Khát vọng đưa hương bồ kết bay xa

Ý tưởng mùa dịch

Xuân Huy là một trong những nghệ sỹ, nghệ nhân chế tác đàn Violon bằng gỗ hàng đầu Việt Nam. Ở tuổi 16, anh đỗ thủ khoa khoa Violinist của Nhạc viện Hà Nội; từng đứng thứ 16 tại cuộc thi “Thần đồng âm nhạc” toàn thế giới được tổ chức tại Venhapsky- Ba Lan năm 1985...

Đặc biệt, nghệ sỹ Xuân Huy là người đã làm ra chiếc violon bằng sứ đầu tiên trên thế giới có thể biểu diễn và đã xác lập kỷ lục Việt Nam vào ngày 9/9/2019. Chính Xuân Huy cũng được biểu diễn với cây đàn Violon sứ này   trong dịp kỷ niệm 45 năm quan hệ ngoại giao Việt - Nhật (năm 2018) tại nhà khách Minh Trị với sự tham dự của Nhật Hoàng. Cây đàn sau đó được đoàn Việt Nam tặng Nhật Hoàng, hiện trưng bày trong Hoàng cung Nhật Bản.

Trò chuyện với phóng viên lần này, người nghệ sỹ lại mang đến một bất ngờ ngoài nghệ thuật. Đó chính là viên nén bồ kết có tác dụng khử  khuẩn, khử độc và làm sạch không khí, do anh và những người bạn cùng làm ra.

Xuân Huy cho biết, đầu năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, nhiều người hoang mang đổ xô mua các loại chế phẩm diệt khuẩn với hy vọng an toàn trước dịch bệnh. Trong một lần tới nhà người bạn làm bác sĩ, anh thấy người này đốt trái bồ kết khói tỏa khắp nhà. Chủ nhà giới thiệu mùi hương bồ kết có tác dụng khử khuẩn, làm sạch không khí rất tốt. Nhưng vì bồ kết khó cháy nên phải dùng nhiều củi mồi, giấy khiến khói tỏa ra có nhiều tạp chất, bụi bẩn rơi vãi khắp nhà.  

Bất chợt người nghệ sỹ nói với chủ nhà: “Từ mai tôi sẽ nghiên cứu làm viên bồ kết đốt vừa gọn nhẹ, khói tỏa ra tinh chất nhất, đậm hương nhất”. Người bạn nghe xong vỗ đùi ủng hộ: “Thế thì hay quá!”.  Xuân Huy bắt đầu mua bồ kết, các dược liệu tự nhiên về nghiền nặn thủ công cho vào khuôn tạo ra những sản phẩm đầu tiên. “Tôi còn đến rất nhiều làng làm hương để học thêm kinh nghiệm. Đến khoảng tháng 4/2020, sản phẩm đầu tiên ra lò nhưng chưa được ưng ý lắm bởi vẫn khó cháy, cháy nửa chừng là tắt”.

Sản phẩm đốt từ bồ kết do nhóm nghệ sỹ, kỹ sư sáng tạo.

Bước tiếp lửa kịp thời

Nghệ sỹ Xuân Huy thừa nhận dù sản phẩm bồ kết nén của anh được bạn bè ủng hộ sau khi dùng thử, nhưng mọi thứ vẫn ngổn ngang, chưa hoàn hảo. Một lần trò chuyện với nhóm bạn, anh Huy đem tâm tư này chia sẻ với kỹ sư xây dựng Nguyễn Thế Hùng, kỹ sư nông nghiệp Hoàng Đức Vinh và kỹ sư cơ khí Nguyễn Ngọc Nam.

Mọi người ai nấy tấm tắc khen ý tưởng của anh, hứa sẵn sàng hỗ trợ để Xuân Huy có thể sớm tạo ra một sản phẩm bảo vệ sức khỏe cho gia đình và cộng đồng trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp. Kỹ sư Vinh nhớ lại: “Mọi người lúc ấy ủng hộ ngay vì bản thân chúng tôi cũng muốn làm điều gì đó để bảo vệ gia đình giữa mùa dịch, giữa lúc tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng báo động”, kỹ sư Vinh nói.

Nhóm kỹ sư bắt tay “chuyên nghiệp hóa” sản phẩm khử khuẩn, làm sạch không khí từ trái bồ kết. Người góp ý tưởng, người góp tiền, người góp sức và Công ty Siêu trí tuệ & ứng dụng Việt ra đời. Một phòng thí nghiệm hiện đại được thành lập. Quy trình xử lý dược liệu bắt đầu bài bản hơn: Dược liệu sau khi sơ chế được nghiền vụn, ép nén, hút chân không bằng máy móc...Các chất kết dính tự nhiên như nhựa cây bời lời cũng được chiết xuất pha trộn với tỷ lệ chính xác.

“Dù trải qua rất nhiều lần thử nghiệm nhưng thành phần viên nén vẫn không thay đổi. Cơ bản vẫn là trái bồ kết chiếm hơn 80%, còn  lại là các dược liệu thiên nhiên. Cùng với đó, sản phẩm viên nén đã được thiết kế nhỏ, gọn, đẹp mắt, bắt lửa nhanh và cháy lâu hơn. Cả nhóm thống nhất đặt tên sản phẩm và viên nén BK Pro, tức là sản phẩm bảo vệ sức khỏe từ bồ kết, được chuyên nghiệp hóa”, kỹ sư nông nghiệp Hoàng Đức Vinh lý giải.

Điều nhóm nghiên cứu luôn hướng tới đó là viên nén bồ kết BK Pro– “thuần khiết thiên nhiên”, tuyệt đối không sử dụng bất kỳ hóa chất, hương liệu nào. Đây là lý do khi đốt viên nén trong phòng không gây cảm giác khó chịu, buồn nôn, nhức đầu...như một số loại nhang đốt khác.

Việc không sử dụng hương liệu đặt ra bài toán hóc búa là bồ kết vốn rất khó cháy, làm thế nào để dễ bắt lửa? Theo kỹ sư Hùng, ngay từ khâu nguyên liệu phải lựa chọn trái bồ kết chắc, mẩy, già (dân gian thường gọi bồ kết nếp). Tiếp đó nguyên liệu phải được nghiền mịn, sấy bảo ôn 1-2 ngày theo nguyên tắc tăng dần nhiệt độ để làm mất tối đa độ ẩm rồi hút chân không bảo quản. “Trong viên nén, chúng tôi cũng pha thêm một tỷ lệ vừa đủ than sạch không khói làm chất dẫn mồi”, kỹ sư Hùng vừa chia sẻ vừa dùng bật lửa đốt sản phẩm làm từ bồ kết. 

Khi được hỏi về tính an toàn của sản phẩm, kỹ sư Vinh khẳng định, sản phẩm viên nén bồ  kết vốn xuất phát từ mục đích bảo vệ sức khỏe nên vấn đề an toàn được đặt lên hàng đầu. Các thành phần trong viên nén đều được đưa đến các đơn vị chuyên môn kiểm nghiệm. Mùi hương bồ kết không những có tác dụng khử khuẩn, khử mùi còn tạo không gian ấm cúng, gần gũi đối với người Việt.

Khát khao đưa mùi hương bồ kết quê hương ra thị trường toàn cầu của nhóm kỹ sư và nghệ sỹ nghe lớn lao nhưng hoàn toàn có cơ sở. Bằng chứng là chỉ sau một thời gian ngắn ra thị trường, viên nén bồ kết đã“cháy”hàng dù công suất mỗi ngày hơn 1,5 vạn viên.

“Bồ kết từ xa xưa đã được ông cha ta sử dụng vào nhiều bài thuốc dân gian, rất gần gũi với người dân. Đó chính là lý do chúng tôi quyết tâm tạo dựng sản phẩm từ bồ kết hoàn toàn tự nhiên, hy vọng một ngày nào đó tạo dựng được thương hiệu lớn cho người Việt”, kỹ sư Nguyễn Thế Hùng bộc bạch.