Kết nối là ưu tiên hàng đầu của năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN

* ASEAN chia buồn với nạn nhân động đất ở Haiti

Ngày 14-1, tại Đà Nẵng, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã tổ chức thành công các cuộc họp: Cuộc họp hẹp của Ngoại trưởng ASEAN, Cuộc họp lần thứ 3 của Hội đồng Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN, Cuộc họp đặc biệt của Hội đồng Điều phối ASEAN.

	Các Bộ trưởng Ngoại giao và Tổng thư ký ASEAN tại Hội nghị về chính trị-an ninh. Ảnh: NGUYỄN THÀNH

Tại cuộc họp báo sau hội nghị, ông Phạm Quang Vinh, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM Việt Nam cho biết:

Tại Cuộc họp lần thứ 3 của Hội đồng Cộng đồng Chính trị An ninh ASEAN (APSC): Các Bộ trưởng trao đổi về những tiến triển gần đây trên các kênh hợp tác trong trụ cột Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN và trong triển khai Kế hoạch tổng thể xây dựng APSC. Các Bộ trưởng ghi nhận những kết quả tích cực đạt được và nhất trí cần tiếp tục nỗ lực hơn nữa để đẩy nhanh việc thực hiện 14 ưu tiên xây dựng Cộng đồng Chính trị - An ninh, giao các quan chức sớm hoàn tất Quy trình hướng dẫn về Tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC) cũng như Nghị định thư thứ 3 sửa đổi Hiệp ước TAC, tạo cơ sở pháp lý cho Liên minh châu Âu (EU) tham gia; tiếp tục tham vấn về các vấn đề liên quan đến Hiệp ước về Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ); xây dựng Chương trình hành động triển khai Tuyên bố Tầm nhìn Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF); trao đổi về việc triển khai Tuyên bố chung về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Các Bộ trưởng cũng đã thông qua Kế hoạch truyền thông APSC nhằm quảng bá về Cộng đồng APSC.

Tại Cuộc họp đặc biệt Hội đồng Điều phối ASEAN: Các Bộ trưởng xem xét và thông qua Quy chế hoạt động của Nhóm đặc trách cao cấp về Kết nối ASEAN. Theo quy chế được thông qua, các nước ASEAN sẽ cử các quan chức cao cấp có kiến thức và có tầm chiến lược về kết nối ASEAN tham gia Nhóm; Nhóm sẽ bắt đầu công việc sớm, tập trung xây dựng Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN trình lên các Lãnh đạo ASEAN để thông qua trong dịp Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 17 tại Hà Nội. Việt Nam, với tư cách là Chủ tịch ASEAN, sẽ chủ trì Nhóm này.

Tại Hội nghị hẹp các Ngoại trưởng ASEAN: Các Bộ trưởng đã trao đổi về phương hướng hợp tác của ASEAN trong năm 2010, trên 2 cụm vấn đề xây dựng cộng đồng và quan hệ đối ngoại của ASEAN. Các Bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường các nỗ lực kết nối ASEAN, giao cho Nhóm đặc trách về Kết nối ASEAN xây dựng Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN bao gồm kết nối trên nhiều lĩnh vực từ cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin, viễn thông, tự do lưu chuyển của người dân, thuận lợi hóa thương mại…, từng bước hướng tới kết nối rộng hơn ở khu vực Đông Á sau này. Các Bộ trưởng thông qua về nguyên tắc Nghị định thư về Cơ chế giải quyết tranh chấp và các Phụ lục kèm theo do Nhóm chuyên gia pháp lý cao cấp (HLEG) đệ trình, đồng thời cho ý kiến chỉ đạo về những công việc cần triển khai tiếp. Các Bộ trưởng chỉ đạo Ủy ban liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) cần sớm xây dựng Kế hoạch công tác 5 năm và triển khai công việc của mình.

Các Bộ trưởng cũng trao đổi về phương hướng thúc đẩy quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, trong đó có việc tổ chức các Hội nghị Cấp cao ASEAN với các đối tác trong năm 2010, bao gồm các cuộc gặp Cấp cao thường kỳ với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và cuộc gặp Cấp cao lần 2 giữa ASEAN với Nga và ASEAN với Mỹ. Các Bộ trưởng cũng chấp thuận việc bổ nhiệm Đại sứ của các nước Đức, Slovakia, Thụy Sĩ, Hung-ga-ry, Pa-ki-xtan và Ma-rốc bên cạnh ASEAN. Trong quá trình làm việc, các Bộ trưởng cũng đã nghe Tổng Thư ký ASEAN báo cáo về các nỗ lực cứu trợ giúp Myanmar tái thiết sau cơn bão Nargis; nghe Myanmar thông báo về kế hoạch tổ chức bầu cử trong năm 2010; trao đổi về tăng cường hợp tác ASEAN ứng phó với các thách thức đang nổi lên, trong đó có việc hưởng ứng kết quả Hội nghị Thượng đỉnh Copenhagen về Biến đổi khí hậu.

Trước những hậu quả  nặng nề do trận động đất ngày 12-1 gây ra đối với người dân Haiti, các nước ASEAN đã bày tỏ sự chia sẻ và cảm thông sâu sắc. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm, với tư cách Chủ tịch ASEAN, đã thay mặt Hiệp hội gửi thư chia buồn với vị đồng nhiệm Haiti.

Qua các cuộc họp, các Bộ trưởng ASEAN đã trao đổi về các định hướng ưu tiên của ASEAN trong năm 2010 và bày tỏ sự đồng tình cao về Chủ đề ASEAN 2010: “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn tới hành động”. Theo đó, hợp tác ASEAN trong năm sẽ tập trung vào việc thúc đẩy đoàn kết, liên kết ASEAN, triển khai hiệu quả Hiến chương và Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác; tăng cường hợp tác ứng phó với các thách thức như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh…; đẩy mạnh việc quảng bá và nâng cao vị thế, vai trò của ASEAN.

Trả lời các vấn đề báo chí quan tâm, ông Phạm Quang Vinh cho biết: Ưu tiên hàng đầu trong năm Chủ tịch ASEAN 2010 của Việt Nam là kết nối ASEAN cùng với việc triển khai Hiến chương ASEAN. Kết nối về hạ tầng cơ sở, kết nối giao thông đường bộ, đường không, đường biển; kết nối thông tin… Các Ngoại trưởng đã chỉ đạo Nhóm đặc trách cấp cao xây dựng kế hoạch Kết nối ASEAN để trình lên lãnh đạo thông qua vào tháng 10 năm nay. Chuyến đi bằng đường bộ đến Đà Nẵng trên tuyến Hành lang Kinh tế Đông Tây (EWEC) vừa qua của các Ngoại trưởng ASEAN là có ý nghĩa cung cấp thông tin nhằm hoạch định kế hoạch Kết nối ASEAN, vừa là quảng bá và thúc đẩy ASEAN kết nối về giao thông cũng như các kết nối khác.

Trên thực tế, đã có kết nối từ Singapore đến lục địa sang Côn Minh (Trung Quốc). Ba năm qua, các đại sứ ASEAN đã có những chuyến Caravan đi thực tế trên EWEC. Nguyên tắc của ASEAN là không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau và tăng cường tham vấn để thúc đẩy giải quyết những vấn đề có nhiều khác biệt về quan điểm. Thực tế, qua tăng cường tham vấn, nhiều vấn đề đã được giải quyết. Trả lời câu hỏi của báo chí, ông Vinh khẳng định: Quan hệ ASEAN và Trung Quốc là quan hệ Đối tác chiến lược. Hai bên đã ra Tuyên bố chung về Quan hệ Đối tác Chiến lược vì hòa bình và thịnh vượng, nâng quan hệ đối thoại và hợp tác lên một tầm cao mới và hiện đang tích cực triển khai Tuyên bố chung thông qua Chương trình Hành động cụ thể. Tại cuộc họp hẹp Ngoại trưởng ASEAN, Ngoại trưởng Myanmar đã thông báo về tình hình phát triển của đất nước và tích cực thực hiện lộ trình dân chủ 7 điểm, hòa giải dân tộc. Các Ngoại trưởng ASEAN cũng bày tỏ hy vọng Myanmar vượt qua được khó khăn, thách thức để phát triển đất nước.

S.Trung-N.Thành