Khẳng định rõ nét vai trò là lực lượng nòng cốt trong tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật

Thông tin về kết quả chủ yếu công tác tư pháp năm 2025, nhiệm kỳ 2021 – 2025, Bộ Tư pháp cho biết, Bộ, ngành Tư pháp đã chủ trì nghiên cứu, tham mưu Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành các văn bản quan trọng, góp phần phát triển tư duy lý luận của Đảng về xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam. 

Đặc biệt, với việc tham mưu ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới (Nghị quyết số 66-NQ/TW), Bộ, ngành Tư pháp góp phần quan trọng trong đổi mới tư duy xây dựng, thi hành pháp luật, nhằm xây dựng hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, nhất quán. 

Công tác xây dựng pháp luật có những đổi mới mang tính đột phá; đã hoàn thành tham mưu khối lượng nhiệm vụ lập pháp lớn nhất từ trước đến nay, góp phần tháo gỡ nhiều “điểm nghẽn”, “nút thắt” về thể chế, pháp luật, khơi thông mọi nguồn lực phát triển. Chỉ trong thời gian ngắn, Bộ, ngành Tư pháp đã tập trung nguồn lực nghiên cứu, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) với những quy định mang tính đột phá, đổi mới toàn diện quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và đảm bảo tính minh bạch, công khai trong quá trình ban hành VBQPPL.

Đồng thời ban hành Nghị quyết số 197/2025/QH15 ngày 17/5/2025 , Nghị quyết 206/2025/QH15 ngày 24/6/2025  với những chính sách “chưa có tiền lệ”, tạo cơ chế đặc biệt về tài chính, nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ nhằm tạo sự đột phá trong toàn bộ quy trình xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn do bất cập của các VBQPPL.

Trong nhiệm kỳ, Bộ, ngành Tư pháp đã tham mưu Chính phủ, UBTVQH tổ chức các Hội nghị triển khai thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XV thông qua từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Việc lập danh mục, phân công, soạn thảo văn bản quy định chi tiết và ban hành kế hoạch triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết được thực hiện bài bản; việc theo dõi, đôn đốc và kiểm tra tình hình xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết được thực hiện thường xuyên với nhiều giải pháp tương đối hiệu quả góp phần giảm thiểu đáng kể tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh so với trước.

Ngoài ra, quản lý nhà nước trong các lĩnh vực thi hành án dân sự, thi hành án hành chính, bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, trợ giúp pháp lý, đăng ký biện pháp bảo đảm, bồi thường nhà nước, quản lý xử lý vi phạm hành chính, công tác pháp luật quốc tế, công tác hợp tác quốc tế… tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ, tăng cường, hoàn thiện về mặt thể chế, đơn giản hóa thủ tục hành chính, chuẩn hóa các quy trình, thủ tục theo hướng công khai, minh bạch, thuận tiện hơn cho người dân, cơ quan, đơn vị. 

Phát biểu tại Hội nghị, ông Ngô Trung Thành, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội nhấn mạnh, công tác tham mưu phục vụ hoạt động lập pháp của Bộ Tư pháp nhiệm kỳ 2021 - 2025 đã thực sự có bước phát triển vượt bậc cả về chiều rộng và chiều sâu, góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm ngày càng tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp. Những kết quả ấn tượng đã đạt được không chỉ đánh dấu sự thành công rực rỡ của nhiệm kỳ 2021 - 2025 mà còn là tiền đề vô cùng quan trọng để Bộ, ngành Tư pháp vững vàng bước vào giai đoạn mới. Đây là giai đoạn mà yêu cầu hoàn thiện thể chế và nâng cao chất lượng lập pháp sẽ cao hơn, nặng nề hơn và phức tạp hơn.

Qua đó, ông Ngô Trung Thành đề nghị, Bộ Tư pháp cần tham mưu cho Chính phủ xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể việc sửa đổi, bổ sung các văn bản luật, pháp lệnh, nghị quyết liên quan đến thực hiện hai nghị quyết là Nghị quyết 190/2025/QH15 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và Nghị quyết số 206/2025/QH15 về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, cần phát huy mạnh mẽ vai trò người gác cổng cho Chính phủ. Cần kiểm soát hạn chế việc các cơ quan đề xuất xây dựng, ban hành văn bản theo trình tự, thủ tục rút gọn. Bởi lẽ quy trình rút gọn thì các khâu then chốt như hoạch định chính sách, đánh giá tác động không được thực hiện một cách độc lập, bài bản, dẫn đến các dự án khó có chất lượng cao.

Bộ Tư pháp phải thực sự là cơ quan đầu mối tham mưu giúp Chính phủ trong đề xuất xây dựng dự án luật; phải cơ bản chấm dứt các tồn tại, hạn chế, nguyên nhân do quy định của pháp luật. Theo đó, đối với những tồn tại, hạn chế này thì Bộ Tư pháp cần tham mưu cho Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo hướng cố gắng áp dụng cơ chế giải thích pháp luật để có thể xử lý ngay được mà không phải chờ sửa đổi luật, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đáp ứng các yêu cầu cấp bách của thực tiễn.

Song song với đó, cần nghiên cứu sửa đổi quy trình xây dựng, ban hành luật theo hướng quy định sau khi thẩm tra, cơ quan trình dự án phải phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan tiếp thu một bước chỉnh lý dự án luật trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, để nâng cao chất lượng của dự án, bảo đảm phù hợp với việc xem xét thông qua dự án tại một kỳ họp Quốc hội, và cơ quan trình chịu trách nhiệm đến cùng trong việc tiếp thu, hoàn thiện dự án trình Quốc hội biểu quyết thông qua.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Huỳnh Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh cho biết, trong năm 2025, hầu hết các mặt công tác của ngành Tư pháp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh đã được tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt và đến nay cơ bản đã hoàn thành toàn bộ chỉ tiêu, nhiệm vụ yêu cầu kế hoạch đề ra.

Kết quả thực hiện nhiệm vụ của công tác tư pháp đã góp phần quan trọng vào kết quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đáp ứng yêu cầu của cải cách tư pháp, đặc biệt là góp phần giải quyết kịp thời các nhiệm vụ của người dân phát sinh tại cơ sở, được sự đồng thuận của Nhân dân. Qua đó, khẳng định được vai trò, vị thế và hiệu quả việc giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực tư pháp.

Qua đó, tỉnh Tây Ninh kiến nghị Bộ Tư pháp tiếp tục hoàn thiện kết nối chia sẻ các cơ sở dữ liệu để phục vụ công tác đăng ký nuôi con nuôi, công tác hộ tịch, hỗ trợ giải quyết nhanh chóng, hiệu quả hơn, rút ngắn thời gian đi lại đối với việc xác minh có yếu tố nước ngoài; xác thực nhanh chóng các thông tin, dữ liệu trong Sổ hộ tịch, giảm thiểu các sai sót trong quá trình ban hành văn bản, đồng thời nâng cao tính chính xác, đầy đủ kết quả thực hiện các hồ sơ nuôi con nuôi trong nước và có yếu tố nước ngoài.