Vào tháng 7/2012 vừa qua, chính quyền bang Iowa, Mỹ đã bắt giữ ông Russell Wasendorf, 64 tuổi, là lãnh đạo công ty môi giới chứng khoán PFGBest vì tội gian lận, biển thủ 200 triệu USD. Wasendorf toan tự tử nhưng không thành và giờ đây ông sẽ phải ra tòa, còn PFGBest là một trong 10 công ty môi giới chứng khoán độc lập lớn của Mỹ.
 |
| Nhà từ thiện Russell Wasendorf |
Cuộc tự tử bất thành
Vào đầu tháng 7/2012, tại thành phố nhỏ Cedar Falls, bang Iowa, Mỹ, diễn ra một số sự kiện làm khuấy động thành phố vốn dĩ yên bình này. Vào thứ hai, ngày 9/7, mọi người đều biết tin lãnh đạo công ty Peregrine Financial Group (PFGBest), ông Russell Wasendorf tự tử.
Wasendorf vốn là nhà từ thiện rất nổi tiếng, là khách quen biết thường lui tới các nhà hàng sang trọng, và là một trong những doanh nhân lớn của thành phố nhỏ Cedar Falls. Wasendorf ngồi trong chiếc ô tô Chevrolet Cavalier màu xám của mình, đóng kín cửa rồi lấy chiếc ống nước mềm nối vào ống khói xe, xả khí độc vào trong để tự kết liễu đời mình.
Người qua đường phát hiện chiếc Chevrolet Cavalier ngay bên cạnh trụ sở PFGBest. Họ đã đập vỡ cửa kính, dùng trực thăng chở Wasendorf đến bệnh viện và cứu ông ta thoát chết.
Chuyện nghe có vẻ kỳ lạ này chưa kết thúc ở đây. Vào ngày thứ sáu, 13/7 cả thành phố Cedar Falls lại nghe hung tin, Cục Điều tra Liên bang Mỹ - FBI, ra quyết định khởi tố Russell Wasendorf. Ông ta nằm trên cáng từ bệnh viện được chuyển thẳng đến tòa án. Tới đây thì công chúng hiểu rằng, không đơn giản mà ông Wasendorf muốn tự tử.
Trong chiếc ô tô Chevrolet Cavalier của ông này, cơ quan điều tra phát hiện ra bức thư tuyệt mệnh của Wasendorf. Trong thư, nhà lãnh đạo công ty PFGBest thú nhận trong vòng 20 năm qua, ông đã lừa dối khách hàng và chiếm dụng bất hợp pháp hàng triệu USD (tòa án tính toán con số này là 200 triệu USD).
Hóa ra, trong vòng 20 năm, ông Wasendorf đã lừa đảo khách hàng, đồng nghiệp, các nhà quản lý bằng các thông tin thổi phồng, không đúng sự thật về sức khỏe tài chính của công ty PFGBest.
Wasendorf hiểu rằng, cuối cùng thì ông ta cũng không thể che đậy mãi sự gian lận, dối trá của mình. Vào thứ hai, ngày 9/7, Hiệp hội thị trường lương lai quốc gia Mỹ (National Futures Association - NFA), cơ quan quản lý các sàn giao dịch chứng khoán, yêu cầu Wasendorf gửi báo cáo tài chính và tài khoản ngân hàng bằng thư điện tử mà không phải bằng bản báo cáo giấy như thông lệ.
Tin xấu này đến đúng trước một tuần ngày công ty PFGBest kỷ niệm 20 năm thành lập. Ông Wasendorf nhận thức rằng, bằng hình thức kiểm tra mới từ phía NFA, mọi việc cuối cùng sẽ vỡ lở. Tài khoản công ty của ông trên thực tế chỉ có gần 5 triệu USD, thay vì như đã báo cáo vào tháng 12/2011 là 221 triệu USD.
Lời thú nhận muộn màng
Đúng vào lúc mà Wasendorf biết người ta sẽ kiểm tra tài khoản thông qua hình thức điện tử, thì ông quyết định tự tử. Trước khi đi đến quyết định này, nhà lãnh đạo của PFGBest thực hiện hàng loạt các hành động mang tính bất ngờ: Vào ngày 30/6, trước sự ngạc nhiên của mọi người, Wasendorf tổ chức đám cưới tại Las Vegas.
Đám cưới được tổ chức tại một nhà thờ nhỏ và diễn ra sớm hơn dự kiến một tháng (Wasendorf chia tay người vợ đầu tiên vào năm 2010, sau khi chung sống 24 năm). Wasendorf dự tính sau đó một tháng sẽ giao quyền quản lý công ty PFGBest cho con trai mình.
Có lẽ nhà môi giới chứng khoán này quá căng thẳng thần kinh, nên quyết định chọn con đường tự tử. Trong bức thư tuyệt mệnh, Wasendorf đã kể lại bằng cách nào mà ông có thể che đậy sự dối trá lâu như thế. Nếu không có chuyện này, chắc hẳn Wasendorf có thể sống hạnh phúc và tiếp tục hít thở bầu không khí tự do.
“Tôi bắt đầu làm các báo cáo tài chính gian lận và tài khoản ngân hàng không đúng cách đây khoảng 20 năm. Cho đến thời điểm hiện tại, không ai có thể phát hiện tôi đã gian lận như thế nào. Tôi đã có thể giữ bí mật vì tôi là người duy nhất nắm giữ tài khoản của công ty PFGBest - nhà môi giới chứng khoán trần tình - Tôi đã đóng dấu các hợp đồng giả một cách mau lẹ, đến nỗi không ai có thể nghi ngờ về tính chân thực của chúng”.
Wasendorf cũng giải thích, làm như thế nào mà ông qua mặt được các nhà quản lý: Vào năm 2006, ông đăng ký tại Cedar Falls hòm thư bưu điện từ ngân hàng US Bank và để địa chỉ này vào các giấy tờ giả. Các kiểm toán viên gửi yêu cầu của mình đến Wasendorf theo địa chỉ này, còn ông ta gửi lại họ các báo cáo giả mạo với số tiền không có thật.
Cũng cần nói thêm, NFA trong vòng 20 năm qua, luôn kiểm tra định kỳ công ty PFGBest. Chỉ riêng chuyện, các nhân viên kiểm toán trong ngần ấy năm trời không phát hiện ra sự lừa dối này khiến các chuyên gia tài chính phải đặt vấn đề. Họ đã phê phán kịch liệt NFA và lỗi lầm do công ty PFGBest gây ra chính là từ sự thiếu chuyên nghiệp của NFA.
Giờ đây, Cục Điều tra liên bang Mỹ buộc tội Wasendorf - người tự tử không thành, về tội gian lận, biển thủ 200 triệu USD. Trong khi đó, nhà môi giới này chỉ thừa nhận là 100 triệu USD. Ông này còn bị cáo buộc tội lừa đối các kiểm toán viên của NFA và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa kỳ hạn (Commodity Futures Trading Commission - CFTC).
Theo kết quả điều tra và có thể chứng minh là các tài khoản giả mạo được ông Wasendorf bắt đầu gửi đi từ năm 2010. Theo hãng tin AP, trợ lý của thẩm phán Peter Deegan, tại phiên tòa hôm thứ sáu 13/7 tuyên bố: Wasendorf không chỉ sẽ ngồi tù vài chục năm, bởi ông này còn bị cáo buộc các tội danh khác. Tòa án còn tuyên bố rằng, nghi can Wasendorf sẽ không được phép nộp tiền thế chân để tại ngoại. Bởi, tòa cho rằng, quả là cực kỳ mạo hiểm nếu để ông này không bị giam giữ.
Sau một ngày khi ông Wasendorf tự tử không thành, PGFBest gửi đơn lên tòa đề nghị thực hiện luật về bảo vệ quyền lợi các nhà đầu tư trong điều kiện công ty phá sản. Trong khi đó, NFA và CFTC lại khởi kiện ra tòa chính PGFBest và người sáng lập là ông Russell Wasendorf. Theo thông tin từ Bloomberg, CFTC tuyên bố, hiện nay chưa rõ là 200 triệu USD lừa dối nằm ở đâu? CFTC nghi ngờ là số tiền bất chính này do PGFBest và người sáng lập nắm giữ.
Theo thông tin của báo The New York Post, Wasendorf biển thủ tiền chỉ để thể hiện mình là nhà doanh nhân thành đạt và là nhà từ thiện lớn. Số tiền chiếm dụng bất hợp pháp được ông ta mua máy bay riêng, nhà sang trọng và đóng góp từ thiện. Tại Cedar Falls ông ta là doanh nghiệp và là một mạnh thường quân đáng kính.
Hạ Huyền
