Thời gian gần đây, những phản ánh, kiến nghị về tình trạng khí thải, khói bụi, mùi hôi từ các cơ sở sản xuất, bãi rác, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, môi trường sống của người dân ngày càng nhiều. Đây là dấu hiệu ô nhiễm không khí dễ nhận biết nhất và có tác động, ảnh hưởng rộng, nhưng việc kiểm soát, quản lý gặp nhiều gian nan.
Khó giải quyết triệt để
Khó triệt để là điều dễ nhận thấy trong việc giải quyết các kiến nghị, phản ánh của người dân về ô nhiễm do mùi hôi, khí thải, khói bụi. Năm 2002, 2003, khi Xí nghiệp chăn nuôi Đồng Hiệp ở cụm công nghiệp An Tràng (An Lão) đi vào hoạt động, người dân ở thị trấn Trường Sơn liên tục có những kiến nghị, phản ánh hoạt động của xí nghiệp gây ô nhiễm môi trường, rõ nhất là mùi hôi. Số người phản ánh, kiến nghị rất nhiều, từ hàng nghìn công nhân của Xí nghiệp giày An Tràng nằm liền kề cơ sở này đến những hộ dân ở cách xí nghiệp hàng mấy trăm mét. Rất nhiều đoàn kiểm tra, giám sát của HĐND thành phố, UBND thành phố, rồi huyện An Lão đến làm việc trực tiếp tại xí nghiệp. Xí nghiệp cũng đã thực hiện biện pháp khắc phục như tăng cường vệ sinh khu vực chuồng trại chăn nuôi, thu gom, xử lý chất thải chăn nuôi bằng hầm bi-ô-ga, cải tạo nâng cấp hệ thống thu gom...Tuy nhiên, tại đợt tiếp xúc cử tri giữa năm nay người dân vẫn tiếp tục kiến nghị vấn đề này. Giải pháp cuối cùng được lựa chọn là di chuyển xí nghiệp ra địa điểm khác. Trong điều kiện đất đai ngày càng hạn hẹp nếu không có biện pháp kỹ thuật thu gom, xử lý mùi hôi thì việc di chuyển cũng không phải là giải pháp hữu hiệu.
Không chỉ khó xử lý triệt để mà việc xác định, lấy dấu vết vật chứng đối với những sai phạm trong việc xả khói bụi, khí thải gây ô nhiễm gặp nhiều khó khăn. Điều này có thể thấy ở vụ liên tiếp xảy ra tình trạng học sinh của Trường THCS Quán Toan (Hồng Bàng) bị choáng ngất phải đi cấp cứu do ảnh hưởng khí thải công nghiệp từ cụm công nghiệp Quán Toan. Sở Tài nguyên và Môi trường tiến hành 2 đợt thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về bảo vệ môi trường tại 7 doanh nghiệp thép đang đóng trên địa bàn. Kết quả cho thấy nồng độ các chất độc hại có trong không khí như SO2, CO... đều vượt gấp 2 - 3 lần tiêu chuẩn cho phép. Cụ thể ngày 4-3-2010, tại Trường THCS Quán Toan có hiện tượng ô nhiễm khói bụi dẫn đến một số học sinh bị ho khan, khó thở. Kết quả đo đạc không khí của tổ công tác của Phòng Cảnh sát môi trường cho thấy: một số chỉ tiêu về khí (SO2, H2S, NOx…) đều vượt quá quy chuẩn cho phép. Tại vị trí lấy mẫu ở hành lang phòng máy tính của trường, chỉ số NOx vượt 23,5 lần, chỉ số SO2 vượt 12,8 lần. Tại cổng nhà ông Nguyễn Nguyên Sơn ở khu đô thị Long Sơn, Quán Toan, chỉ số H2S vượt 11 lần, chỉ số NOx vượt 4,2 lần. Sự việc này xảy ra từ cuối năm 2009, nhưng qua 1 năm vẫn chưa tìm ra nơi xả các chất độc hại trên, mà chỉ kết luận chung chung là do sản xuất công nghiệp tại khu vực Quán Toan, Vật Cách gây ra. Theo phản ảnh của cơ quan chức năng, việc xác định vi phạm và đo đạc quan trắc đối với cơ sở có phát sinh khí thải vượt tiêu chuẩn cho pháp còn gặp nhiều khó khăn; đòi hỏi trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật cao. Ngoài ra thời điểm lấy mẫu khí thải để bảo đảm tính khách quan vẫn là điều làm cơ quan chức năng băn khoăn. Do đó, số doanh nghiệp bị xử lý về chất lượng khí thải vượt tiêu chuẩn môi trường cho phép của thành phố chưa mấy thuyết phục so với mức độ gây ô nhiễm từ hoạt động của họ.
 |
Kiến nghị, phản ánh ngày càng nhiều
Trong khi việc kiểm soát của các cơ quan chức năng đối với việc xả khí thải, khói bụi thiếu chặt chẽ thì những kiến nghị của người dân về tình trạng này ngày càng gia tăng. Những ngày gần đây, UBND phường Ngọc Sơn (Kiến An) liên tiếp nhận được kiến nghị, phản ánh của nhiều hộ dân về việc Công ty Công ty TNHH Kai -Yang xả khói bụi, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người dân. Theo phản ánh của các hộ dân, nếu hít phải khói bụi này có cảm giác bị khó thở, chảy nước mắt. Theo tổng hợp ý kiến cử tri vào tháng 6-2010 vừa qua có thể thấy ở quận, huyện nào cũng có những kiến nghị về tình trạng ô nhiễm không khí do khí thải, mùi hôi. Cử tri quận Dương Kinh kiến nghị tình trạng ô nhiễm môi trường do khí thải, nước thải từ các doanh nghiệp da giày, sản xuất nến thơm…Cử tri quận Ngô Quyền kiến nghị về khói bụi ở Công ty TNHH thủy tinh Sanmiguel Yamamura, Công ty cổ phần vận tải thủy số 3, Công ty cổ phần bia-rượu-nước giải khát. Cử tri quận Đồ Sơn kiến nghị về bãi rác ở phường Ngọc Xuyên. Cử tri huyện Thủy Nguyên kiến nghị khói bụi từ cơ sở khai thác, chế biến khoáng sản gây ô nhiễm môi trường.
Mức độ ô nhiễm mùi, khí thải sẽ càng gia tăng vào dịp cuối năm, thời điểm độ ẩm trong không khí cao, khiến cho khí thải, khói độc bị quẩn ở tầm thấp. Do đó, càng gia tăng nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp khói độc, khí độc đối với sức khỏe của người dân. Nếu không có các biện pháp quản lý kịp thời, nguy cơ xuất hiện những vụ việc tương tự như từng xảy ra ở cụm công nghiệp Vật Cách-Quán Toan rất cao, khó tránh khỏi./.
Nguyên Mai
