Vua Bhumibol là vị vua trị vì lâu nhất thế giới, nổi tiếng là một người tài năng, một chính trị gia quyền lực và được coi là biểu tượng của sự gắn kết dân tộc Thái Lan.
Độc đáo tranh tượng tạc vào vách núi
Khao Chi Chan Buddha (người dân thường gọi là Chee Chan, Khau Chee Chan) hay Trân Bảo Phật Sơn, núi Phật Vàng tọa lạc gần chùa Yanasangwararam, là ngọn núi đẹp nổi tiếng nằm ở tỉnh Chon Buri, cách Pattaya - thiên đường biển đảo Thái Lan khoảng 15 km. Điểm độc đáo của ngọn núi là hình của đức Phật Thích Ca Mâu Ni bằng vàng 24K ngồi tọa thiền tạc trên vách núi đá đen.
Truyền thuyết từ xa xưa kể rằng, vào ban đêm, trên đỉnh núi Khao Chi Chan bỗng xuất hiện vệt hào quang linh thiêng chiếu sáng rực ngọn núi. Vầng sáng này chỉ hiện lên trong chốc lát rồi vụt tắt đi. Một số người may mắn được tận mắt nhìn thấy luồng sáng kỳ lạ đó kể lại rằng, trong vệt hào quang tỏa sáng có hình của Đức Phật đang ngồi trên đóa sen.
 Ngôi chùa dưới chân núi Khao Chi Chan. |
Theo truyện kể của người dân, năm 1996, vua Thái Lan Rama IX - vua Bhumibol Adulyadej lâm bệnh nặng. Thái tử Maha Vajiralongkorn (đức vua Rama X hiện nay) đã tìm mọi cách để chữa bệnh cho cha nhưng đều không khỏi. Nhớ đến truyền thuyết về ngọn núi linh thiêng Khao Chi Chan, Thái tử đã tìm đến ngọn núi này. Từ một vết nứt lạ kỳ chẻ đôi quả núi do sư Phra Yan Sang Worn phát hiện, Thái tử Maha Vajiralongkorn đã cùng với 30 vị sư cả của Thái khai phong điểm nhãn và tiến hành xẻ đôi quả núi để khắc hình tượng Phật Thích Ca Mâu Ni, với mục đích để lập công đức cho vua cha, mong Đức Phật phù hộ cho cha ông mau khỏi bệnh.
Một số người khác lại cho rằng, đây chỉ là câu chuyện được truyền miệng. Trên thực tế, núi Khao Chi Chan ban đầu được sử dụng cho các dự án của Quân đội và Không quân Hoa Kỳ tại Sân bay Utapao trong chiến tranh. Sau khi người Mỹ rời đi, việc khai thác vẫn tiếp tục trong vài năm nữa, cuối cùng để lại phần bằng phẳng của ngọn núi mà chúng ta thấy ngày nay.
Năm 1995, Tăng thống Thái Lan (người đứng đầu Tăng đoàn) Somdej Phra Yannasangwon nảy ra ý tưởng tạc một bức tượng Phật khổng lồ trên sườn núi. Năm 1996, việc khắc laser (laze) được tiến hành bởi bức tượng trên núi Phật vàng có ý nghĩa vô cùng đặc biệt với người dân Thái Lan, khi thời điểm xây dựng và hoàn thành cũng là lúc mà quốc vương của họ, vua Rama IX đã trị vì đất nước được 50 năm.
Điêu khắc vào vách núi Trân Bảo Phật Sơn là bức tranh Phật Thích Ca ngồi thiền, với một bàn tay đặt trên đầu gối của Ngài, còn tay kia nằm trên lòng, được tạc vào mặt phía Bắc của núi đá vôi Khao Chi Chan. Để tạo hình đức Phật trên vách núi, ban đầu, các họa sĩ đã thiết kế hình ảnh tượng Phật bằng phần mềm máy tính. Sau đó, vì không dễ dàng tạc tượng Đức Phật lên vách đá, nên các nghệ nhân phải sử dụng công nghệ laser. Để đảm bảo tính chính xác, nhóm nghệ nhân đã thực hiện khắc vẽ vào ban đêm để nhìn rõ ánh sáng laser trong bóng tối. Còn ban ngày họ chỉnh sửa lại bản khắc.
 |
Sau khi làm lễ, du khách sẽ mua một lá vàng mỏng dán vào tượng Phật để được ban phước. |
Sau khi khắc hoàn chỉnh tượng Phật, với mục đích ánh sáng của Đức Phật có thể truyền đến khắp nhân gian, Thái tử Maha Vajiralongkorn đã dùng 4.999 kg vàng 24K của mình để dát lên toàn bộ bức tượng. Tổng chi phí xây dựng tranh tượng Phật là 161,7 triệu baht (tương đương 5,2 triệu USD thời điểm đó). Nhìn từ xa, những nét vàng rất nhỏ, nhưng nhờ dát vàng, bức tượng Phật trở thành một kỳ công bền bỉ với thời gian.
Tượng Phật được hoàn thành ѕau nhiều tháng thi công, ѕừng ѕững uу nghi trên thân núi, được Hoàng Gia Thái Lan bảo quản nghiêm ngặt. Phật Thích Ca Mâu Ni tạc vào vách núi có chiều cao 109m, rộng hơn 70m, là hình tượng Phật tạc vào vách núi lớn nhất thế giới. Có thể được nhìn thấy từ một khoảng cách rất xa, bức hình Phật đặc sắc này được người Thái đặt tôn danh là Phra Buddha Maha Wachira Utta Mopas Sasada, với ý nghĩa “tỏa sáng rực rỡ và soi sáng cho tất cả”, mang lại phước lành, bình yên cho người dân và đất nước.
Về nghệ thuật tạo hình, hình dáng đức Phật được tạo theo phong cách Sukhothai. Chịu ảnh hưởng của nghệ thuật điêu khắc Thái Lan, Khmer, Môn và Sri Lanka, những bức tượng Phật mang phong cách Sukhothai có biểu cảm dịu dàng, thường có một cái nhìn hướng xuống, lông mày cong cao và mũi hơi hếch trên khuôn mặt trái xoan. Tượng Phật thường có eo nhỏ và vai rộng. Các nhà điêu khắc đã tạc nên những bức tượng tinh xảo, sắc nét, tuyệt đẹp với sự kết hợp của lý tưởng tâm linh, thuộc tính siêu phàm và hình dạng con người.
Người dân địa phương nói rằng, trên ngực của tượng Phật có một hạt xá lợi lớn và rất quý. Du khách chỉ có thể nhìn thấy qua ống nhòm và không phải ai cũng có cơ duyên để thấy ngọc xá lợi đó, bởi nắng lóa hoặc có thể bị mây che. Theo người dân, ai may mắn nhìn thấy hạt xá lợi trong ngực tượng Phật tỏa hào quang lấp lánh sẽ gặp điều may mắn trong đời.
Dưới chân núi Khao Chi Chan có một ngôi chùa với kiến trúc đơn giản. Sau khi làm lễ cúng phật xong, mỗi người sẽ mua một lá vàng mỏng dán vào tượng Phật để được Đức Phật che chở và ban phước cho mình và gia đình.
Tại vương quốc Thái Lan, người dân nơi đây lại dành mọi sự kính trọng và những gì tôn kính, tự hào nhất cho nhà vua Bhumibol Adulyadej - vua Rama IX. Bức tượng Phật được khánh thành với ý nghĩa Thái tử và tất cả các thần dân của Thái Lan cầu chúc cho đức Vua của mình trường thọ, trị vì quốc gia.
Quốc vương Bhumibol Adulyadej (1927-2016) chào đời vào ngày 5/12/1927 tại bệnh viện Mount Auburn ở Cambridge, thuộc tiểu bang Massachusetts, Hoa Kỳ. Nhà vua là con trai út của Mahidol Adulyadej - Hoàng tử xứ Songkla (con trai của Vua Chulalongkorn). Ông có một chị gái là công chúa Galyani Vadhana và một anh trai là Hoàng tử Ananda Mahidol (vua Rama VIII). Tên nhà vua được đặt là Bhumibol Adulyadej, nghĩa là “sức mạnh của đất, quyền lực không thể so sánh”.
 |
Quốc vương Bhumibol Abdulyadej là vị thánh sống của nhân dân Thái Lan. |
Vua Bhumibol cùng gia đình trở về Thái Lan vào năm 1928. Sau khi hoàn tất chương trình tiểu học tại trường Mater Dei ở Bangkok, năm 1933, nhà vua đến Thụy Sĩ để theo học và tốt nghiệp với văn bằng Tú tài văn chương Pháp. Sau đó, ông học tiếp tại Đại học Lausanne và khi trở lại Thụy Sĩ lần nữa, ông chuyển sang nghiên cứu Luật và Khoa học Chính trị.
Vua Rama IX nổi tiếng là vị vua thông minh, ham học hỏi. Ông là người đa năng và siêu việt khi có nhiều kỳ tài trong các bộ môn nghệ thuật và thể thao như âm nhạc, hội họa, nhiếp ảnh, văn chương, dịch giả và đua thuyền buồm. Nhà vua có sở trường chơi và sáng tác nhạc jazz. Năm 32 tuổi, vua Bhumibol được trao tặng danh hiệu thành viên danh dự của Viện Âm nhạc và Nghệ thuật Vienna. Ông đã nhiều lần trình diễn nhạc jazz trên sóng phát thanh và từng công diễn với những huyền thoại như Benny Goodman, Jack Teagarden, Lionel Hampton hay Maynard Ferguson.
Đặc biệt hơn, nhà vua có thể viết nhạc ở mọi lúc và đôi khi không cần nhạc cụ. Một lần, nhà vua dùng bút ghi bản nhạc ra giấy cho tới khi viết xong và nó đã trở thành bản nhạc sử dụng trong quân đội cho tới giờ.
Năm 1967, vua Rama IX tham dự Seagames 4 và đoạt Huy chương Vàng với bộ môn đua thuyền buồm. Bên cạnh đó, vị vua tài hoa của xứ Chùa Vàng còn là vị vua duy nhất được nhận bằng sáng chế cho các công trình nghiên cứu của mình, như bằng sáng chế công trình xử lý nước thải “Chai Pattana” vào năm 1993; bằng sáng chế tạo mưa “Sandwich” vào năm 1999 và bằng sáng chế “Super sandwich” năm 2004.
 |
Vua Bhumibol cưỡi ngựa đến giúp dân làng tìm kế sinh nhai thay thế cây thuốc phiện. |
“Vị thánh sống” của nhân dân Thái Lan
Vua Bhumibol Adulyadej được nhân dân coi là một vị thánh sống bởi những cống hiến không ngừng nghỉ của ông dành cho đất nước. Họ gọi ông bằng nhiều cái tên trìu mến nhưng không kém phần ngưỡng vọng: Vị chúa ngự phía trên chúng con, Vua của nhân dân... Sự tôn kính này không bắt nguồn từ điều gì bí ẩn hay chịu sự tác động của một thế lực nào, mà từ chính thực tế đời sống.
“Chưa có ai trong lịch sử Thái Lan từng nỗ lực để cải thiện đời sống người dân như vua Rama IX. Ông đã khởi động hơn 3.000 công trình mang lại lợi ích lớn lao cho người dân và đất nước. Đó là lý do vì sao mọi gia đình, văn phòng, tòa nhà công sở đều treo ảnh nhà vua”, Maximilian Wechsler - một chuyên gia nước ngoài, nhận định về các dự án do vua Rama IX thực hiện.
Trong 70 năm cầm quyền, sức ảnh hưởng của ông đã góp phần định hình nên đất nước Thái Lan ngày nay - một nền kinh tế có nông nghiệp phát triển hàng đầu Đông Nam Á. Một trong những đóng góp quan trọng của Vua Bhumibol cho nước Thái và cả thế giới, là kỹ thuật làm mưa nhân tạo do chính ông tự bỏ tiền túi để nghiên cứu công nghệ làm mưa nhân tạo trong 30 năm ròng.
Nhà vua đã lập ra dự án của hoàng gia, xúc tiến các kỹ thuật gieo hạt kiểu mới. Năm 1971, nhà vua đưa ra các biện pháp giúp người dân giải hạn, đào kênh rạch trữ và điều tiết nước, trong đó không thể không nhắc đến chiến dịch mưa nhân tạo do tự nhà vua nghiên cứu và thực hiện.
 Vua Bhumibol và Hoàng tử Vajiralongkorn chơi kèn saxophone năm 1965. |
Cũng từ những năm 1970, Quốc vương Bhumibol đã khuyến khích phát triển mô hình “kinh tế vừa đủ” (sufficiency economy). Theo lý giải của một số chuyên gia, do là người theo đạo Phật nên triết lý kinh tế của Nhà vua cũng mang tinh thần “biết đủ” của Phật giáo.
Mô hình “kinh tế vừa đủ” dựa trên như cầu tiêu dùng điều độ, có chừng mực, sự tự chủ và khả năng tự miễn dịch với sự bất ổn từ bên ngoài: không để bị ảnh hưởng bởi các vấn đề quốc tế về kinh tế, năng lượng, chính trị, ngoại giao. Nó được gọi là “học thuyết mới về nông nghiệp.” Học thuyết này dựa vào các nguyên tắc đa dạng hóa trồng trọt, tiêu thụ có chừng mực, hợp lý. Nền nông nghiệp mà nhà vua phát triển là nền nông nghiệp bền vững bổ trợ cho các nền nông nghiệp sinh học, nông-lâm nghiệp.
Vua Rama IX được xem như vị cứu tinh của dân tộc vì đã cứu sống hơn 8,3 triệu người dân Thái trong lúc đời sống sinh hoạt và sản xuất của họ gặp hạn hán kéo dài.
Với phương châm “nơi nào cần mưa sẽ có mưa”, chiến dịch của nhà vua đã mang đến những cơn mưa nhân tạo mà người dân trân trọng gọi với cái tên “mưa hoàng gia”. Năm 1999, Vua Bhumibol phát minh ra một kỹ thuật mới gọi là “siêu sandwich” (super-sandwich). Theo đó, máy bay được dùng để phun hóa chất lên các tầng mây ấm và lạnh ở độ cao khác nhau, kết quả là tạo ra mưa. Nhà vua tự tay chấp bút một quyển sách ảnh mô tả chi tiết quá trình tạo mưa với tựa đề “Royal Rainmaking Textbook”. Dự án và quyển sách này nhận được huy chương vàng từ tổ chức nghiên cứu liên chính phủ Eureka của châu Âu năm 2001.
 Dàn hỏa thiêu cố Quốc vương Bhumibol được xây dựng trong suốt 1 năm trời. |
Năm 2003, Văn phòng Bằng sáng chế châu Âu cấp giấy chứng nhận cho kỹ thuật gieo mây “super-sandwich” của vua Bhumibol. Thành công của ông khiến các nước láng giềng như Indonesia, Trung Quốc, Bangladesh, Malaysia, Philippine, Singapore... phải cử đại diện đến Thái Lan học hỏi.
Kỹ thuật làm mưa của nhà vua còn giúp người dân ở bang Queensland của Úc trong trận hạn hán lớn năm 2010. Chính quyền Úc nhờ cậy sự giúp đỡ do các điều kiện khí hậu và địa lý của họ tương đồng với Thái Lan.
Gần đây nhất, quốc gia Jordan ở tận Trung Đông xa xôi cũng phải lặn lội đến Thái Lan để học cách làm mưa. Do khí hậu biến đổi, lượng mưa ở Jordan đã giảm từ 15-60%, trong khi nhiệt độ tăng đến 2 độ C.
Vua Rama IX cũng là một trong những người đầu tiên nghĩ tới việc sử dụng nhiên liệu tiết kiệm năng lượng từ 20 năm trước cũng như phát minh cho xe cộ chạy bằng khí gas. Chính những điều này đã giúp Vua Rama IX trở thành vị vua được yêu mến nhất trong lịch sử Thái Lan.
Theo thể chế quân chủ lập hiến mà Thái Lan đã áp dụng từ năm 1932, nhà vua Thái Lan không có vai trò điều hành đất nước, không can thiệp vào chính trị. Thế nhưng kể từ khi chính thức lên ngôi năm 1950, nhà vua Bhumibol đã dần vượt ra khỏi vai trò nghi lễ của một vị quốc vương trong chế độ quân chủ lập hiến để gây dựng tầm ảnh hưởng, đóng vai trò rất quan trọng đối với lịch sử hiện đại của đất nước Thái Lan.
Cho tới nay, nhiều ý tưởng của Quốc vương Bhumibol về phát triển bền vững đã được các tổ chức quốc tế vinh danh. Tháng 6/2006, Quốc vua Bhumibol Abdulyadej đã được Tổng Thư ký Liên Hợp quốc lúc bấy giờ Kofi Annan trao tặng “Huy chương Thành quả trọn đời vì Phát triển nhân loại”.
Những năm gần đây, khái niệm “Nền kinh tế vừa đủ” được nhắc đến rất nhiều trong các cuộc hội thảo, hội nghị và diễn đàn quốc tế. Phát triển nông nghiệp theo mô hình triết lý kinh tế vừa đủ được hình thành từ nhà vua Thái Lan Bhumibol Adulyadej có sức lan tỏa mạnh tới nhiều quốc gia khác trong khu vực. Đã có nhiều nước cử người đến học tập kinh nghiệm này.
Rama IX là vị vua trị vì lâu đời nhất trên thế giới. Trong suốt triều đại của ông, Thái Lan có đến 30 đời thủ tướng. Nhà vua băng hà ngày 13/10/2016, hưởng thọ 88 tuổi. Người Thái dành hơn 1 năm để tỏ lòng thương tiếc và cũng để chuẩn bị cho một lễ tang vương giả.
Đối với nhiều người dân Thái, nhà vua được sùng bái gần như một vị thần. Nghi lễ hỏa táng là một hình thức để đưa tiễn vua chúa về xứ trời. Nghi lễ hỏa táng Quốc vương Rama IX được tổ chức vào 10 giờ tối 26/10/2017. Vua Rama X- Thái tử Maha Vajiralongkorn, con trai duy nhất của cố Quốc vương Bhumibol Adulyadej là người thắp lửa vào Đài hóa thân hòan vũ. Sau đó, tro cốt của vị cố vương được đưa vào lư đựng tro Hoàng gia mạ vàng, được đưa về Chùa Phật Ngọc (Wat Phra Kaew) và sau đó được đưa về hoàng cung.
(Còn nữa)
