Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế trong chống khai thác IUU

Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế trong chống khai thác IUU
Kiểm tra thiết bị VMS trước khi ra khơi.

(PLVN) - Thực hiện công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), tỉnh Hà Tĩnh đã thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức kiểm tra tại UBND các xã, phường có tàu cá, xử lý 100% hồ sơ tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên 6 tiếng đồng hồ với mục tiêu nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân, quyết tâm cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).

Hà Tĩnh có bờ biển dài 137km, 3 cảng cá, 4 khu neo đậu tránh trú bão và gần 4.000 tàu cá đăng ký hoạt động. Nhiều năm qua, nghề khai thác thủy sản là sinh kế của hàng nghìn lao động vùng biển. Tuy nhiên, tình trạng tàu cá để mất hoặc cố tình ngắt kết nối hệ thống VMS vẫn xảy ra, gây ảnh hưởng trực tiếp đến nỗ lực chống IUU.

Ông Trần Hữu Khanh, PGĐ Sở NN&MT cho biết: “Chúng tôi kiên quyết xử lý các trường hợp cố tình vi phạm, đặc biệt là hành vi ngắt kết nối hoặc để mất kết nối VMS trong thời gian dài. VMS phải được duy trì 24/24h trên tất cả tàu cá từ 15m trở lên. Đây là yêu cầu bắt buộc để đáp ứng tiêu chí gỡ “thẻ vàng” của EC. Các xã, phường phải tập trung tuyên truyền sâu rộng, nâng cao nhận thức cho ngư dân để chung tay cùng cả nước sớm gỡ “thẻ vàng””.

Song song xử lý vi phạm, tỉnh triển khai mạnh mẽ các biện pháp kiểm soát truy xuất nguồn gốc, quản lý tàu cá, giám sát hành trình.

Ông Nguyễn Hồng Cương, Chủ tịch UBND phường Hoành Sơn cho biết, Đoàn kiểm tra liên ngành do Sở NN&MT chủ trì làm việc với địa phương đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong nghề khai thác thủy sản, đồng thời phổ biến chi tiết các quy định pháp luật và yêu cầu các chủ tàu cá khẩn trương thực hiện các biện pháp khắc phục, bảo đảm đủ điều kiện hoạt động. Việc tuân thủ quy định IUU không chỉ là trách nhiệm mà còn là điều kiện tiên quyết để gỡ “thẻ vàng” của EC, bảo vệ sinh kế bền vững cho bà con ngư dân. Do đó, các cơ quan chức năng trên địa bàn sẽ tăng cường phối hợp kiểm tra, giám sát chặt chẽ, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp cố tình chây ỳ, vi phạm.

 Lực lượng chức năng tuyên truyền quy định về chống 
khai thác IUU. (Ảnh trong bài: Hữu Anh)
 Lực lượng chức năng tuyên truyền quy định về chống khai thác IUU. (Ảnh trong bài: Hữu Anh)

Nhiều ngư dân tại cảng cá Cửa Sót, Thiên Cầm, Kỳ Anh khi được hỏi đều cho biết họ nhận thức rõ hơn ý nghĩa của việc chấp hành quy định chống khai thác IUU. Một chủ tàu nói: “Trước đây tôi từng sai lầm nghĩ rằng mất kết nối VMS vài tiếng đồng hồ là không nghiêm trọng. Nay được tuyên truyền, ai cũng hiểu chỉ một vi phạm nhỏ nhưng sẽ gây ảnh hưởng khôn lường đến cả cộng đồng nghề cá”.

Mới đây, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh tiếp tục ban hành văn bản yêu cầu các cấp ủy, chính quyền, sở, ngành, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU với quyết tâm chính trị cao nhất. Trọng tâm là thực hiện nghiêm việc quản lý, giám sát hoạt động tàu cá; đánh dấu tàu cá theo đúng quy định; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đặc biệt là vi phạm liên quan thiết bị VMS; kiểm soát chặt chẽ tàu cá cập, rời cảng; không để xảy ra tàu cá và ngư dân Hà Tĩnh vi phạm khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài. 


Tại Thanh Hóa, Công an tỉnh đã triển khai loạt biện pháp kiểm tra, chuẩn hóa dữ liệu và phối hợp liên ngành, giúp số tàu cá vi phạm giảm hơn 75% chỉ trong hơn 1 tháng.
Thanh Hóa có hơn 2.900 tàu cá từ 6m trở lên đang hoạt động cùng hệ thống 6 cảng cá và 4 âu thuyền (tính đến 13/11/2025). Công an tỉnh đã mở đợt tổng kiểm tra, rà soát hồ sơ pháp lý và điều kiện hoạt động của toàn bộ tàu cá neo đậu trong tỉnh.
Phòng An ninh kinh tế được giao chủ trì đã phối hợp công an địa phương cập nhật dữ liệu về chủ tàu, thuyền trưởng, máy trưởng, thuyền viên, phân loại tàu đủ và không đủ điều kiện khai thác. Tính đến giữa tháng 10, đã đối khớp 100% thông tin giữa phần mềm Vnfishbase và cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia VNeID, bảo đảm minh bạch và chuẩn hóa dữ liệu phục vụ quản lý.
Công an tỉnh Thanh Hóa cũng thành lập 4 tổ công tác liên ngành phối hợp Cục An ninh điều tra, Cục An ninh kinh tế, Sở NN&MT kiểm tra 13 vụ việc liên quan chống khai thác IUU. Các trường hợp vi phạm được tham mưu xử lý theo đúng quy định, bảo đảm tính răn đe.
Một trong những trọng điểm được tập trung xử lý là tình trạng tàu cá mất tín hiệu thiết bị giám sát hành trình (VMS). Công an tỉnh phối hợp xác minh từng vụ việc.
Nhờ các biện pháp đồng bộ, từ 2/10 - 13/11/2025, số tàu cá vi phạm đã được kéo giảm từ 335 tàu xuống còn 71 tàu. Xác định gỡ “thẻ vàng” IUU là yêu cầu chính trị cấp bách, Công an tỉnh tiếp tục duy trì kiểm soát chặt chẽ, xử lý nghiêm hành vi môi giới, móc nối đưa tàu khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài; tăng cường kiểm tra giám sát. Công an xã, phường ven biển được yêu cầu duy trì vai trò tuyến đầu trong tuyên truyền và vận động ngư dân tuân thủ pháp luật, hoàn thiện giấy phép khai thác, đăng kiểm, chứng nhận an toàn thực phẩm… 
Hữu Anh - Thiên Ý