Huyền tích ly kỳ về đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh ở cửa ngõ xứ Đàng Trong

Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh tọa lạc bên đường quốc lộ, ngay chân Đèo Ngang thuộc thôn Vĩnh Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh tọa lạc bên đường quốc lộ, ngay chân Đèo Ngang thuộc thôn Vĩnh Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Dọc đường thiên lý Bắc – Nam, qua địa phận Đèo Ngang nối Hà Tĩnh với Quảng Bình (khi xưa gọi là cửa ngõ xứ Đàng Trong) có một ngôi đền nhỏ được coi là linh thiêng bậc nhất đất Quảng Bình. Đó là đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh tọa lạc bên đường quốc lộ ngay chân Đèo Ngang thuộc thôn Vĩnh Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Sự tích bí ẩn và linh thiêng

Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh (tên gọi khác là đền Liễu Hạnh công chúa, đền Mẫu Liễu Hạnh) là một trong những điểm đến tâm linh nổi tiếng nhất của tỉnh Quảng Bình. Ngôi đền thiêng thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh - một trong bốn vị thánh “Tứ bất tử” trong tín ngưỡng văn hóa dân gian Việt Nam, được nhân dân hết lòng tôn kính. Đằng sau lịch sử xây dựng đền là cả một sự tích ly kỳ và bí ẩn.

Tấm biển bằng đá chỉ dẫn Di tích lịch sử văn hóa: Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh - Đèo Ngang, Quảng Bình.Tấm biển bằng đá chỉ dẫn Di tích lịch sử văn hóa: Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh - Đèo Ngang, Quảng Bình.

Sự tích kể rằng, từ thuở xa xưa, người Việt vào Nam ra Bắc trên bộ duy nhất chỉ có một con đường cái quan hiểm trở. Dọc đường thiên lý đó, dãy Trường Sơn tới Quảng Bình thì rẽ một nhánh chạy ngang ra biển gọi là Hoành Sơn; trên đó Đèo Ngang với Hoành Sơn quan vừa là cửa ngõ của xứ Đàng Trong, cũng là điểm dừng chân để các bậc tao nhân mạc khách làm thơ, họa cảnh trước vẻ đẹp của non sông gấm vóc, tự hào về kỳ quan thiên nhiên đất nước mình.

Tại chân Đèo Ngang phía địa phận tỉnh Quảng Bình, bên con đường mòn từ xa xưa đã tồn tại một ngôi miếu nhỏ. Đó là miếu thờ Công chúa Liễu Hạnh – là một nhân vật trong Tứ Bất tử huyền thoại của văn hóa dân gian Việt Nam.

Phần ban thờ còn lại của không gian hậu cung đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh trước khi trùng tu năm 1993.

Phần ban thờ còn lại của không gian hậu cung đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh trước khi trùng tu năm 1993.

Sự tồn tại của ngôi Miếu từ hàng trăm năm qua với giai thoại truyền rằng công chúa Quỳnh Hoa con gái Ngọc Hoàng sơ ý phạm lỗi mà bị vua cha đọa xuống hạ giới. Dưới hạ giới, dù bị coi là chịu án phạt lưu đày nhưng nàng đã dầy công giúp dân, vì nước, tích phước đức nên sau khi mất nàng được nhân dân tôn kính lập đền thờ Bà Chúa với tên là Liễu Hạnh ở nhiều nơi. Tại Đèo Ngang, đền thờ Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh, là một trong những di tích sớm nhất, huyền thoại lưu truyền cùng với ngôi Miếu này tới bây giờ.

Còn theo truyền thuyết về công chúa Liễu Hạnh, bà là con gái thứ hai của Ngọc Hoàng có tên là Quỳnh Hoa, là người mẹ cai quản vùng trời, vị thánh mẫu đứng đầu hệ thống Tam Phủ, Tứ Phủ thờ đạo Mẫu của người Việt. Đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh nằm bên dãy Hoành Sơn cũng là nơi ghi dấu cho sự tích giáng trần của bà tại đây.

Đền thờ Mẫu Liễu Hạnh tại Đèo Ngang chính là minh chứng hùng hồn cho sự tích về Liễu Hạnh công chúa, đóng góp một phần quan trọng trong lịch sử phát triển của dòng tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Từ bao đời nay, ngôi đền này có tiếng linh thiêng, ai qua lại nơi này thường vào thắp hương đều được bình an, cầu gì được nấy.

Ngôi đền dựa lưng vào dãy Hoành Sơn hùng vĩ.

Ngôi đền dựa lưng vào dãy Hoành Sơn hùng vĩ.

Chuyện về một giấc mơ kỳ lạ

Trên đường công tác, chúng tôi dừng chân chiêm bái đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh dưới chân Đèo Ngang đúng ngày rằm và tình cờ được biết thêm một câu chuyện kỳ bí về ngôi đền nổi tiếng linh thiêng này.

Chuyện kể rằng khi thi công hầm đường bộ Đèo Ngang, ban đầu người ta có ý định thiết kế con đường chạy qua khu di tích và sẽ di dời ngôi đền đến một địa điểm gần đó. Tuy nhiên, ý định đó đã phải thay đổi vì câu chuyện về một giấc mơ mang đậm màu sắc liêu trai.

Chuyện kể rằng vào một ngày mùa hạ nắng như đổ lửa, anh công nhân cùng tốp thợ đang nằm nghỉ trưa mơ màng thì bỗng thấy một bà cụ vấn tóc, quần nâu áo vải theo lối cổ, vai đeo tay nải đi ngang qua.

Anh công nhân ngạc nhiên không hiểu sao lại có một bà lão đi bộ trên đường thiên lý giữa buổi trưa nắng gió thế này, bèn hỏi sao bà không ở nhà nghỉ ngơi thì bà lão nói nhà bà ở chân đèo, nhưng sắp bị người ta phá nên chẳng biết đi đâu về đâu nữa. Rồi bà lão giờ tay nải lấy đồ ăn ra mời, nhưng bên trong chỉ có toàn hoa quả... Anh công nhân bừng tỉnh, thoắt cái bà lão biến mất, chỉ có buổi trưa vắng ngắt với cái nắng chang chang hoa mắt.

Khi anh kể lại giấc mơ với bạn bè thì trong nhóm thợ có 4 người cùng kinh ngạc xác nhận cũng mơ gặp một bà cụ có hình dáng, cử chỉ, lời nói giống y hệt như đã kể. Lập tức câu chuyện về giấc mơ kỳ lạ của 4 người được lan truyền và người ta linh cảm có liên quan đến ngôi đền nhỏ thờ Mẫu linh thiêng dưới chân đèo. Là những người tín tâm, họ trình báo lại giấc mơ kỳ lạ đó với người có thẩm quyền và sau đó con đường được nắn lại theo hướng khác để giữ nguyên hiện trạng khu di tích.

Cũng nhờ quyết định mang tính lịch sử năm nào, đền công chúa Liễu Hạnh tọa trấn Đèo Ngang đến nay là điểm cuối phía Nam còn giữ được kiến trúc đền thờ Mẫu.

Theo quan sát, hiện Khi di tích đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh nằm trên khu đất bằng phẳng có tổng diện tích gần 350m², sát đường thiên lý Bắc Nam trước đây, lưng tựa dãy Hoành Sơn, mặt soi bóng hồ Quảng Đông. Từ ngoài đi vào trong đền lần lượt là cổng đền, bức bình phong, cổng tam quan, hai trụ đầu lân trước điện thờ, đền Tiền, đền Hậu.

Quang cảnh đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh trong đêm vẫn đèn điện sáng trưng.

Quang cảnh đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh trong đêm vẫn đèn điện sáng trưng.

Cổng tam quan.

Cổng tam quan.

Bức bình phong.

Bức bình phong.

Hai "ông voi" bằng đá trước sân đền.

Hai "ông voi" bằng đá trước sân đền.

Ngôi đền tuy không quá đồ sộ nhưng vẫn đậm chất mỹ quan Á Đông và bảo lưu được bản sắc văn hoá dân tộc. Toàn bộ kiến trúc của đền được sắp xếp một cách cân đối từ thấp đến cao theo một trục dọc, tạo nên nét trang nghiêm của đền Liễu Hạnh công chúa. Lối bố trí đối xứng được thể hiện rất rõ ngay từ cổng tam quan.

Vào bên trong đền, du khách sẽ được chiêm ngưỡng tứ linh gồm long, lân, quy, phụng; tứ thủ là cầm, kỳ, thi, họa; tứ quý tùng, trúc, mai sen; cùng nhiều biểu tượng cúc hóa long, mai hóa long, tùng hoá long khác. Các chi tiết được chế tác vô cùng tinh tế và được bày trí hài hoà với bố cục chung. Tất cả tạo nên nét độc đáo của ngôi đền và ẩn sau đó là khát vọng vươn tới những giá trị tốt đẹp, hướng đến chân – thiện - mĩ.

Gian thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Gian thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Lễ hội đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh Quảng Bình diễn ra trong 3 ngày, từ mồng 1 tháng 3 đến mồng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Hội đền ngoài mang đặc trưng của lễ hội cổ truyền Việt Nam với các nghi lễ mang tính phong tục và hướng về cội nguồn thì còn mang sắc thái văn hóa của riêng của tỉnh Quảng Bình, trở thành nếp sinh hoạt tín ngưỡng, hướng con người tới những giá trị tốt đẹp và cao cả.

Bài: Diệu Minh - Ảnh: Internet

Đọc thêm

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ
(PLVN) -  Lần trước tôi đã kể về sự “oai” khi có nhà ở phố cổ Hà Nội! Nhất là phố cổ bắt đầu từ chữ “Hàng”! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự “oai” phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố, có cửa hàng ở các phố này thì sự “oai” phải … thôi rồi! Khỏi phải nói!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!
(PLVN) -  Những ai ở Hà Nội mà có nhà “phố cổ” hãnh diện lắm! Nhà ở phố cổ mà là phố bắt đầu từ chữ “Hàng” thì “oai” hơn! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự hãnh diện phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố ở các phố này thì sự hãnh diện còn tăng gấp nhiều lần nữa!

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa
(PLVN) -  Nét đẹp mộc mạc , ban sơ, mê đắm du khách của vùng đất Sa Pa được bao trọn trong tầm view từ khu nghỉ dưỡng Sapa Jade Hill - điểm đến mà bất cứ du khách nào cũng phải lựa chọn khi đặt chân tới thành phố trong sương mù này .

BIM Group đồng hành cùng tổ chức Newborns Vietnam

Lễ ký kết giữa đại diện Newborns Vietnam – bà Suzanna Lubran và đại diện BIM Group – Bà Vũ Thanh Thủy - Giám đốc Marketing và Truyền thông đã diễn ra với sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc Gareth Ward, Phó GĐ BV Nhi và đại diện các viện Saint Paul, Phụ Sản Hà Nội, Hồng Ngọc và Chuyên gia y tế đến từ Anh Quốc.
(PLVN) -  Tối 22/6, Tập đoàn BIM Group và tổ chức Newborns Vietnam đã thực hiện lễ ký kết hợp tác tài trợ Chương trình Hồi sức sơ sinh tại phòng sinh NLS trước sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc tại Việt Nam và Bệnh viện Nhi Trung ương.

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam
(PLVN) - Nhắc đến Acecook là nhắc đến một doanh nghiệp Nhật đã thành công trong việc định hình khẩu vị ăn mì của người Việt qua hương vị tôm chua cay. Đến nay, Acecook trở thành thương hiệu được tin dùng trong gần 30 năm hoạt động sản xuất, kinh doanh và luôn là đơn vị dẫn đầu thị trường mì ăn liền tại Việt Nam.

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo
PLVN- Hàng trăm năm qua, người dân Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu) vẫn lưu truyền truyền thuyết về bà Phi Yến và hoàng tử Cải, gắn liền 2 di tích miếu Bà An Hải và miếu Cậu. Họ cho rằng đó chính là nguồn gốc của câu ca dao “Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lại chịu lời đắng cay”. Truyền thuyết dân gian này dù tương phản với thực tế lịch sử nhưng điều thú vị là nó vẫn sống mãi theo thời gian.

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa
(PLVN) - Hình ảnh những nhà báo vai ba lô, máy ảnh, máy quay hòa vào đoàn quân lên đường ra Trường Sa như nhắc nhớ đến một th ời đạn bom, cả nước cùng ra trận. Hơn thế nữa, đằng sau những trang viết là tình cảm sâu nặng của các nhà báo với những con người nơi đầu sóng.

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu
(PLVN) - Ngày 18/6, Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) Công ty CP Tư vấn – Thương mại – Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (HoSE: HQC) thông qua các báo cáo, tờ trình của Hội đồng quản trị (HĐQT), thông qua các kế hoạch kinh doanh. Đồng thời, phiên thảo luận nóng hơn bao giờ hết với những vấn đề thắc mắc của các cổ đông xung quanh việc phát hành 100 triệu cổ phiếu huy động 1.000 tỉ đồng.

Tăng trưởng xanh: Mục tiêu xuyên suốt của Thừa Thiên - Huế

Nhiều doanh nghiệp, nhà máy trên địa bàn Thừa Thiên- Huế đang áp dụng kỹ thuật công nghệ cao vào các hoạt động sản xuất.
(PLVN) - Hiện nay, Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới đã đặt mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Trong xu thế đó, Thừa Thiên - Huế là một trong những tỉnh, thành đã bắt nhịp và đang tìm cách kết nối, hội tụ nguồn lực để thực hiện.

longformPGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu

PGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu
(PLVN) -  “Từ một nước thiếu lương thực, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, mang về hàng tỷ USD mỗi năm. Tương tự với cà phê, chúng ta cũng là nước sản xuất hàng đầu. Tôi mong muốn, trong tương lai không xa, Việt Nam sẽ trở thành một cường quốc về dược liệu. Những sản phẩm từ dược liệu cũng như nền Đông Y của chúng ta sẽ được cả thế giới biết đến và đón nhận”, Thầy thuốc Nhân dân, PGS TS BS Đậu Xuân Cảnh – Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam chia sẻ.

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên
(PLVN) - Trải qua hơn 400 năm, cây đại vẫn uy nghi, xanh tốt và hoa lá quanh năm. Người dân ở đây xem cây đại như biểu tượng của làng mình! Trong những vui buồn, cưới hỏi, ra khơi thuở xưa, người làng đều có chút lễ ra trình “cụ”… Đó là cây đại di sản tại miếu cổ An Đà ở phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng.

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn
(PLVN) - “Cảnh sát biển đồng hành cùng ngư dân” là mô hình mang tính đặc thù riêng của lực lượng Cảnh sát biển, được triển khai từ năm 2017. Từ mô hình này, ngư dân không chỉ yên tâm phát triển kinh tế mà còn tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền, gìn giữ an ninh, trật tự trên các vùng biển đảo của Tổ quốc.

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng
(PLVN) - Đình làng xưa nay được biết đến là nơi thờ vị thần Thành Hoàng và những bậc tiền nhân có công lao với làng xã. Nhưng giữa đất Sài Gòn lại có một ngôi đình cổ xưa thờ một đại ca giang hồ. Ấy là đình Nhơn Hòa (phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1, TP Hồ Chí Minh) - nơi thờ Cậu Hai Miên (tức Huỳnh Công Miên).

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?
(PLVN) - “Công ty em là nhà phân phối duy nhất của tập đoàn Đại Phúc để bán các sản phẩm tại dự án Diên Hồng trên đường Nguyễn Văn Linh, Bình Chánh. Công ty em có dự án nằm liền kề, bên cạnh dự án Vạn Phúc City khoảng 600 nền, trong dự án có đầy đủ trường học, bệnh viện với giá khoảng 13 đến 15 triệu đồng 1 m ² …”. Đó là những lời khẳng định “mỹ miều” từ nhiều nhân viên bán hàng của Công ty CP Đầu tư Kinh doanh Bất động sản Đại An Lộc đóng tại đường Lam Sơn, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh.

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập
(PLVN) - Đó là hang Chùa Thượng ở xã Ngọc Lương (huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình) - một di tích, thắng cảnh đã được tỉnh Hòa Bình xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Tương truyền đây là nơi Lý Quốc Sư - tức ngài Không Lộ thiền sư, bậc đại danh y triều Lý đã từng tu tập, làm thuốc chữa khỏi bệnh cho Vua Lý và chữa bệnh giúp dân.

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh
(PLVN) -  Gần 100% du khách trả lời mong muốn được nghỉ dưỡng tại những địa điểm lưu trú sinh thái và bền vững với môi trường tự nhiên ít nhất một lần. Đây là kết quả khảo sát được Công ty Du lịch Kỹ thuật số Booking.com thực hiện trực tuyến gần đây tại Việt Nam.

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận
(PLVN) - Cam kết đạt mức thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam tại sự kiện COP26 là dấu mốc quan trọng về phát triển bền vững trong chiến lược vĩ mô của nước ta. Một trong những sự cụ thể hóa chính là bản Dự thảo Quy hoạch điện VIII (QHĐ8) đang trình chính phủ phê duyệt. Không đứng ngoài xu thế đó, từ năm 2006, BIM Group đã phát triển một tổ hợp kinh tế xanh tại Ninh Thuận và gặt hái được những kết quả nhất định.