, gần đây nhất Nhật Bản và Hàn Quốc cũng có những sự vụ rúng động… 

Thật đáng buồn khi cụm từ khóa “Bạo lực học đường” có tần suất xuất hiện ngày một nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tìm kiếm trên Google, cụm từ này trả về tới 27,9 triệu kết chỉ trong vòng 0.33 giây. Quý I/2019, ngành Công an thống kê có 310 vụ bạo lực học đường trên toàn quốc, chủ yếu ở lứa tuổi THCS và THPT.

Riêng cuối tháng 3 và đầu tháng 4, hàng loạt vụ bạo lực giữa các học sinh xảy ra ở nhiều tỉnh, thành như: Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ninh, gần đây nhất là ở Bình Dương và TP Hồ Chí Minh. Liên tiếp các vụ bạo lực học đường với tính chất và hậu quả ngày càng nghiêm trọng diễn ra tại hầu khắp các tỉnh, thành trên cả nước.

Đỉnh điểm của sự lo ngại trong dư luận xã hội khi vụ việc 5 nữ sinh lớp 9A Trường THCS Phù Ủng (Ân Thi, Hưng Yên) lột quần áo, đánh đập dã man một nữ sinh cùng lớp bị phanh phui mới đây.

Thế nhưng, mặc cho mọi cảnh báo, mới đây, trên mạng xã hội xuất hiện một đoạn clip ghi lại cảnh ba nữ sinh túm tóc, đấm đá liên tục vào một nữ sinh khác. Điều đáng nói, thời điểm xảy ra sự việc có nhiều học sinh chứng kiến nhưng không ai ngăn cản.

Có người còn quay lại clip. Những học sinh trong clip sau đó được xác định là học sinh Trường THCS Lê Quý Đôn, thị xã Bến Cát (Bình Phước), do có mâu thuẫn với nhau nên 3 nữ sinh lớp 8 đã vây đánh một nữ sinh lớp 9.

Ngày 30/10/2019, trang Facebook “Địa điểm Lai Vung” (Đồng Tháp) đăng tải đoạn clip quay lại cảnh 4 nữ sinh đánh nhau. Đoạn clip dài khoảng 38 giây được nhóm học sinh ghi lại cảnh 2 nữ sinh mặc đồ thể dục lao vào nắm đầu, giật tóc và đánh tới tấp 4 nữ sinh khác. Các nữ sinh bị đánh ngồi co ro dưới đất chịu đòn.

Trong đó, các em bị đánh lên tiếng giải thích nhưng vẫn ăn đòn. Trong clip còn có tiếng chửi thề. Qua xác minh, Ban Giám hiệu Trường THCS Long Hậu (Đồng Tháp) nhận định, 2 nữ sinh có hành vi đánh bạn là học sinh lớp 8 và 4 em bị đánh là học sinh lớp 6. 

Trước đó, ngày 22/10, trên mạng xã hội lan truyền clip nữ sinh đánh nhau ngay trước cổng trường cấp II ở TP Hồ Chí Minh. Cả hai nữ sinh đều mặc đồng phục, xung quanh có rất nhiều học sinh đứng xem, chỉ trỏ, bàn tán và cười cợt, trong đó có cả nam sinh. Đoạn clip được xác định là học sinh Trường THCS Hoàng Văn Thụ (quận 10, TP Hồ Chí Minh).

Tối 21/10, do mâu thuẫn trên mạng xã hội, một số học sinh khối 12 của Trường Marie Curie và học sinh các trường THPT khác ở TP Hồ Chí Minh hẹn gặp nhau để “giải quyết” dẫn đến xung đột chém vào mặt, tay, khiến hai học sinh phải nhập viện điều trị…

 Sáng ngày 19/10, trong giờ học Tiếng Anh ở lớp 6A, Trường THCS Nguyễn Huệ, huyện Đông Triều (Quảng Ninh), một học sinh lấy bình xịt hơi cay ra lắc và xịt trong lớp làm bị thương 19 bạn cùng lớp. Những học sinh bị tác động bởi hơi cay sau đó đã có biểu hiện đau đầu, chóng mặt nên được đưa đến Trung tâm Y tế thị xã Đông Triều thăm khám sức khỏe. Rất may, đến chiều cùng ngày các học sinh đã dần ổn định và về nhà.

Người lớn không… vô can

Trong hội nghị về giáo dục đạo đức và giải pháp mới đây, GS.TS Nguyễn Ngọc Phú, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý - giáo dục Việt Nam cho biết, năm 2018, có khoảng 2.000 vụ bạo lực liên quan đến đạo đức, sát phạt lẫn nhau, trong đó có hơn 53% số vụ xảy ra trong trường học.

Dư luận cho rằng, về phía nhà trường, lâu nay, liệu có phải chúng ta đã quá thiên về dạy chữ mà có phần xem nhẹ việc dạy làm người - dạy học sinh để trở thành công dân tốt,  ứng xử văn minh, trách nhiệm trong xã hội? Liệu vai trò và vị trí của môn Giáo dục công dân trong các bậc học phổ thông đã được nhìn nhận một cách đúng tầm như lẽ ra nó phải có?

Liệu đội ngũ Hiệu trưởng các trường phổ thông, giáo viên chủ nhiệm và đặc biệt là giáo viên dạy môn Giáo dục công dân trên toàn quốc đã thực sự đảm bảo chất lượng tương xứng với yêu cầu chuyên môn và đòi hỏi của xã hội?

Theo TS. Nguyễn Tùng  Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội, để làm tốt công tác này, cần có cơ chế phối hợp giáo dục giữa gia đình - nhà trường  - xã hội. Nhà trường phải tăng cường chăm lo giáo dục đạo đức cho học sinh, sinh viên. Đồng thời trao quyền tự chủ, dân chủ cho giáo viên để họ phát huy tính sáng tạo trong phương pháp dạy học.

Về phía gia đình, hiện nay mô hình truyền thống đang bị phá vỡ, có tới 70 - 80% gia đình “đói” về giáo dục gia đình. Vì thế, cần có chương trình Quốc gia về giáo dục gia đình. Và cuối cùng, xã hội phải là một xã hội có kỷ cương, luật pháp phải nghiêm minh. Ngoài chỉ số đánh giá về kinh tế, chúng ta nên có chỉ số phát triển về giáo dục, thầy Lâm đề xuất. 

GS.TS Phú khẳng định nguyên nhân dẫn đến sa sút phẩm chất, đạo đức, lối sống giới trẻ là do các em chưa được gia đình giáo dục đầy đủ, thiếu quan tâm. Một số phụ huynh khi phát hiện lỗi của con chỉ biết phạt, không biết tâm tình, chỉ bảo điều hay, lẽ phải.

Ngoài ra, học sinh hư vì chịu tác động, xúi bẩy của một số người xấu. Các chuyên gia, cán bộ quản lý trường học chỉ ra những hành vi xấu, biểu hiện suy thoái đạo đức của một số học sinh như: Nhiều em nói tục; dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn…

Ở góc độ khác, PGS.TS Nguyễn Thị Ngân Hoa, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Victoria Thăng Long cho rằng: “Tôi thấy dấu hiệu tích cực nhất trong vấn đề bạo lực học đường này là các nhà giáo dục, các bậc cha mẹ và các tổ chức xã hội đã dành sự quan tâm đáng phải có, chứ không còn thờ ơ coi là chuyện bạn bè đánh nhau tầm phào.

Mỗi người làm giáo dục hay các bậc cha mẹ cần hiểu biết hơn về học trò và con mình. Sự hiểu biết ấy sẽ giúp chúng ta giải quyết các vấn đề theo đúng những giá trị nhân văn vì con người, chứ không phải để xoa dịu dư luận hay đối phó giả tạo. Vì ai trong chúng ta cũng là kẻ cần phải “tự giáo dục” không ngừng nghỉ để làm người. Đuổi học hay lên án một đứa trẻ trong cuộc ẩu đả không khó, mà cùng chúng sửa lỗi của cả thầy và trò, bố mẹ và con cái thì khó hơn”.

Thực tế, mọi kỳ thị đẳng cấp mà dễ nhận thấy nhất là phân biệt giàu - nghèo, kỳ thị kẻ yếu, tôn vinh kẻ mạnh, đầu cơ tình cảm giữa thầy và trò từ phía gia đình v.v… Tất cả đều dẫn đến những mâu thuẫn trực tiếp hay ngấm ngầm nuôi dưỡng bạo lực. Nhà trường không phải là một ngoại lệ. TS Nguyễn Tùng Lâm cho rằng, những học sinh tham gia đánh bạn chưa hiểu hết giá trị yêu thương, tôn trọng con người, thậm chí bị lệch lạc về tư tưởng, nhận thức.

Trên phương diện nhà quản lý giáo dục, ông Lâm cho rằng trước hết các hiệu trưởng phải định hướng vai trò của giáo viên chủ nhiệm, phải thường xuyên tổ chức, đào tạo, bồi dưỡng và chỉ ra cho họ cách làm. Kiến nghị vị trí, vai trò của giáo viên chủ nhiệm phải được tôn trọng, đề cao, trả lương cao. 

Còn Tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thuỵ Anh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đọc sách cùng con nhận định: Ở trường, thầy cô bị áp lực dạy văn hóa nên không chủ động quan tâm, phát hiện, uốn nắn suy nghĩ tiêu cực và các hiện tượng bất thường ở học sinh. Ngược lại, áp lực học tập, chạy đua thi cử của học sinh không có ai hướng dẫn giải tỏa nên trẻ dễ nóng giận, hung hăng, thiếu yêu thương, nhường nhịn, khoan hòa với nhau.

Những bài học về giá trị sống, nhấn mạnh giá trị của hòa bình, yêu thương cũng không có nhiều. Đặc biệt, học sinh chưa được phổ biến pháp luật để phân biệt “phạm tội” và các trò bắt nạt đơn thuần, không được dạy cách ứng xử và chịu trách nhiệm với thông tin phát tán trên mạng xã hội. Vậy nên các em không ngờ đến hậu quả nghiêm trọng của hành vi bạo lực và hạ nhục người khác.

Trong khi đó, ngoài xã hội, nhiều trường hợp xâm phạm thân thể người khác, đặc biệt là xâm hại trẻ em không được giải quyết nghiêm minh đã khiến trẻ tiếp nhận thông điệp lệch lạc rằng chúng có thể ứng xử như người lớn và không chịu hậu quả nào cả.  

Và hơn hết, phụ huynh cần đề cao “giáo dục gia đình” bằng cách quý từng phút giây trò chuyện với con khi có thể. Phụ huynh cũng cần giảm bớt tâm lý căng thẳng về thi cử, chọn trường, ganh đua với bên ngoài để có thời gian và tâm sức ở bên con thật chất lượng.

Ở trường, việc dạy thay đổi theo hướng kết hợp trải nghiệm, cùng sách giáo khoa mới theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học thì đội ngũ giáo viên sẽ được nâng cao nghiệp vụ sư phạm, đáp ứng nhu cầu tâm lý của học sinh. Trong chương trình giảng dạy cần có các bài học về giá trị sống cho các em như: Giá trị hòa bình, bình an trong mỗi người, mỗi tập thể; giá trị tình bạn, tình yêu thương, tình cảm tập thể đoàn kết, hỗ trợ nhau.

Học sinh cũng cần được học các kỹ năng giải tỏa stress, thể hiện cảm xúc, chia sẻ tâm sự, rèn luyện việc nhạy cảm với người khác để điều chỉnh cảm xúc của mình; bài học về giải quyết mâu thuẫn, luôn nhìn tích cực về người khác, tự hào về bản thân, tập thể…

Và trên tất cả, mỗi chúng ta  luôn không ngừng nghỉ trên con đường học làm người, với những bài học về tha thứ, độ lượng, yêu thương, trìu mến và từ tâm. Bởi bản chất của con người là hướng thiện… 

Đọc thêm

Vận chuyển đá quý trái phép bị xử lý như thế nào?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Vụ việc vận chuyển trái phép hơn 700 viên kim cương trị giá hàng chục tỷ đồng vừa được phát hiện đã làm dấy lên nhiều thắc mắc về quy định pháp luật liên quan đến việc mang theo kim loại, đá quý khi xuất nhập cảnh. Theo quy định hiện hành, hành lý vượt định mức miễn thuế mà không khai báo hải quan sẽ bị coi là xuất khẩu, nhập khẩu bất hợp pháp. Việc xử lý sẽ căn cứ vào mức độ vi phạm và ý thức của người thực hiện trong trường hợp cụ thể.

Con đường tại Hà Nội bị 'thắt cổ chai' vì vướng khu đất bị cho là “lấn chiếm”: UBND xã Tri Thủy (Phú Xuyên) xác nhận khu đất có nguồn gốc đất công

Con đường bị “thắt cổ chai” khi đi đến khu đất được cho là lấn chiếm đất đình làng. (Ảnh: Vy Hương)
(PLVN) - Sự việc xảy ra tại thôn Vĩnh Ninh, xã Tri Thủy, huyện Phú Xuyên, Hà Nội, đã kéo dài nhiều năm. UBND xã xác nhận khu đất bị khiếu kiện tập thể có nguồn gốc đất công và UBND huyện đã có văn bản chỉ đạo, nên hàng chục hộ dân trong thôn đề nghị cơ quan chức năng sớm có các động thái xử lý dứt điểm.

Hàng loạt vi phạm xây dựng tại cơ sở Quê Nhà (TP HCM): Phường Thảo Điền cho biết đang đôn đốc lên phương án cưỡng chế

Hàng loạt vi phạm xây dựng tại cơ sở Quê Nhà (TP HCM): Phường Thảo Điền cho biết đang đôn đốc lên phương án cưỡng chế
(PLVN) - Kết luận thanh tra (KLTT) của Thanh tra TP Thủ Đức (TP HCM) đã nêu rõ một số công trình xây dựng, trong đó có cơ sở kinh doanh Quê Nhà trên đường Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền, là không phép, sai phép, phải cưỡng chế buộc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Nhưng đến nay, một số cơ sở đã không chấp hành các quyết định xử phạt, cưỡng chế, thậm chí còn xuất hiện dấu hiệu vi phạm mới.

Diễn biến sự việc liên quan Công ty Nhựt Phát - Tây Ninh: Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM) có văn bản trả lời

Diễn biến sự việc liên quan Công ty Nhựt Phát - Tây Ninh: Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM) có văn bản trả lời
(PLVN) - Liên quan sự việc Cty TNHH Sản xuất Tinh bột khoai mì Nhựt Phát - Chi nhánh Tây Ninh khiếu nại Kết luận thanh tra 987/KL-UBND (KLTT) của UBND tỉnh Tây Ninh cho rằng mình không trốn thuế; mới đây, Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM, là đơn vị quản lý số hóa đơn liên quan vụ việc) đã có văn bản trả lời Báo PLVN.

Sắp phúc thẩm vụ “làm giả con dấu” tại Công ty Hoàng Long (Nam Định): Một số tình tiết cần làm rõ

Bản án 83/2024/HS-ST (bên trái) và Đơn của gia đình bị cáo Long gửi PLVN. (Ảnh: Hà Sơn)
(PLVN) - Dự kiến ngày mai (9/1), TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ mở phiên phúc thẩm vụ án bị cáo Lưu Văn Long (SN 1955, ngụ TP Nam Định, tỉnh Nam Định) “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Trước đó, tại phiên sơ thẩm, bị cáo Long bị TAND tỉnh Nam Định tuyên lần lượt 3 năm 6 tháng tù và 2 năm 6 tháng tù về hai tội danh này.

Chuyển nơi cư trú có phải đổi đăng ký xe ô tô không?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Bạn đọc hỏi: "Trước đây tôi cư trú tại Hà Nội, hiện giờ tôi mới chuyển vào TP Hồ Chí Minh. Tôi muốn hỏi Bộ Công an, trường hợp của tôi có phải đổi đăng ký xe ô tô khi chuyển nơi cư trú không? Nếu phải đổi thì tôi phải làm những thủ tục gì?".

Mức phạt lỗi sử dụng điện thoại khi lái xe từ 1/1/2025

Luật sư Lê Hiếu.
(PLVN) - Bạn Huy Phong (Hà Nội) hỏi: Do nhiều lúc phải giải quyết công việc gấp nên tôi hay sử dụng điện thoại khi đang lái xe. Xin hỏi, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ 1/1/2025 thì hành vi sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông sẽ bị xử phạt như thế nào?