'Thế giới’ của bùa yêu
Châu Quế Hạ là một xã nghèo của huyện Văn Yên. Cách trung tâm thành phố Yên Bái 60km về hướng Bắc. Từ đường quốc lộ 32, chúng tôi bắt đầu cuộc hành trình khám phá bùa yêu. Q
Làng Bành có khá nhiều các thầy mo, thầy cúng. Trong số đó, có những người mới vào nghề, chưa được trọng vọng nhưng cũng có những cá nhân chỉ cần hỏi đến thì ai cũng biết. Bởi họ là những nhân vật có tài, "cao tay phép" nức tiếng một vùng.
Được sự giới thiệu của một người bạn, chúng tôi tìm về nhà thầy Triệu Tòn Khoa, anh là một người trẻ tuổi trong làng nhưng lại am hiểu tường tận về “thế giới bùa yêu” và hiện theo nghề mo, “đuổi ma” giúp dân làng. Đến đây, anh nhiệt tình chỉ cho chúng tôi hay về những lá bùa đang “làm mưa làm gió” trong cộng đồng người Dao như: bùa thuốc, bùa yêu...
Nói về bùa yêu, vị thầy phép tên Khoa cho biết: “Bùa yêu có 2 loại, một loại là sau khi bùa xong 2 người đó rất yêu nhau nhưng chỉ được 1 thời gian sẽ “hết hạn” và hết yêu. Và thường thì loại này ít được sử dụng, vì mục đích nó không tốt. Còn loại thứ nữa là bùa yêu mãi mãi, đây là bùa mà các thầy mo hay trao tặng cho các đôi vợ chồng son, mục đích chính là chúc cho họ mãi hạnh phúc về sau”.
Nếu Tây Nguyên là vùng đất huyền bí nhất ở Việt Nam thì đến Yên Bái người viết càng ngạc nhiên hơn bởi, nơi đây các thầy mo mang trong mình nhiều năng lực kỳ lạ. Họ có những “phép thuật” khiến những người không quen biết, thậm chí đang ghét bỏ mình trở nên yêu mến và nhớ nhung đến day dứt. Đó là những bí thuật yểm bùa, ít ai biết và học được.
Nghe thầy Khoa kể rằng, trước lúc “làm phép” để trao bùa, người thầy mo phải nhớ và đọc lại giai thoại về bùa yêu được truyền lại trên dương gian từ ngàn năm trước. Đây là một nghi thức bắt buộc, có ý nghĩa lớn như việc để mọi người luôn ghi nhớ về nguồn gốc tổ tiên.
 |
| Thầy mo Triệu Tòn Khoa đang nhiệt tình kể chuyện Bùa yêu và những giai thoại ít ai biết đến về "thế giới bùa" |
Đại ý là, xưa kia khi trái đất vẫn còn hoang sơ, con người phải đối mặt với một trận ngập lụt lớn, mọi nơi trên trái đất đều chìm trong biển nước chỉ có duy nhất anh em trong một gia đình còn sống sót trên một chiếc thuyền gỗ. Vì không tin con người bị tiêu vong, hai người đã cùng nhau phiêu bạt khắp nơi.
Đến cuối cùng, họ vẫn không tìm thấy ai và phải trở về. Có một con rùa hiện lên mang theo “điềm báo” buộc anh em họ phải lấy nhau để duy trì nòi giống cho con người.
Cũng trong câu chuyện này, sau khi hai người lấy nhau, có thai sau đó hạ sinh ra một quả hồ lô. Lúc này, con rùa biển lại hiện lên mang theo lời căn rặn rằng sau 3 năm hãy bổ đôi quả hồ lô ra để đón chào những đứa con của họ. Nghe lời rùa thần, đúng 3 năm sau vợ chồng nọ mang quả hồ lô ra bổ đôi thì thấy 54 con người bước ra từ đấy, biểu hiện cho 54 dân tộc anh em cùng nhau sinh sống, an cư lập nghiệp.
Sau khi nhẩm đọc xong huyền tích về câu chuyện bùa yêu, thầy mo là người trực tiếp thực hiện các nghi nghễ tiếp theo. Người đại diện bên nhà trai làm một lễ có rượu, gà để gọi tổ tiên về chứng giám cho đôi trai gái thành vợ thành chồng. Ấy là rót ra 1 chén rượu để trước mặt anh em họ hàng nhà cô dâu, chú rể và bắt đầu “thổi phép” bằng những câu thần chú đặc biệt mà chỉ thầy mo mới biết.
Sau nữa, chén nước này sẽ được đưa cho chú rể uống, mỗi lần như vậy thầy mo lại tiếp tục khấn. Tiếp đến, lấy thêm một ly rượu cho cô dâu, lúc này trước sự góp vui của họ hàng, thầy sẽ gọi tổ tiên từ trên cao xuống để ban phúc cho con cháu “từ nay về sau, vợ chồng bên nhau hạnh phúc”. Cả cô dâu và chú rể phải uống 3 lần rượu được yểm thần chú của thầy mo.
Thầy Khoa cho biết thêm: “Nếu hai người đến với nhau, một trong hai bên gia đình không ưng, bùa này có thể dùng để “giải oan” cho con dâu hoặc con rể. Giúp hai bên hòa thuận, không xảy ra mâu thuẫn xung đột nhiều nữa”.
Những kiêng kỵ cần tránh nếu không muốn gánh nạn
Có rất nhiều cặp vợ chồng trong vùng mỗi khi quyết định tiến tới hôn nhân đều nhờ đến thầy mo yểm bùa, cầu cho gia đình yên ấm. Tuy nhiên, cũng không phải ai khi có bùa cũng được yên ấm. Bùa có thực sự hiệu nghiệm còn phải tùy thuộc vào nhiều yếu tố.
Đặc biệt là về phía thầy mo. Hay nói cách khác, nếu họ là một người cao tay và có nhiều kinh nghiệm trong thế giới bùa thì lời bùa sẽ rất tốt. Nó sẽ giúp vợ chồng trẻ sẽ yêu thương nhau, làm gì cùng làm, ngủ cùng ngủ và đi đâu cũng có nhau. Người vợ hay người chồng không có thói trăng hoa bên ngoài, nhưng cũng có nhiều trường hợp đã xảy ra đó là do ông thầy không giỏi về bùa nhưng vẫn làm thì không được như nguyện.
 |
| Góc nhỏ làng Bành nơi những bùa yêu vẫn còn tồn tại |
Và người làm thầy nếu muốn tiếp tục theo nghiệp này buộc phải tuân theo một số quy tắc “bất di bất dịch”. Ấy là sau khi nhận lời yểm bùa cho đôi vợ chồng son thì buộc phải đặt một gói muối hoặc một bát muối lên bàn cúng ma của gia đình mình. Điều này để khẳng định thầy mo phải có trách nhiệm giúp đỡ cho nhà gia chủ và không được nhận bất kỳ “đám” nào khác. Nếu không làm vậy, thầy mo sẽ phạm phải điều cấm, nhẹ là khi đi làm bùa sẽ không hiệu nghiệm còn nặng hơn là người thầy mo ấy sẽ phải trả giá đắt, ốm đau bệnh tật, con cái què quặt.
Ngoài ra, khi muối được đặt lên bàn cúng ma thầy mo tuyệt đối không được “gần gũi” với vợ. Vì theo quan niệm của dân tộc Dao nơi đây, nếu phạm phải điều này tức đã vi phạm vào “giới nghiêm”, thầy mo đó sẽ bị tước hết năng lực siêu nhiên, làm việc gì cũng bất thành. Đặc biệt, trong những ngày liệt vào cấm kỵ, thầy không được sát sinh muôn loài, người luôn phải hướng tới những việc thiện. Như vậy, tâm mới an và làm việc gì cũng thuận.
Tạm khép lại những bí thuật bùa yêu ở vùng đất Khe Bành. Quanh những câu chuyện có thật này, thiết nghĩ dù điểm kết có hậu hay không thì trên hết, hôn nhân luôn phải được dựa trên sự tin yêu trân thành thì hạnh phúc nào rồi cũng sẽ đến.
