Khi cử nhân thích “về quê”

Từ gian nan nhà thuê, cơm quán…    

Dù Hải Phòng là đô thị loại 1 quốc gia, được đánh giá là một thành phố phát triển nhưng Hà Nội hay thành phố Hồ Chí Minh vẫn là lựa chọn hàng đầu của nhiều cử nhân đất Cảng chọn để lập nghiệp. Nhưng tình hình kinh tế khó khăn khiến cuộc sống xa nhà trở nên đắt đỏ quá mức trong khi thu nhập vẫn ở mức bình bình đã đặt họ trước bài toán mưu sinh hóc búa.

 Hoàng Thị Thuỳ, cử nhân khoa Ngân hàng – Tài chính, Đại học Kinh tế quốc dân, sau một năm làm việc cho một công ty tư nhân ở Hà Nội chọn hướng chuyển về làm việc tại một ngân hàng ở Hải Phòng. Thùy tâm sự, sinh viên mới ra trường, lương khá lắm chỉ 2 đến 3 triệu đồng/tháng. “Mức lương ấy mà chi tiêu trên Hà Nội, tiền nhà, tiền điện nước rồi sinh hoạt cá nhân là nhẵn cả, chả để dành ra được, không nợ nần là may lắm rồi”.

Cùng với đó, cuộc sống của những tân cử nhân nơi đất khách quê người với nhà thuê, cơm quán cũng đầy bấp bênh. Giá nhà thuê có thể bị chủ nhà đẩy lên bất cứ lúc nào, đồng nghĩa với việc họ phải sẵn sàng đối mặt với việc chuyển nhà. Phùng Thị Kim Ngân, cử nhân Học viện Báo chí và Tuyên truyền được bạn bè trêu đùa là có thâm niên và kinh nghiệm trong việc chuyển nhà. Trong suốt 4 năm đại học, Ngân phải chuyển nhà đến hơn chục lần, cho biết: “Mỗi lần chuyển nhà cực lắm. Tìm nhà đã khổ, lúc chuyển đồ còn vất vả hơn. Đúng là mỗi lần chuyển nhà càng thấm câu an cư, lạc nghiệp của các cụ”.

Nhịp sống chóng mặt nơi những đô thị trung tâm với bao nỗi lo toan của cuộc sống xa gia đình đặt lên vai những cử nhân mới ra trường gánh nặng quá lớn. Cộng thêm là những áp lực công việc, tất cả khiến họ như căng ra, vật lộn giữa dòng mưu sinh lập nghiệp. Và Hà Nội hay TP Hồ Chí Minh không còn là miền đất hứa cho những cử nhân này nữa.

…Đến những “chông gai” nơi quê nhà

Liếc qua cột địa điểm tuyển dụng trên tờ “Mua và bán” hay trên những trang web tìm việc online, những vị trí tuyển dụng ở Hải Phòng khá ít ỏi so với Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Điều đó nói lên khó khăn của những tân cử nhân đất Cảng về quê lập nghiệp. Không nhiều việc làm đồng nghĩa với việc các cử nhân sẽ không có nhiều cơ hội lựa chọn để tìm được một công việc thực sự ưng ý.

Nếu như Thuỳ sớm tìm được việc làm thì Nguyễn Thị Tuyết Nhung, (tổ dân phố số 9 Hạ Lũng, phường Đằng Hải - cử nhân Đại học Mở Hà Nội- lại không được may mắn như vậy. Từng làm ở một công ty du lịch nhưng do lương quá thấp, môi trường làm việc không phù hợp, Nhung đã bỏ việc và tìm kiếm, chờ đợi những cơ hội mới. Một khó khăn lớn nhất của Nhung khi tìm kiếm việc làm là không có nhiều sự chọn lựa. “Ở Hà Nội, không làm ở công ty này thì có thể làm ở công ty khác. Nhưng ở Hải Phòng, sự lựa chọn ít ỏi quá”, Nhung tâm sự.

Dễ nhận thấy mặc dù quá trình hội nhập và phát triển của thành phố đang diễn ra hằng ngày hằng giờ, nhưng cơ hội việc làm dành cho các bạn trẻ mới tốt nghiệp vẫn còn quá ít. Khối kinh doanh là một lĩnh vực đi đầu phát triển, vì thế những sinh viên tốt nghiệp các chuyên ngành liên quan tới tài chính, ngân hàng, kinh tế, kế toán… sẽ có cơ hội tìm việc cao hơn. Ngược lại, đối với những bạn tốt nghiệp các ngành nghề thuộc lĩnh vực xã hội sẽ có nguy cơ phải đối mặt với thực tế phải làm việc trái với chuyên ngành đã học.

Bên cạnh đó, chưa thực sự tin tưởng vào quá trình thi tuyển ở quê nhà là suy nghĩ chung của những tân cử nhân. Tâm lý thân quen trong tuyển dụng còn phổ biến ở thành phố ta. Với những ai có người quen công tác trong đơn vị đó thì sẽ được tạo điều kiện hơn, hay ít ra cũng cảm thấy thoái mái hơn. Đồng Thị Thu Huyền, cử nhân kinh tế Trường Đại học thương mại chia sẻ: “Mình chọn về quê làm việc cũng bởi không chịu nổi cuộc sống xô bồ ở Hà Nội. Thêm nữa, ở Hải Phòng, mình có bác đang đi làm, có thể giúp xin được một công việc”.

Chính tâm lý này khiến nhiều sinh viên người Hải Phòng, nhưng gia đình ở nông thôn không đủ tự tin để trở về quê hương lập nghiệp. Đó cũng là một sự lãng phí đội ngũ nhân lực lao động đã qua đào tạo cho quê nhà.

Chính quyền thành phố Hà Nội vừa áp dụng chính sách mới nhằm thu hút nhân tài về làm việc cho các cơ quan hành chính, các đơn vị sự nghiệp của thành phố, thực sự là một bài học đáng để các địa phương khác, trong đó có Hải Phòng, suy ngẫm. Công khai chính sách đối với việc sử dụng đội ngũ trí thức sẽ giúp xoá tâm lý e ngại, khuyến khích những tân cử nhân hướng về quê hương sau khi tốt nghiệp. Cùng với sự phát triển của kinh tế, những chính sách khuyến khích, thu hút nhân tài sẽ tạo cho Hải Phòng những cơ hội bổ sung đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn cao, tạo động lực thúc đẩy thành phố phát triển. Và đó cũng là điều mà những tân cử nhân như Thuỳ, Nhung, Huyền đang trông đợi.

Hồng Châm