Khai mở cơ hội hợp tác Việt Nam – Israel: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì?

Khai mở cơ hội hợp tác Việt Nam – Israel: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì?
Ảnh minh họa.

Việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) chính thức có hiệu lực đang mở ra những dư địa hợp tác rộng lớn giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, điện tử, nông sản – thực phẩm và công nghệ cao. Tại hội thảo kết nối thị trường mới đây, đại diện các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp nhấn mạnh: thị trường Israel là “khát” nguồn cung ổn định, trong khi Việt Nam có lợi thế về năng lực sản xuất, giá thành và sự tương thích về tiêu chuẩn.

Công nghiệp điện tử – cơ hội lớn từ chuỗi cung ứng và chuyển giao công nghệ

Bà Đỗ Thị Thúy Hương - Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, Ủy viên BCH VEIA nhận định, Israel là nền kinh tế công nghệ cao với thế mạnh về bán dẫn, thiết bị y tế, an ninh mạng, viễn thông và giải pháp IoT. Đây là những lĩnh vực bổ trợ trực tiếp cho ngành công nghiệp điện tử Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, Israel có nhu cầu lớn về linh kiện, mô-đun, sản phẩm OEM/ODM, vốn là thế mạnh của Việt Nam. “Đây là cơ hội rõ rệt để doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng, trở thành nhà cung cấp linh kiện, phụ trợ”, bà Hương nhấn mạnh.

VIFTA cũng tạo lợi thế lớn khi 92,7% dòng thuế được cắt giảm theo lộ trình, giúp hàng Việt gia tăng khả năng cạnh tranh.

Để tận dụng cơ hội, Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ đưa ra 5 khuyến nghị trọng tâm:

1. Nâng chuẩn chất lượng và chứng nhận: ISO, CE, RoHS, EMC… cùng quy trình kiểm soát chất lượng chặt chẽ.

2. Nắm chắc quy tắc xuất xứ (ROO) và xây dựng hồ sơ xuất xứ đúng quy định để được hưởng ưu đãi thuế quan.

3. Tập trung vào phân khúc thế mạnh, đặc biệt nhóm linh kiện, phụ kiện đơn giản trước khi tiếp nhận công nghệ sâu hơn.

4. Tăng cường kết nối với đối tác Israel, chủ động tham gia hội chợ, B2B, chuyến khảo sát thị trường.

5. Chuẩn bị hồ sơ tài chính và bảo hiểm thương mại khi làm việc với thị trường Israel.

Hiệp hội cũng cho biết sẽ cung cấp dữ liệu doanh nghiệp ngành điện tử, tổ chức đào tạo chuyên sâu về tiêu chuẩn – quy tắc xuất xứ, mở rộng tư vấn 1-1, đồng thời phối hợp với Bộ Công Thương và Thương vụ Việt Nam tại Israel để triển khai các chương trình xúc tiến thương mại.

Doanh nghiệp Việt cần đi trước, chủ động khảo sát thị trường

Ông Phan Minh Thông, Tổng Giám đốc Công ty CP Phúc Sinh, đánh giá Israel là thị trường tiêu dùng sôi động, hiện đại và đòi hỏi cao về chất lượng. “Hàng hóa muốn vào được Israel phải là phân khúc cao cấp hoặc chế biến sâu, đạt tiêu chuẩn tương đương châu Âu”, ông Thông nói.

Theo ông, rào cản lớn nhất đến từ địa lý xa cách và tâm lý “chờ khách đến” của doanh nghiệp Việt. Để vượt rào cản này, ông đề nghị Bộ Công Thương, Đại sứ quán Việt Nam tại Israel tổ chức các chuyến khảo sát, tour kết nối doanh nghiệp hai nước.

“Israel mua nhiều hàng. Nếu doanh nghiệp Việt chủ động đến gặp, tham dự hội chợ quốc tế nơi doanh nghiệp Israel xuất hiện, cơ hội ký kết sẽ rất lớn”, ông Thông cho biết.

Thị trường xuất khẩu rộng mở: Thủy sản, hạt điều, cà phê, gạo dẫn đầu

Theo ông Lê Thái Hòa, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Israel, triển vọng thương mại song phương rất tích cực, đặc biệt trong bối cảnh Israel đang bị đứt gãy nguồn cung từ một số thị trường truyền thống. Điều này khiến doanh nghiệp Israel tích cực tìm kiếm nhà cung cấp mới.

Hiện kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang Israel đạt khoảng 800 triệu USD mỗi năm, dự kiến có thể lên 850–880 triệu USD trong năm 2025.

Những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Israel

Thủy sản: trên 100 triệu USD/năm, chiếm 12–13% tổng nhập khẩu thủy sản của Israel. Triển vọng tăng mạnh trở lại khi vận tải được cải thiện.

Hạt điều: được người tiêu dùng Israel ưa chuộng nhờ chất lượng và giá hợp lý.

Cà phê: Việt Nam đang là thị trường tăng trưởng nhanh nhất vào Israel (2021–2022), chủ yếu ở phân khúc cà phê hòa tan.

Gạo: Israel nhập gần 200 triệu USD/năm; gạo thơm và japonica Việt Nam được đánh giá cao.

Các nhóm hàng khác: nông sản, đồ khô, gia vị, giày dép, vật liệu xây dựng, thiết bị điện tử – văn phòng… đều còn nhiều dư địa.

Nhu cầu đầu tư mạnh từ Israel vào Việt Nam

Ngoài thương mại, nhiều doanh nghiệp Israel đang dịch chuyển dự án đầu tư sang Việt Nam nhờ môi trường kinh doanh ổn định và chi phí vận hành hợp lý. Các lĩnh vực Israel muốn hợp tác gồm: Công nghệ thông tin, an ninh mạng; Công nghệ nông nghiệp, tưới tiêu, chăn nuôi;  Y tế, thiết bị phát hiện – điều trị bệnh; Giải pháp phần mềm và tự động hóa.

Đặc biệt, Israel đang thiếu hụt lao động nên có nhu cầu tiếp nhận lao động từ nước ngoài, mở thêm một hướng hợp tác mới cho doanh nghiệp Việt.

Lưu ý quan trọng khi tiếp cận thị trường Israel

Chứng nhận Kosher (với doanh nghiệp Do Thái) và Halal (với doanh nghiệp Arab) có thể được yêu cầu tùy lô hàng.

Israel đã áp dụng tiêu chuẩn EU và Hoa Kỳ trong cải cách nhập khẩu (“cái gì tốt cho EU, Mỹ thì tốt cho Israel”).

Doanh nghiệp cần chủ động tham khảo các ấn phẩm hướng dẫn nhập khẩu do Thương vụ công bố.

Ông Hòa cũng nhấn mạnh: “Doanh nghiệp Israel rất chủ động sang Việt Nam tìm đối tác, trong khi doanh nghiệp ta còn ngại rủi ro an ninh. Đây là điểm cần thay đổi.”

Việt Nam – Israel đang bước vào giai đoạn “vàng” để thúc đẩy hợp tác

Với VIFTA, mức cắt giảm thuế sâu, sự bổ trợ giữa hai nền kinh tế và nhu cầu thị trường lớn, Việt Nam – Israel đang đứng trước giai đoạn tăng trưởng bứt phá trong thương mại và đầu tư. Nhưng để biến cơ hội thành kết quả thực chất, doanh nghiệp Việt cần: Chủ động đi tìm thị trường; Đáp ứng tiêu chuẩn cao; Nắm chắc quy tắc xuất xứ; Đầu tư vào kết nối, xúc tiến thương mại.

Đây chính là nền tảng để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận hiệu quả một trong những thị trường tiềm năng nhất khu vực Trung Đông.

Trần Sơn - Ngọc Khánh